Antioxidant seleen

Beschermer van het lichaam

Getty Images

Van seleen heb je niet heel veel nodig, maar toch is het een essentieel onderdeel van je voeding. Gelukkig bevatten de meeste voedingsmiddelen seleen en heb je dus niet zo snel een tekort. Waarom is seleen zo belangrijk?

Het spoorelement seleen, ook wel selenium genoemd, heeft een zelfde werking als een antioxidant. Het gaat de vorming van schadelijke stoffen in het lichaam tegen en beschermt daarmee de rode bloedlichaampjes en lichaamscellen. Er zijn ook aanwijzingen dat seleen zware metalen die het lichaam via verontreiniging in voeding terechtkomen minder giftig maakt. 
 
Daarbij zou seleen mogelijk beschermen tegen het ontstaan van prostaatkanker. Het is ook van belang voor een goede weerstand, voor de ontwikkeling van zaadcellen, een goede werking van de schildklier en voor gezond haar. 
 
Seleen zit in dierlijke en plantaardige producten, zowel in organische als anorganische (eenvoudigere verbindingen) vorm. De organische vorm wordt door het lichaam beter opgenomen. Seleen in organische vorm is ook wel bekend als selenomethionine of selenocysteine. De anorganische vorm kennen we ook als seleniet of selenaat. 

Bodem

Seleen is in bijna alle voedingsmiddelen aanwezig. Via je eten krijg je dagelijks ongeveer 50 microgram binnen. In een dierlijk product zit het vaak gekoppeld aan eiwit. Hoeveel seleen een plantaardig product bevat, is afhankelijk van het gehalte seleen van de bodem. Granen zijn rijker aan seleen dan groenten. 
 
Verder wordt aan bijna al het veevoer seleen toegevoegd. Daardoor zit het ook in vlees. Vooral orgaanvlees bevat veel seleen, maar je vindt het ook in vis en schelpdieren. Met een lekkerbekje zit je al bijna aan drie keer de dagelijks aanbevolen hoeveelheid. 

Tekort

Deze dagelijks aanbevolen hoeveelheid is voor volwassen 50 microgram per dag. Er zijn aanwijzingen dat jonge mannen en vrouwen, zwangere vrouwen en tienermeisjes te weinig seleen binnenkrijgen. Om vast te stellen of je daadwerkelijk een seleentekort hebt, is bloedonderzoek nodig. Bij een langdurig tekort aan seleen kun je last krijgen van een verstoring van de werking van de hartspier, spierpijn en spierzwakte. 

Teveel

Bij een teveel aan seleen worden je haren en nagels broos. Ook kunnen er beschadigingen aan de huid of tanden optreden. In een ernstig geval kun je zelfs last krijgen van een aandoening aan het zenuwstelsel. Gelukkig is het bijna onmogelijk om via de voeding teveel seleen binnen te krijgen. Door supplementengebruik kan wel een overschot ontstaan. 

Hoeveel heb je nodig?

De maximale veilige dosis voor seleen is 300 microgram per dag voor volwassenen. Dit is vergelijkbaar met 3 kilogram rijst of 2,5 kilogram vlees. Voor kinderen tot 3 jaar geldt een bovengrens van 60 microgram. De veilige dosis betreft een gemiddelde waarde met een ruime marge. Eenmalige of kortdurende overschrijding is dus niet direct gevaarlijk. 
 
Onderstaande tabel geeft de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid seleen vastgesteld door de Gezondheidsraad. 
 
Categorie/leeftijd Microgram per dag
Mannen/jongens  
6 - 11 maanden 15
1 - 2 jaar 20
3 - 8 jaar 25
9 - 13 jaar 40
> 14 jaar 60
   
Vrouwen/meisjes  
6 - 11 maanden 15
1 - 2 jaar 20
3 - 8 jaar 25
9 - 13 jaar 40
> 14 jaar 50
   
Zwangeren 60
Borstvoedend 60

 


 

Bron 
  • Voedingscentrum
  • Vitamine Informatie Bureau