Wanneer je jezelf lelijk voelt

Body Dysmorphic Disorder (BDD)

Getty Images

In de bladen, op de tv, overal word je overspoeld met beelden van mooie mensen. Logisch dat je wel eens ontevreden bent over je niet zo perfecte ik. Maar wanneer je last hebt van Body Dysmorphic Disorder (BDD) beheerst die ontevredenheid je leven.

Als BDD'er ben je overdreven ongerust over je uiterlijk. Je piekert er veel over en je bent veel tijd kwijt aan camoufleren of het probleem verhelpen. Maar het 'probleem' bestaat vaak niet, of is veel kleiner dan je zelf denkt.

Erkend

Deskundigen denken dat ongeveer één op de honderd mensen hier last van heeft. De aandoening wordt nog niet zo lang erkend. Pas in 1997 is BDD opgenomen in de DSM IV, het belangrijkste overzicht van psychologische aandoeningen.

Wanneer je het op de man (of vrouw) af vraagt, wéét iemand met deze aandoening ook wel dat de 'afwijking' niet zo erg is als hij zelf denkt. Toch houdt hij zich er continu mee bezig en voelt zich abnormaal. Geruststelling en complimentjes halen dan ook niks uit.

Huid en haar

Alles aan het lichaam kan een reden zijn tot zorgen, maar de meeste mensen die aan BDD lijden, maken zich zorgen over hun huid, hun haar of gezicht. Mensen krabben oneindig veel aan pukkeltjes, proberen vlekken te maskeren of maken zich zorgen over uitdunnend haar.

Vaak kost het zoveel tijd en moeite dat het ten koste gaat van het privéleven en de BDD'ers nauwelijks meer aan iets anders toekomen. Ook durven ze soms niet onder de mensen te komen als ze het idee hebben dat ze er niet goed uit zien.

Waardoor komt het?

Omdat BDD nog niet zo lang wordt erkend, zijn er vele theorieën over het ontstaan ervan.

Dit zijn mogelijke oorzaken:

  • Te laag serotoninegehalte in de hersenen.
  • Negatief zelfbeeld.
  • Gepest zijn.
  • Perfectionistisch of dwangmatig zijn.

Er wordt wel eens gedacht dat BDD vaker voor komt, omdat onze maatschappij steeds meer op uiterlijk gericht is. Uiterlijk lijkt door make-overprogramma's veel belangrijker dan het innerlijk.

En er worden volop beautyproducten en -ingrepen aangeprezen. Hierdoor zou je kunnen gaan denken dat het je eigen schuld is als je niet voldoet aan het schoonheidsideaal. Toch is er geen bewijs dat dit een oorzaak is voor BDD.

Moeilijk te herkennen

Het is vaak lastig om een juiste behandeling te kiezen, omdat patiënten zelf meestal niet aangeven dat ze een probleem hebben met hun uiterlijk. Ze proberen te voorkomen dat mensen het zien, als je er over praat leg je er juist alle nadruk op en dat is eng.

Meestal zijn er meer dingen aan de hand. Iemand is bijvoorbeeld ook depressief of heeft last van een sociale angst. Het is dan voor een hulpverlener niet zo eenvoudig om de vinger op de zere plek te leggen.

Behandeling

Om BDD te behandelen, kan worden gekozen voor medicijnen of gedragstherapie. Plastische chirurgie helpt vaak niet, want mensen blijven ontevreden over hun uiterlijk. Ook na meerdere ingrepen.

Wat de beste behandeling is, is per persoon verschillend. Maar over het algemeen worden medicijnen gebruikt om de klachten te verminderen en wordt cognitieve gedragstherapie toegepast om te voorkomen dat de klachten terugkomen.

Wanneer je het idee hebt dat je last hebt van BDD, kun je het beste contact opnemen met je arts of vertrouwenspersoon.