ADHD en de rol van voeding

Over E-nummers en het RED-dieet

Getty Images

Vraag het een willekeurige moeder op een schoolplein en de kans is niet gering dat zij wel weet wat de oorzaak is van ADHD: al die E-nummers die ze tegenwoordig in ons eten stoppen. Maar is dat wel zo?

E-nummers krijgen van wel meer de schuld en niet zelden gaat dat zelfs gepaard met het nodige fanatisme. Nu kun je al dan niet een voorstander zijn van allerhande toevoegingen aan levensmiddelen, maar feit is dat E-nummers niets anders zijn dan een gecodeerd overzicht van door de EU toegelaten additieven. De reden dat ze dat nummer krijgen, is dat de etikettering dan in alle landen van de Europese Unie gelijk is. Volledige lijsten van e-nummers en hun betekenis zijn overal op internet te vinden.

Voeding wel?

Hoewel er dus nooit enig verband is aangetoond tussen voedseladditieven (E-nummers) en ADHD, zijn er recent aanwijzingen dat het voedingspatroon een belangrijkere rol speelt dan tot nu toe door artsen werd aangenomen. In die richting wijst een studie die de Nederlandse onderzoekster dr. Lidy Pelsser van het ADHD-onderzoekscentrum van UMC Radboud in Nijmegen publiceerde in het gezaghebbende Amerikaanse tijdschrift The Lancet.

De opzienbarende studie van Pelsser stelt dat ADHD in veel gevallen een reactie is op diverse omgevingsfactoren en mogelijk te behandelen is door het wijzigen van die omgevingsfactoren. Aangezien voeding als één van de voornaamste triggers wordt aangewezen (de studie meldt dat het eetpatroon in 64 procent van de gevallen de hoofdoorzaak van ADHD is), zou dat betekenen dat een verandering in het voedingspatroon dikwijls betere resultaten zou opleveren dan een behandeling met medicijnen.

Ziekte of niet?

Pelsser is er overigens niet happig op ADHD te beschouwen als een ziekte. In interviews heeft zij het over een verzamelnaam voor een aantal symptomen. Met name die visie ligt aan de basis voor haar benadering. Als een kind de diagnose ADHD krijgt, zo stelt zij, moet dat een reden zijn om naar de onderliggende oorzaken te gaan kijken en die aan te pakken.

Uniek is dat niet. Ook voor bijvoorbeeld eczeem geldt dat de verschijnselen door een groot aantal factoren kunnen worden veroorzaakt (dikwijls een contact- of voedselallergie) en dat de meest succesvolle behandeling bestaat in het aanpakken van die factoren.

Resultaten, maar niet altijd

Dr. Pelssers studie meldt opmerkelijke resultaten met de kinderen in haar studiegroep. Deze werden op een specifiek dieet (het RED-dieet, ofwel Restricted Elimination Diet) gezet, waar vervolgens over een periode van vijf weken aanpassingen aan werden gedaan om de effecten daarvan op te tekenen. De artsen en leerkrachten van de betreffende kinderen zagen vervolgens tot hun verbazing niet zelden in zeer korte tijd spectaculaire verbeteringen.

Wel moet daarbij worden aangetekend dat een aantal kinderen in het geheel niet reageerde op de aanpassingen in het voedingspatroon. Pelsser stelt dat hoewel haar studie erop wijst dat het dieet in een meerderheid van de gevallen de oorzaak is, er altijd een groot aantal gevallen zal blijven bestaan waarbij ADHD alleen met medicijnen kan worden behandeld. "Maar", zo zei zij in een interview in de Amerikaanse talkshow All Things Considered, "op dit moment geven we ze allemaal medicijnen, en dat zie ik als een grote vergissing."

Niet experimenteren

Een woord van waarschuwing is wel op zijn plaats: het is beslist af te raden als ouder zelf te gaan experimenteren met het voedingspatroon van kinderen met ADHD. Dit dient onder strikte medische controle te gebeuren.