Waarom ben je allergisch?

Je afweer in de aanval

Getty Images

Veel mensen lijden aan een of andere vorm van allergie of overgevoeligheid. Waarom reageert het lichaam allergisch op bepaalde stoffen? En is er een remedie?

Allergie is een abnormale reactie van het immuunsysteem op contact met een vreemde stof, een allergeen. Contact kan verlopen via de huid, het slijmvlies van elk deel van de luchtwegen, of het slijmvlies van het spijsverteringskanaal.

Oorzaken

De allergische reactie, die pas na een eerste blootstelling kan ontstaan, neemt verschillende vormen aan, zoals eczeem, hooikoorts, allergisch astma of voedselallergie.

Mensen met allergische reacties produceren veel meer dan de normale hoeveelheid van de antistof immunoglobine (IgE). Ze produceren ook veel meer dan de normale hoeveelheden van een bepaalde korrelige cel, een mestcel.

IgE hecht zich aan mestcellen. Als een allergeen, zoals een korrel stuifmeel, zich met het IgE verbindt, raakt het membraan van de mestcel vervormd. Het scheurt en daarbij komen een aantal zeer irriterende stoffen vrij, vooral histamine. Deze stoffen veroorzaken de allergische symptomen.

Infecties zijn nodig

In de afweer tegen infecties spelen zogeheten T-helpercellen - een soort witte bloedcel - een belangrijke rol. Th1-cellen komen in actie bij een infectie en leveren stoffen die ongewenste binnendringers aanvallen en vernietigen.

Th2-cellen produceren stoffen die betrokken zijn bij de allergische reactie. Normaal houden deze twee cellen elkaar in evenwicht, maar als er meer Th2-cellen zijn, kan er een allergische reactie optreden. Tot de geboorte overheersen de Th2-cellen, omdat de baby in de baarmoeder in feite een vreemd lichaam is en het risico loopt afgestoten te worden.

Door infecties erna leert een baby zich met behulp van Th1-cellen tegen bacteriën en virussen te verweren, waardoor mogelijk de kans op een allergie afneemt. Bij gebrek aan infecties blijven de Th2-cellen de baas. Je kunt dan allergieën krijgen.

Steeds meer allergieën

Door de verbeterde hygiëne en door vaccinaties maken kinderen minder infecties door. Vooral in Westerse landen stijgt het aantal allergieën opvallend. Zo heeft maar 3 procent van de Albanese kinderen astma, tegenover 22 tot 40 procent van de Engelse kinderen.

In een 'schonere' omgeving komen we met minder bacteriën en virussen in aanraking, waardoor ons lichaam minder afweer opbouwt. Uit onderzoek blijkt dat dieren 40 procent langer leven na blootstelling aan kleine hoeveelheden chemicaliën en straling. Vuil is dus niet alleen maar slecht. Zo ontwikkelen kinderen die geregeld contact hebben met boerderijdieren minder snel een allergie.

Italiaanse wetenschappers ontdekten dat soldaten met antistoffen tegen het hepatitis A-virus minder vaak allergieën hadden, dan leeftijdgenoten zonder die antistoffen. Hepatitis A wordt overgebracht via ontlasting, besmet voedsel en water.

Volgens een Britse studie hebben jonge kinderen die dagelijks in bad gaan en minstens vijf keer per dag hun handen wassen een grotere kans een allergie te ontwikkelen, dan kinderen die dat niet zo vaak doen.

Onderzoek aan het National Jewish and Research Center in Denver onder 1680 pasgeborenen toonde aan dat baby's minder gevoelig zijn voor allergieën naarmate hun ouderlijk huis meer stof bevat.

Een remedie tegen allergie

Het beste recept tegen allergie is het voorkomen van aanraking met de stof waarvoor men allergisch is. Maar dat is niet altijd eenvoudig en soms zelfs onmogelijk.

Eerst is het zaak te onderzoeken voor welke stof men precies allergisch is. Je arts kan je medicijnen op recept verstrekken, zoals antihistaminica. Bij jeuk wordt er vaak een crème of zalf voorgeschreven. De oorzaak van de kwaal pak je zo echter niet aan.

Een steeds meer toegepaste methode is desensibilisatie. De bedoeling hiervan is dat er via voorzichtig contact met het allergeen toch een zekere gewenning optreedt.

Een goede methode, maar ook een lange weg, die geen succes garandeert. Neem bij een heftige reactie die lijkt op allergie of overgevoeligheid contact op met je huisarts.

Auteur