Boekrecensie: Gezond naar 115

Wereldwijde geheimen van een lang, gelukkig en gezond leven

Getty Images

We worden steeds ouder: in de toekomst kunnen we zelfs de 115 aantikken. Maar hoe zorg je ervoor dat je niet alleen lang leeft, maar ook lang gezond en gelukkig blijft? In dit boek lees je wat je kunt leren van experts, ervaringsdeskundigen en wereldwijd onderzoek.

Van wetenschappers in Costa Rica tot traditionele genezers in Vietnam en van yogi in India tot natuurvolkeren in Namibië: de drie auteurs van het boek 'Gezond naar 115' hebben de hele wereld rondgereisd op zoek naar het geheim van een lang, gelukkig en gezond leven. Vaak kwamen ze uit in zogenoemde Blue Zones, gebieden met de hoogste levensverwachting ter wereld, zoals het Italiaanse Sardinië, het Griekse Ikaria en het Japanse Okinawa. Maar ook in landen die niet bovenaan de ranglijst prijken qua levensverwachting – denk aan Cuba, Nepal en China, blijkt genoeg te leren over gezond leven.

Genieten van het pure leven

Al bladerend door het kleurrijke boek vallen vooral de grote reisfoto’s op van mensen uit andere werelddelen en mooie natuur. In ieder hoofdstuk staat een ander land centraal en lees je welke gezonde gewoontes uit dat land kunnen bijdragen aan gezond oud worden. Zo is lichaamsbeweging misschien wel het geheim van de hoge leeftijd van schaapherders op Sardinië. En IJsland prijkt mogelijk dankzij de hoge consumptie van vis in de top drie van gezondste landen ter wereld. Van Cubanen kunnen we leren dat muziek maken gezond is. En wist je dat slaapproblemen niet voorkomen bij jager-verzamelaars in Namibië? Verder zijn yoga, thee en peulvruchten volgens het boek een aanrader, net als tijdelijk offline zijn. Maar het meest verrassende geheim komt toch wel van de Costa Ricanen, die al flirtend, heel oud worden.   

Koester de beestjes in je buik

Een aanrader is het hoofdstuk over Korea, waar gefermenteerde producten als kimchi dagelijkse kost zijn. Volgens de auteurs een goede gewoonte, want 'de darmen voelen zich kiplekker met zoveel vezels en bacteriën'. Eet daarom regelmatig gefermenteerde producten als zuurkool, yoghurt (al dan niet met extra probiotica erin), tempeh en miso. Dat is goed voor de bacteriën in onze darmen, ook wel microbiota genoemd, en daar profiteert ook de rest van je lichaam van.

Darmbacteriën beschermen niet alleen tegen indringers van buitenaf, maar maken ook stoffen aan die lijken op neurotransmitters: signaalstoffen in de hersenen. Zo beïnvloeden de bacteriën wat er gebeurt in je buik én in je hoofd. Wat je eet, is volgens de auteurs van grote invloed op de samenstelling van de darmmicrobiota. Ze geven dan ook tips om je darmen gezond te eten. Naast gefermenteerde producten is het volgens hen ook goed om zoveel mogelijk zogenoemde prebiotische groenten te eten. Hier zijn de bacteriën in je darmen dol op. Denk aan witlof, prei, pastinaak en uien. Verder adviseren ze om gevarieerd en zo onbewerkt mogelijk te eten. Laat sterk bewerkte producten links liggen. Dus bijvoorbeeld zo min mogelijk vleeswaren, worst, kant- en-klare hamburgers, koekjes, chocolade, snoepgoed en frisdrank met suiker.

Ook een Blue Zone in Nederland?

Na tientallen verre bestemmingen in evenzoveel hoofdstukken eindigt het boek toch nog redelijk dichtbij huis. In een wijk in Groningen wordt namelijk gewerkt aan een heuse Blue Zone met als doel de levensverwachting van de bewoners te verhogen. Van gezamenlijke moestuin tot kippenhok en van buurtbewoners die pannenkoeken voor de kinderen bakken tot buurtbewoners die laptops repareren en fietsen opknappen. Er is een wijkrestaurant en eigen jaarlijks festival. Deze wijk is een proeftuin voor andere gemeentes. Of de aanpak ook daadwerkelijk zorgt voor een betere gezondheid en welzijn van de wijkbewoners, wordt de komende jaren onderzocht.

In de tussentijd kun je volgens de auteurs van het boek ook zelf aan de slag om je eigen Blue Zone te creëren. Hoe? Door meer te gaan bewegen, een moestuin aan te leggen, een bankje voor de deur te zetten (goed voor de ontspanning en je sociale contacten), regelmatig rust te pakken en je huis opgeruimd te houden (dat geeft rust in je hoofd en je lijf). Genoeg werk aan de winkel dus, maar gelukkig heb je daar nog volop tijd voor als je echt richting die honderdvijftien gaat.

Over de auteurs

Prof. dr. Eric Claassen (1957) is immunoloog, ondernemer, hobbykok en wereldreiziger. Hij is hoogleraar ondernemerschap aan de VU in Amsterdam en werkt al meer dan 30 jaar aan innovatie in voeding en darmgezondheid.
Ir. Lisette de Jong (1973) is voedingskundige, wetenschapsjournalist, globetrotter en hardloper. Ze schrijft over gezond leven, duurzame technologie en andere zaken die de wereld mooier maken.
Heidi Klijsen (1970) is journalist en gek op reizen, yoga en snowboarden. Ze is gespecialiseerd in onder meer gezondheid, eindredacteur van de Consumentengids en schrijft onder andere voor Elsevier, NRC, Zin en de Gezondgids.

Auteur