Zijn vleeswaren ongezond?

Niet dagelijks op de boterham

Getty Images

Een plakje ham, salami, wat smeerworst, kipfilet, filet americain: veel mensen zijn dol op vleeswaren op hun brood. Maar hoe gezond zijn die nu eigenlijk?

Niet alleen in Nederland, maar zeker ook in andere landen kunnen vleeswaren een ware lekkernij zijn. Denk bijvoorbeeld aan echte jambon uit de Ardennen, prosciutto uit Italië, Schinken uit Duitsland en jamón uit Spanje. Dat genieten mag, natuurlijk, maar het is goed een paar dingen te weten over vleeswaren.

Vlees + bewerking = vleeswaren

Vleeswaren zijn producten van vlees (rund, kip, kalf of varken) die in een fabriek bewerkt zijn. Je plakje ham wordt er op maat gemaakt, maar ook nog gedroogd of gerookt, verpakt, en vooral vanwege de houdbaarheid worden er stoffen aan toegevoegd. Voorbeelden zijn dextrose, nitraat en nitriet. Veel van dergelijke toegevoegde stoffen hebben E-nummers. Volgens de EU zijn deze stoffen veilig.

Verder is er vaak veel zout toegevoegd aan vlees, en dat is niet goed voor je bloeddruk. Alsof het nog niet genoeg is: van nature zitten er verzadigde vetten in vlees, en ook die zijn niet goed voor je gezondheid. Het algemene advies voor rood vlees (dat is alle vlees behalve kip en kalkoen) is dat je er maximaal 500 gram per persoon per week van mag eten, daarbij zijn vleeswaren inbegrepen.

Variëren is het toverwoord

Is er dan niets goed aan vleeswaren? Dat wel, want behalve dat ze vaak lekker zijn, leveren ze ook broodnodige eiwitten, ijzer en de vitamines A, B1, B2 en B12.

Hoe moet je dan omgaan met vleeswaren? Eigenlijk hetzelfde als met al je eten: niet te veel en varieer. Variëren is dus het toverwoord, ook hier. Varieer sowieso met al je broodbeleg, dus wissel hartig af met zoet. Maar zorg ook binnen je hartige broodbeleg voor variatie, en kies bij voorkeur de magere varianten van vleeswaren. In de magere vleeswaren zitten minder verzadigde vetten, en tegelijkertijd minder calorieën.

Verstandige keuzes

Als je kijkt naar verzadigd vet, zout, suiker en calorieën zijn de beste keuzes uit de enorme hoeveelheid vleeswaren:

  • Beenham
  • Casselerrib
  • Gekookte lever
  • Kipfilet
  • Magere knakworst
  • Vegetarische paté

Kinderen en zwangere vrouwen

Hiernaast zijn er nog wat specifieke adviezen voor kinderen en zwangere vrouwen. Kinderen mogen namelijk niet te veel leverworst en smeerleverworst, vanwege de daarin aanwezige vitamine A die in grote hoeveelheden schadelijk kan zijn. Het volgende geldt:

  • Kinderen van 6 maanden tot 1 jaar: neem niet meer dan 1 tot 2 boterhammen met (smeer)leverworst per week.
  • Kinderen van 1 tot en met 3 jaar: neem niet meer dan 2 tot 3 boterhammen met (smeer)leverworst per week.
  • Kinderen van 4 tot 12 jaar: neem maximaal 1 boterham met (smeer)leverworst per dag.

Zwangere vrouwen moeten ook oppassen met (smeer)leverworst, maar ook voor (geheel of gedeeltelijk) rauwe vleeswaren zoals filet americain, ossenworst, salami, carpaccio en tartaar. Dit vanwege de listeriabacterie en de ziekte toxoplasmose. Beide kunnen schadelijk zijn voor het ongeboren kind.

Wat zit er tot slot precies in 100 gram vleeswaren?

  Kilocalorieën Vet (gram) Koolhydraten (gram)
Filet americain 240 18,8 3,0
Casselerrib 130 5,1 2,8
Boterhamworst 309 27,3 3,1
Salami 392 34,8 0,9
Achterham 136 5,8 2,4

 
 

Auteur