Feiten en fabels over menstruatie

Tijdens de menstruatie verlies je heel veel bloed.

In een tampon, op toiletpapier of in een maandverbandje lijkt het al gauw alsof je stevig bloedt. Gelukkig valt dit reuze mee. Bij een gemiddelde menstruatie verlies je ongeveer vier eetlepels tot een half kopje bloed. Ongeveer een op de vijf vrouwen heeft last van overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie. Hevig is voor elke vrouw iets anders, maar soms wordt 120 milliliter bloed als maatstaf gebruikt.

Een menstruatiecyclus duurt 28 dagen.

De duur van de menstruatiecyclus kan variëren van 21 tot 35 dagen; 28 dagen is gemiddeld. De duur van de cyclus verschilt niet alleen van persoon tot persoon, maar ook van cyclus tot cyclus. Soms is de menstruatie erg onregelmatig bijvoorbeeld door stress, zware inspanning of ziekte.

Ook lichaamsgewicht kan invloed hebben op de cyclus. Hormonen in het vetweefsel verlengen deze. Daarnaast speelt de eicelvoorraad een rol. Bij meer eicellen duurt de cyclus langer: jongere vrouwen hebben daarom ook een langere cyclus dan oudere vrouwen.

Als de menstruatie uitblijft, ben je zwanger.

Een zwangerschap is inderdaad een van de natuurlijke redenen dat de menstruatie uitblijft, maar het is zeker niet de enige. Allerlei hormonale schommelingen kunnen er voor zorgen dat de menstruatie maanden wegblijft. De overgang is daar ook een goed voorbeeld van. Geneesmiddelen en spanningen - lichamelijk of geestelijk - kunnen er ook voor zorgen dat je niet ongesteld wordt.

Tussentijds bloedverlies is meestal onschuldig.

Soms heb je last van bloedingen tussen je normale menstruatie door. Meestal is het niet helemaal duidelijk wat hiervan de oorzaak is, maar is het volkomen onschuldig. Hormoonschommelingen kunnen de boosdoener zijn, net als medicijnen.

Soms heeft het bloedverlies echter een hele andere oorzaak: bijvoorbeeld een ontsteking van de baarmoedermond als gevolg van een seksueel overdraagbare aandoening. Je zult dan vaker bloedverlies hebben na het vrijen. Ook een andere afwijking aan de baarmoedermond of baarmoederholte kunnen tot bloedverlies leiden. Een uitstrijkje of echo kunnen dan uitsluitsel geven.

Je kunt niet zwanger worden als je ongesteld bent.

Dit is een gevaarlijk misverstand. Zwanger worden tijdens je menstruatie is onwaarschijnlijk, maar niet onmogelijk. Zeker bij een onregelmatige of korte cyclus kun je heel vroeg in je cyclus vruchtbaar zijn. Zelfs als je nog menstrueert. Daarbij kunnen spermacellen enkele dagen overleven in de baarmoeder.

Vrouwen die veel contact hebben worden tegelijk ongesteld.

Moeders en dochters, studenten die samenwonen, nonnen: er wordt gezegd dat bij vrouwen die intensief contact met elkaar hebben de menstruatie synchroon gaat lopen. Er zijn inderdaad wetenschappelijke onderzoeken die in deze richting wijzen, maar de meeste onderzoekers zijn het er over eens dat er geen verband is. Het zou theoretisch gezien zelfs onmogelijk zijn, omdat de cyclus van een vrouw varieert in lengte.

Ongestelde vrouwen maken meer kans op aanvallen door haaien.

Rondom de menstruatie doen de wildste verhalen de ronde. Zo zouden ongestelde vrouwen eerder aangevallen worden door een beer of haai, maar hiervoor bestaat geen wetenschappelijk bewijs. Bloed kan haaien aantrekken, maar dat geldt ook voor ander lichaamsvocht als zweet en urine. Kun je zwemmen als je menstrueert?

Etenswaren bederven als een ongestelde vrouw ze aanraakt.

Een ander bijgeloof rondom menstruerende vrouwen is dat ze wijn zuur maken, deeg laten inzakken, en mayonaise doen mislukken. Daarbij zouden ze ook bloemen laten afsterven, zaden onvruchtbaar maken en messen onscherp laten worden. Veel van deze fabels hangen samen met het feit dat menstruerende vrouwen binnen veel religies als onrein worden beschouwd. Vanzelfsprekend is er voor geen van deze verbanden ooit wetenschappelijk bewijs gevonden.