Recensie: Body Worlds

The Happiness Project

Getty Images

Body Worlds is inmiddels een begrip. Op het Damrak in Amsterdam bevindt zich nu een permanente tentoonstelling. Meer dan 200 anatomische preparaten van echte mensen tonen de complexiteit, veerkracht en kwetsbaarheid van het lichaam. En dat allemaal rondom het thema geluk.

Het DNA van geluk bestaat voor 50 procent uit erfelijke factoren, voor 40 procent uit eigen handelingen en 10 procent uit levensomstandigheden. Met die boodschap opent de tentoonstelling BODY WORLDS: The Happiness Project. Je geluk heb je dus voor een heel groot deel zelf in de hand. En dat is goed nieuws want mensen die gelukkig zijn leven enkele jaren langer dan mensen die ongelukkig zijn.

Geluk

Volgens dokter, wetenschapper en anatoom Gunther von Hagens is geluk een ongrijpbaar fenomeen. “Belangrijke medische studies tonen een direct verband tussen geluk, gezondheid en welzijn.” Veel mensen zien geluk als een gemoedstoestand, een staat waarin je je bevindt of niet. De tentoonstelling probeert deze visie te nuanceren. “Iedereen heeft een vertrekpunt voor geluk bepaald door je genen. Hier keer je elke keer weer naar terug. Maar je kunt je geluksniveau wel verbeteren.”

De tentoonstelling geeft aanknopingspunten voor het verbeteren van je geluksniveau. De anatomie is daarbij natuurlijk het uitgangspunt, maar ook andere zaken worden belicht. Mensen hebben namelijk ook psychische basisbehoeften zoals autonomie, competentie en verwantschap.

Inspiratie

Onderweg kom je allerlei inspirerende feitjes tegen. Zo werkt geluk besmettelijk: contact met een gelukkig persoon vergroot je kans om gelukkig te zijn met 15 procent. Glimlachen is ook een goed middel tot geluk. Daartegenover staat dat sommige zaken ter discussie worden gesteld. Word je echt gelukkiger als je veel te kiezen hebt? Wat is het effect van seksueel genot en verslaving? En hoe zit het eigenlijk met trouwen en kinderen krijgen; is dat de sleutel tot geluk?

Anatomie

Toch blijft de anatomie van het lichaam de boventoon voeren. En dat is ook nog steeds de charme van BODY WORLDS. De tentoonstelling toont menselijke lichamen die behandeld zijn volgende plastinatiemethode van Von Hagens. Aan de hand van kleine preparaten, zoals het hart of een gewricht, en preparaten van het hele lichaam krijg je een inkijkje in het menselijk lichaam. De tentoonstelling heeft iets magisch. Je ziet de bloedvaten, vuurrood, bijna kunst. En je ziet lichamen in allerlei toonaarden. Bijvoorbeeld basketballend, schommelend en de liefde bedrijvend.

Begrijpelijke tekst en uitleg zorgen ervoor dat je heel wat opsteekt over het lichaam. En vooral ook het effect van stress en geluk op je lijf. Het belang van beweging wordt benadrukt. Je kunt zien hoe osteoporose, artrose en aderverkalking in het lichaam zichtbaar worden. Er is aandacht voor rokerslongen, diabetes en overgewicht. Een lichaamsdoorsneden van een man van 150 kilogram met zeker 5 centimeter onderhuids vet zet je wel even aan het denken. Met hier en daar een wijzend vingertje wordt het belang van een gezonde leefstijl heel zichtbaar gemaakt. En dat kan best een beetje confronterend zijn.

Het idee van tentoongestelde dode mensen is in eerste instantie misschien wat luguber. Maar wat je ziet is fascinerend en ontzettend leerzaam. Volgens de makers zien veel mensen hun lichaam als iets vanzelfsprekends en zij proberen dat beeld weg te nemen. En veel van de miljoenen bezoekers die sinds 1995 de tentoonstelling wereldwijd hebben bezocht gaan inderdaad anders naar hun lichaam en gezondheid kijken.

Getty Images
BODY WORLDS: The Happiness Project is gevestigd in het hart van Amsterdam (Damrak 66) en geopend van maandag tot en met zondag van 9.00 tot 19.00 uur. Elke donderdag, vrijdag en zaterdag is de tentoonstelling zelfs tot 21.00 geopend. Meer informatie en kaartverkoop vind je op de website.