Moe van chemo

Vermoeidheid en futloosheid zijn vaak gehoorde lichamelijke klachten tijdens en na de chemotherapie. Een van de mogelijke oorzaken is een tekort aan rode bloedlichaampjes, ook wel anemie of bloedarmoede genoemd. Cijfers wijzen uit dat bijna 30 procent van de kankerpatiënten hiermee te maken krijgt.

het is belangrijk anemie aan te pakken, omdat dat de strijd tegen kanker makkelijker maakt. Maar wat is bloedarmoede nu precies?

Rode bloedcellen zijn de meest voorkomende cellen in het lichaam. Ze zorgen voor het transport van zuurstof van de longen naar alle delen van het lichaam. Ze voeren koolstofdioxide weer af. Hemoglobine is de stof in de rode bloedcel die zuurstof bindt. Normaal gesproken is de levensduur van rode bloedcellen ongeveer 120 dagen. Aan het einde van deze levenscyclus worden de uitgeputte rode bloedcellen door het lichaam vernietigd.

Anemie

Kankerbehandelingen zoals bestraling en chemotherapie kunnen leiden tot afname van de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg en daarmee tot langdurige bloedarmoede. Bloedarmoede kan de kankerbehandeling minder effectief maken doordat ook de tumorcellen te weinig zuurstof krijgen, wat ze resistenter kan maken voor bestraling en sommige chemotherapiebehandelingen. Daarnaast kunnen sommige chemotherapieën ook rijpe rode bloedcellen schade toebrengen.

Niet levensbedreigend

Anemie hoeft niet levensbedreigend te zijn, maar kan er wel voor zorgen dat je heel moe, duizelig of kortademig bent en bleek ziet. Het heeft bovendien veel invloed op je dagelijkse functioneren.

Symptomen anemie:

• Vermoeidheid
• Duizeligheid
• Hoofdpijn
• Bleke, vale kleur
• Kortademigheid
• Concentratieproblemen
• Hartkloppingen

Regelmatige controle

Wanneer je één of meer van bovenstaande symptomen ervaart, is het verstandig te overleggen met de oncologieverpleegkundige. Sowieso wordt je bloed voor en tijdens een chemo regelmatig gecontroleerd op het aantal rode bloedcellen. Is dit aantal te laag dan kan de arts medicijnen voorschrijven die de productie van de rode bloedcellen in het beenmerg stimuleren. Bij ijzertekort kun je ook nog aanvullende ijzertabletten krijgen voorgeschreven.

Bloedtransfusie

Een andere - kortdurende - oplossing is een bloedtransfusie, waarbij je donorbloed krijgt met voldoende rode bloedcellen. Indien nodig wordt dit vaker herhaald. Daarnaast krijg je een dieet voorgeschreven met hoge voedingswaarden, die de aanmaak van rode bloedcellen ondersteunt.

Bewegen

Ook al ben je vermoeid, bewegen blijft ook bij anemie belangrijk voor kankerpatiënten. Kun je jezelf er niet toe zetten, overleg dan met de oncologieverpleegkundige of er een geschikt persoonlijk programma te maken is.

Tips:

• Houd een dagboek bij waarin je aangeeft wanneer de vermoeidheid toeslaat.
• Plan activiteiten op tijden waarop je de meeste energie hebt.
• Vertel de specialist wanneer je extreem vermoeid raakt en wat je dan wel of niet meer kunt, zodat hij of zij een goed beeld van de situatie heeft.
• Ga zuinig om met je energie. Probeer huishoudelijke taken uit te besteden of zoveel mogelijk zittend te doen.
• Probeer genoeg (gezond) te eten en veel te drinken.
• Een regelmatig slaappatroon is belangrijk. Een kort middagdutje mag, maar ga niet de hele dag in bed liggen.