Leren omgaan met verdriet...
Intens verdriet, verwarring, boosheid, het gevoel dat niets er meer toe doet. Het zijn een paar van de emoties die je kunnen overvallen als iemand die dicht bij je staat overlijdt. Je vraagt je af of je zo'n ingrijpend verlies wel kunt dragen en hoe je nu verder moet. Hier vind je meer informatie over rouwverwerking. Een proces waar iedereen op zijn eigen manier doorheen gaat.
Vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken. Het verlies van iemand die veel voor je betekent. Je vader of moeder, je kind of een goede vriendin. Na een lang ziekbed, vlak na de geboorte of volkomen onverwachts bij een verkeersongeluk. Het zijn de allermoeilijkste momenten in een mensenleven. Want het betekent doorgaan met je leven, terwijl je diegene verschrikkelijk mist. De draad weer oppikken, terwijl je geestelijk veel pijn hebt.
Wat is rouw?
Rouwen betekent het verwerken van verlies. Daarbij hoeft het niet per se om een overlijden te gaan. Je kunt bijvoorbeeld ook een rouwproces doormaken als je je baan kwijt raakt, als je net gescheiden bent of als de kinderen het huis uitgaan.
Maar voor de meeste mensen is er niets zo ingrijpend als de dood van een dierbare persoon. Rouwverwerking is het leren omgaan met dat verdriet en het een plaats geven in je leven.
Verschillende fasen
Iedereen rouwt op zijn eigen manier. Toch maken de meeste mensen een aantal vaste fasen door. Meestal begint het met ontkenning. Je weet wel dat iemand er niet meer is, maar dat dringt niet écht tot je door.
Vervolgens komt de klap en voel je de pijn van het gemis in alle hevigheid. Pas na die fase kun je je emotioneel gaan instellen op een leven zonder de overledene. Het betekent dat je het verlies langzaamaan leert aanvaarden en weer verder kunt.
Emoties
Rouwen brengt vaak heftige gevoelens met zich mee. Soms zijn die emoties zo intens, dat je als nabestaande het gevoel hebt dat je gek wordt. Je kunt last hebben van angst, schuldgevoelens, woede en verdriet, om maar eens een paar emoties te noemen. Voor sommige mensen is de klap zo groot dat ze als het ware in shock raken. Je geest sluit zich dan af voor de pijn en je doet alles op de automatische piloot.
Kinderen kunnen de neiging hebben om de situatie hardnekkig te ontkennen. Ze doen alsof hun overleden vader of moeder ieder moment weer binnen kan lopen.
En waar sommige nabestaanden niet over de overledene kunnen praten en dit steevast vermijden, hebben anderen juist de behoefte om continu herinneringen op te halen.
Fysieke reacties
Juist omdat emoties na een sterfgeval zo hevig kunnen zijn, kun je ook last krijgen van lichamelijke klachten. Oververmoeidheid is een veelvoorkomend probleem. Emoties vreten namelijk energie en veel mensen slapen slecht.
Uitputting brengt meestal ook concentratieproblemen met zich mee en nogal wat mensen voelen zich rusteloos. Verder komen buikpijn, hoofdpijn en een gebrek aan eetlust vaak voor.
Hoe lang duurt de rouwperiode?
Het is bijna onmogelijk om een antwoord te geven op de vraag hoe lang iemand normaal gesproken rouwt. Dat kan een paar dagen zijn of vele jaren lang. Natuurlijk heeft het alles te maken met je persoonlijkheid en de rol die de overledene in je leven speelde. Soms wordt er gedacht dat iemand na een half jaar wel over de ergste schok heen is, maar juist dan wordt het gemis vaak erger. Heel in het algemeen kun je stellen dat iemand zijn verlies heeft verwerkt als het zijn dagelijks leven niet meer beheerst.
Wat kan helpen?
Het spreekt misschien voor zich, maar het is belangrijk om tijdens het rouwproces naar je eigen gevoelens te luisteren. Heb je behoefte aan alleen zijn, doe dat dan ook. Wil je juist praten, zoek dan een vriendin op of misschien iemand van lotgenotencontact.
Maak afspraken op je werk om je taken tijdelijk te verlichten en zeg tegen jezelf dat je even niet optimaal hoeft te functioneren. Probeer dingen te doen waardoor je tot rust komt, zoals wandelen, tuinieren of sporten. En het is goed om enige structuur in je dagelijkse bezigheden aan te houden: op vaste tijden eten en naar bed bijvoorbeeld.
Omgeving
Wat zeg je als omgeving eigenlijk tegen iemand die net een partner of kind heeft verloren? Veel mensen vinden dit zo eng, dat ze die persoon maar helemaal uit de weg gaan.
Toch is het vaak genoeg om een hand op iemands schouder te leggen of aan te geven dat je niet goed weet wat je moet zeggen. Probeer voor iemand klaar te staan, zonder jezelf op te dringen of ongevraagde adviezen te geven.
En zet belangrijke data, zoals de verjaardag en sterfdag van de overledene in je agenda. Als je op zulke dagen wat van je laat horen, zul je merken dat dat erg fijn gevonden wordt.