Verstoring van het dag-nachtritme kan leiden tot overgewicht doordat bruin vet bij nachtelijk licht minder energie verbrandt. Dat ontdekten onderzoekers van de afdeling Endocrinologie van het LUMC.
In deze studie werden muizen voor langere en verschillende periodes per dag in aan licht blootgesteld, terwijl ze hetzelfde te eten kregen. Muizen die het langst aan licht werden blootgesteld, bleken het snelst aan te komen. De activiteit van hun bruine vet nam in een rechte lijn af naarmate ze langer in het licht zaten.
Warmtehuishouding
De onderzoekers denken dan ook dat vermindering van de activiteit van bruin vet verklaart waarom een verstoorde slaapcyclus ook bij mensen kan leiden tot overgewicht. Bruin vet zit bij volwassenen bijvoorbeeld boven de sleutelbeenderen en langs de aorta. Het speelt een belangrijke rol in de warmtehuishouding. Het produceert warmte door wit vet te verbranden.
"Energie die niet door het bruine vet wordt verbrand, slaat het lichaam op in het witte vet", zegt promovendus Sander Kooijman. “Dat mechanisme werd vooral aangestuurd via de koudereceptoren in de huid, dachten we."
Effect licht
Deze studie laat zien dat de warmtehuishouding ook door licht wordt aangestuurd. Patrick Rensen, hoogleraar endocrinologie in het LUMC: "Als de dagen korter worden, merkt het bruine vet blijkbaar al vóórdat het echt kouder wordt dat het meer energie moet verbranden om de lichaamstemperatuur op peil te houden."
Rensen: "Normaalgesproken zorgt een optimaal dag-nachtritme ervoor dat het bruine vet actief energie verbrandt. Aangaan van het licht fungeert als 'reset' voor de biologische klok. Het lijkt erop dat als je het aantal donkere uren kleiner maakt, de reset-functie niet meer goed werkt."
Overgewicht voorkomen
Het onderzoek heeft implicaties voor de behandeling van overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Het LUMC zet klinische interventiestudies op om in kaart te brengen hoe de interactie tussen het bruine vet en nachtelijk licht bij mensen verloopt.
Ook de farmaceutische industrie ontwikkelt al medicijnen die overgewicht moeten bestrijden door het bruine vet te activeren. Rensen. “Maar met deze kennis kun je ook proberen om overgewicht te voorkomen. Om je bruine vet actief te houden lijkt het belangrijk om te slapen in een koele en verduisterde kamer.”
- LUMC
