Is een UMTS-mast nou gevaarlijk of niet?

Experts aan het woord

Getty Images

Er is veel te doen over UMTS-masten. Je leest en hoort van alles over straling. De een zegt dat het gevaarlijk is, de ander beweert van niet. Hoe zit het nu?

Foto: Siemens

Alex Swinkels van het Nationaal Platform Stralingsrisico's: "Kijk ook eens naar wat we in huis halen zonder te weten wat de stralingsrisico's daarvan zijn."
"De Gezondheidsraad en de World Health Organisation (WHO) erkennen dat elektromagnetische velden geringe effecten hebben op het lichaam, maar hun conclusie is dat er geen aanwijzingen zijn voor blijvende negatieve gezondheidsschade. Volgens de WHO zijn de klachten geen onderdeel van enig bekend syndroom."

"De Gezondheidsraad haalt als argument de Zwitserse studie naar de gezondheidsgevolgen van UMTS-straling aan. In dit onderzoek werden mensen slechts 45 minuten blootgesteld aan hoogfrequente niet-ioniserende EM-velden, en dat leverde 'niets' op. In werkelijkheid zijn mensen hieraan 24 uur per dag levenslang blootgesteld. En er is nog geen onderzoek gedaan naar de gevolgen op langere termijn."

"Volgens ons zijn er geen wetenschappelijke gronden voor het argument van de Gezondheidsraad en zijn de wetenschappelijke uitspraken afhankelijk van de vraag wie het onderzoek betaalt. Er zijn natuurkundige basisprincipes voor het meten van schadelijkheid, maar stel dat we een schakel missen die we nu nog niet kunnen weten? Wat zijn de conclusies dan? Want er zijn wel degelijk mensen met gezondheidsklachten die te maken hebben met elektromagnetische velden. Het nationaal platform maakt zich er hard voor dat de overheid dan ook de juiste informatie geeft aan de burger. We willen op een wetenschappelijke manier met iedereen praten om verder te komen via de landelijke en Europese politiek."

"Het Europarlement nam in haar resolutie van 2 april bijvoorbeeld over wat wij ook in ons rapport als aanbeveling deden: geen masten meer bij gevoelige groepen, zoals zieken, kinderen en ouderen. Mensen vinden zo'n mast in de straat maar eng en willen dat ding liever niet in de buurt."

"Maar we moeten niet vergeten dat we in ons huis heel wat apparaten hebben die straling opleveren. Deze straling kan soms wel het tienvoudige zijn van de straling die je buitenshuis oploopt. De mobiele telefoon bijvoorbeeld is een van die apparaten die straling geven, net als draadloos internet en de DECT-telefoon. En waar veel mensen helemaal niet bij stilstaan: de babyfoon, een draadloze zender die op 40 centimeter van de baby geplaatst wordt. Hoe denk je dat zo'n apparaat werkt? Met hoogfrequente straling! Ook daar geeft het Nationaal Platform Stralingsrisico's informatie over, want kennis over deze straling is misschien nog wel belangrijker dan jouw UMTS-mast!"
www.stralingsrisicos.nl

Henk Wever van Stop UMTS: "Minder masten zou al helpen, maar het zijn niet alleen masten waar je alert op moet zijn."
"Tot mijn vrouw en ik vijf jaar geleden een vakantiehuis kochten had ik geen enkele bedenking tegen draadloze telefonie. De eerste paar maanden in het huisje gebeurde er niets, maar daarna kregen we klachten als hoofdpijn, een fluittoon in het hoofd, en slecht slapen. Het werd erger en erger. We kregen neurologische problemen als woordverhaspelingen, concentratie- en leesproblemen. De doktoren konden er geen oorzaak voor vinden. Tot onze verbazing merkten we dat de klachten snel afnamen wanneer we terug waren in ons eigen huis."

"Zoeken op internet bracht aan het licht dat onze klachten wel eens stralingsklachten konden zijn. En wat bleek: een UMTS-mast stond precies gericht op ons vakantiehuis en wij bleken dus erg gevoelig voor straling. Door die UMTS-straling werden we ook overgevoelig voor DECT-telefoons en mobiele telefoons, dus die hebben we het huis uit gedaan. Nu is het zo dat we het zelfs na een tijdje merken als in een restaurant of huis een DECT-telefoon staat. Die overgevoeligheid beperkt je sociale leven dan ook enorm."

"Wij hebben dus wel degelijk gezondheidsklachten. Waar ik me dan ook zo over verbaas, is dat de overheid en de Gezondheidsraad beweren dat UMTS-masten geen invloed hebben op de gezondheid. Ze beroepen zich op onderzoeken waaruit blijkt dat 45 minuten bestraling geen effect heeft. Maar zo werkt dat niet in de praktijk. Je bent immers permanent blootgesteld aan straling en niet slechts 45 minuten."

