Oorzaken en behandeling
Als er vocht zit op plekken waar dat niet hoort, heb je waarschijnlijk last van oedeem. Oedeem zit vaak in de enkels of de longen en komt bij jong en oud voor.
Oedeem kan verschillende oorzaken hebben. Als de bloedvaten in de benen het bloed niet goed afvoeren naar het hart, kan zich vocht ophopen in voeten, enkels en onderbenen. Ook een verminderde pompfunctie van het hart, of lever- en nieraandoeningen kunnen oedeem veroorzaken.
Eerste tekenen
De eerste tekenen van oedeem zijn vaak simpel te herkennen: je hebt dikke enkels en voeten. Meestal merk je het immers wel als je voeten uit je schoenen puilen. Het verschil tussen opgezette voeten en oedeem is eenvoudig zelf te testen. Druk je vinger stevig in de huid en haal deze na een tijdje weg. Als je een putje in je been ziet, is er sprake van vocht vasthouden.
Ook kan er vocht rond de longen blijven staan. Uiteraard kun je dit niet zien. Meestal merk je het aan benauwdheid of omdat je sneller moe bent. Ook kortademigheid, vooral bij inspanning of bij plat liggen ('s nachts), kan een teken zijn van oedeem in de longen. Als je daar last van hebt en ook in een paar dagen meer dan één of twee kilogram aankomt, kan het zijn dat je oedeem hebt.
Daarnaast is het mogelijk dat je oedeem krijgt in de lymfebanen; dit is vaak aangeboren of een gevolg van een ongeval of operatie.
Oedeem, en wat nu?
Om tot behandeling over te gaan, is het noodzakelijk om de oorzaak te kennen. Oedeem is een afwijking die bij allerlei ziektes kan ontstaan. Als je last hebt van vocht vasthouden en je hebt last (gehad) van hartfalen, controleer dan een paar keer per week je lichaamsgewicht. Als dit flink toeneemt, is een bezoekje aan de huisarts zeker nodig.
Er is één gouden regel bij vocht vasthouden: wees zuinig met zout. Zo houd je minder vocht vast en daalt je bloeddruk. Zorg ook voor genoeg beweging. Bewegen stimuleert de doorbloeding en de spierfunctie in je benen, waardoor het vocht kan verminderen. Een wisseldouche - warm en koud water afwisselen - na afloop van een middagje sporten versterkt dit proces.
Bij oedeem worden vaak zogenaamde plasmiddelen voorgeschreven. Door deze medicijnen scheiden de nieren meer zout uit. Het vocht wordt als het ware meegetrokken en via de urine afgevoerd. Hierdoor wordt het oedeem minder en verdwijnen dikke enkels en voeten.
In sommige, vaak ernstige gevallen, zal de arts steunkousen of een zwachtel voorschrijven.