Onze maatschappij moet gezonder! Maar wat kun jezelf doen?

We lijken als mens maar zo’n klein radertje in het grote systeem. Het kan somber stemmen als je het gevoel hebt dat jouw inspanningen voor een gezonder voedselsysteem niet zoveel uithalen. Toch maak je als consument elke dag keuzes. En die keuzes hebben impact, juist omdat we met zovelen zijn. Je hebt dus zeker invloed! Er zijn vijf belangrijke manieren waarop je invloed kunt uitoefenen.

1. Stem met je vork

De voedingsindustrie maakt graag producten die véél calorieën leveren voor zo min mogelijk geld. Dit worden de 'ultraprocessed foods', oftewel ultrabewerkt voedsel genoemd. Voorbeelden zijn snacks, koek, snoep, frisdranken, pizza’s, ontbijtgranen en toetjes. Als jij als consument voortaan deze producten niet koopt, heeft dat twee grote voordelen. Ten eerste wordt je voeding veel gezonder. Ten tweede geef je een signaal aan fabrikanten dat hun producten minder in trek zijn. Dit wordt in het boek 'stemmen met je vork' genoemd: jouw koopgedrag is van invloed.

2. Kook zelf

In landen als Italië en Portugal halen de inwoners maar 10 tot 13 procent van hun calorieën uit ultrabewerkte producten. Voor de Duitsers is dat al 46 procent, en voor Nederland is dat naar verwachting ook zoiets. Als je je maaltijden en tussendoortjes zelf bereidt, van onbewerkte ingrediënten, neemt als vanzelf het aandeel aan ultrabewerkte producten in je voeding af. Zelf koken kan al binnen een kwartier. Maar je kunt ook besluiten om voeding juist wat meer de aandacht te geven die het verdient en bewust tijd te maken voor koken en voor de maaltijden. Voedsel heeft immers ook een belangrijke sociale functie en dat dreigt steeds meer te verdwijnen, zeggen de auteurs van 'Andere kost'. En dat brengt ons meteen bij de derde manier waarop je invloed kunt uitoefenen:

3. Voed je kinderen op met liefde voor eten

Heb je kinderen? Dan weet je: opvoeden is vooral het goede voorbeeld geven. Als jij weinig tijd besteedt aan koken en als je steeds weer bezwijkt voor de verleidingen van ultrabewerkte producten, dan zien je kinderen dat en doen ze dit uiteindelijk ook na. Als jij met liefde en plezier kookt, en je kinderen erbij betrekt, dan is dat een les die ze nooit vergeten. Het telt voor alles: ook voor de tussendoortjes die je meegeeft naar school, het zelf bakken van pannenkoeken, de kruiden die je op je balkon hebt staan of het plezier waarmee jij zelf je groenten op eet. En natuurlijk, elk kind gaat door een fase waarin ze zich afzetten tegen jouw goede bedoelingen. Dan hangen ze rond bij een fastfoodketen of ruilen ze hun brood in voor frikandelbroodjes en energydrink bij de supermarkt. Maar dat is een fase. Uiteindelijk komen ze dan meestal toch weer terug bij de eetgewoontes in jullie gezin. En heb je geen kinderen, maar vind je dit wel een belangrijk punt? Misschien kun je een bijdrage leveren door te helpen in een schooltuin of door kooklessen te geven op een school.

4. Word mondig

We kunnen als burger mondig worden over ons voedselsysteem. We kunnen een klacht indienen of vragen stellen als de supermarkt alwéér de chocolade of de plofkip in de aanbieding heeft. Je kunt ook je zorgverzekeraar vragen waarom er maar 3 uur dieetadvisering in het pakket zit. Je kunt een klacht indienen bij de fabrikant die 'sluipsuikers' in zijn producten stopt. We kunnen ingezonden brieven sturen naar de krant. We kunnen het schoolbeleid voor dranken en tussendoortjes aanpakken. We kunnen proberen het kantine-aanbod op het werk gezonder en duurzamer te maken. Er zijn zoveel plekken waar je je stem kunt laten horen!

5. Stap in het stemhokje

Tot slot kunnen we ook stemmen in het stemhokje, zowel bij lokale, provinciale en landelijke verkiezingen. Zoek een partij die zich hard maakt voor een eerlijk voedselsysteem en die échte veranderingen nastreeft voor de lange termijn. Je doet er je eigen gezondheid, de toekomst van je kinderen én onze planeet een groot genoegen mee.

De podcast met Jaap Seidell is hieronder te beluisteren.