Boekrecensie: Weg van de supermarkt

Op zoek naar écht eten

Weg van de supermarkt
Getty Images

Weg van de supermarkt: er zijn steeds meer consumenten die dat willen. Bijna allemaal ontdekken ze dat dat nog niet meevalt. Want wáár haal je je eten dan vandaan? Culinair journalist Gerrit Jan Groothedde besloot de grootgrutter zes maanden te mijden en schreef een boek over zijn bevindingen.

Gerrit Jan Groothedde denkt dat mensen door het beperkte assortiment in de supermarkt niet meer weten hoe eten eigenlijk hoort te smaken. In 'Weg van de supermarkt' beschrijft hij zijn queste naar échte voeding: voeding met kleur, geur en smaak. Tijdens deze zoektocht besluit hij voor tenminste 6 maanden niets meer in de supermarkt te kopen, behalve schoonmaakmiddelen, gloeilampen en af en toe een schuursponsje. Zijn probleem? Hij woont in Almere Buiten, waar - zoals hij zelf zegt - "bijna niets te eten is".

Groentekratten en verse zuivel

Het boek beschrijft de verarming van de Nederlandse winkelstraat. Want waar zijn de groenteman, de ambachtelijke slager en de échte bakker? In Almere Buiten, en in andere delen van het land, grijnzen de caloriën je vanaf de supermarktschappen tegemoet, maar écht, smakelijk eten is er nergens meer te krijgen.

Dat stelt de eetschrijver dan ook voor de nodige problemen. Want hoe voorkom je dat je strijd voor eerlijk en puur voedsel iedere week uitmondt in een milieuvervuilende autorit naar een centrum waar zo'n ambachtelijke slager of groentejuwelier nog wel zitting houdt? Met de moderne groentekratten, -boxen en - tassen is een basisvoorraadje groenten en fruit nog wel te vinden. Maar hoe kom je in vredesnaam aan verse zuivel? En waar haal je je specerijen als je niet bij de Oosterse markt om de hoek woont? En valt zout eigenlijk onder 'eten'?

Aardbeienteler en échte slager

Weg van de supermarkt
Getty Images
Naast de beschrijving van de innerlijke strijd tussen Gerrit Jan en zijn supermarktdemonen en de onmacht om er weg te blijven, iets waar de sluitingstijden van de kleine zelfstandigen ook debet aan zijn, gaat het boek ook in op de verschillen tussen supermarkt en zelfstandige. Specifieker: er worden diverse supermarktproducten naast de ambachtelijke producten gelegd en vergeleken.

Zo leren we uit de mond van de expert het verschil tussen gras- en hooiboter - en waarom die laatste bijna niet meer verkrijgbaar is. Een échte slager legt uit waarom er geen gehakt in zijn vitrines ligt en een kippenhouder vertelt waarom hij 77 dagen een mooie kippenleeftijd vindt. De aarbeienteler verhaalt tenslotte over waarom zijn vruchten niet in de supermarkt liggen en legt uit waarom met liefde geteelde aardbeien zoveel smakelijker zijn.

Tussen de hoofdstukken door gaat Gerrit Jan het gesprek aan met een aantal zelfbenoemde 'foodies'. Hoeveel moeite doen zij voor hun boodschappen? Wat vinden zijn van de verschraling in de winkelmandjes? En denken ze de supermarkt ooit helemaal te kunnen mijden?

Haalbaar voor iedereen?

De schrijver zelf moet toegeven dat een leven helemaal zonder supermarkt voor veel mensen - denk tweeverdieners met kinderen - wellicht een stap te ver is. Maar het minderen van de uitstapjes naar de lokale grootgrutter moet voor ieder huishouden haalbaar zijn. Aan het einde van het boek zit een praktische koopgids voor de supermarktverlater, inclusief handig overzicht van aanbieders.

Gerrit Jan Groothedde was eind jaren zeventig souschef in het Brusselse restaurant L’Italiano. Sinds 2000 is hij freelance culinair journalist voor onder andere GezondheidsNet en Elle Eten. Hij blogt onder meer op Eetschrijven en is oprichter van Boerenmarktplein.

Auteur