"Gelukkig blijkt uit andere wetenschappelijke onderzoeken dat er wel degelijk iets grondig mis is met die straling. Niet voor niets zijn de stralingsnormen in België verlaagd. In Nederland is de norm nu 61 Volt per meter (V/m). Dit zou naar 0,6 V/m moeten. Daarnaast is een vaste lijn het alternatief voor de DECT-telefoon. Ook het aantal UMTS-masten moeten verminderen, maar daar zit de overheid niet om te springen. Ze hebben immers 3 miljard opgehaald met de veiling van de locaties en dan kun je dat niet zomaar beperken."

"Ook heel belangrijk: juiste informatie. Een lid van de Commissie Elektromagnetische Velden van de Gezondheidsraad is zelf consultant voor telecombedrijven! Is dat onafhankelijk? Het onafhankelijke samenwerkingsverband van zes academici in Stop UMTS is dat wel. Wij verzamelen informatie en zetten dat op de site. Zoals de informatie dat hersenspecialisten voorspellen dat het aantal hersentumoren met 500 procent zal toenemen bij jonge mensen die meer dan 10 jaar mobiel gebeld hebben. Al met al genoeg redenen om de stelling dat straling niet gevaarlijk is voor de gezondheid eens kritisch onder de loep te nemen."
www.stopumts.nl

Rogier Brink van het Antennebureau: "Een leek kan alle onderzoeken bijna niet op waarde schatten"
"Elektromagnetische velden zijn als natuurlijk verschijnsel in principe altijd om ons heen. Radio, televisie, mobiele communicatie werken allemaal volgens het principe draadloze zender/ontvanger. Ook deze draadloze antennes zijn, natuurkundig-fysisch gezien, elektromagnetische velden. De vraag die men zich al langere tijd stelt, is of dat allemaal zomaar kan en of die elektromagnetische velden misschien schadelijk zijn."

"Daar is al veel onderzoek naar gedaan en uit al die duizenden wetenschappelijke onderzoeken blijkt één effect: sterke velden kunnen weefsels verwarmen. Denk maar aan een magnetron. Maar dan praat je wel over hele sterke velden. Men onderzocht bij welk stralingsniveau dit verschijnsel optreedt en verlaagde vervolgens dat niveau met een factor 50 veiligheidsmarge. Om het verwarmingseffect te voorkomen, houden internationale wetenschappelijke organisaties die normen, blootstellingslimieten genoemd, aan."

"Ook Nederland legde ze in regels vast. Iedere frequentie heeft zijn eigen limiet. De grens voor de frequentie van UMTS is bijvoorbeeld 61 V/m. Jaarlijks wordt op vele plaatsen, waar publiek kan komen, de feitelijke veldsterkte gemeten. Uit deze metingen blijkt een sterkte van gemiddeld 0,5 tot 2 V/m. Dat is zeer ruim onder de norm. Dat hier klachten van komen is niet waarschijnlijk."

"Maar omdat er mensen zijn die zeggen hier wel klachten van te hebben, deed TNO in 2003 een experiment in een laboratorium. Daarbij vond men een lichte aanwijzing van een verband tussen lage blootstelling en bepaalde klachten. Toen dat onderzoek later in andere landen werd herhaald, bleek dat verband niet meer te vinden. Waarschijnlijk was dat eerste onderzoek gewoon toeval. Wat uit die latere onderzoeken wel naar voren kwam: dacht men blootgesteld te zijn, dan was de kans op klachten groter dan wanneer men dacht niet blootgesteld te zijn."

"De gezondheidsraad ging hier in haar laatste Jaarbericht over elektromagnetische velden nog eens uitgebreid op in, want dat is een interessant gegeven en er komt nog verder onderzoek naar. We weten dat er over elektromagnetische velden veel verhalen de ronde doen. Daarbij worden allerlei onderzoeken naar voren gebracht. Soms zijn dat goede onderzoeken, maar soms ook niet. Soms vinden ze iets, vaak ook niet en soms zegt dat wat, soms ook niet."

"Het is, zeker voor een leek, onmogelijk omdat allemaal te begrijpen en op waarde te schatten. Daarom hebben we instanties als de Gezondheidsraad. Zij analyseert en weegt al die wetenschappelijke onderzoeken en zet de bevindingen en aanbevelingen in een Jaarbericht. De overheid baseert zich in haar beleid op die aanbevelingen."

"Voor meer informatie over de achtergronden van dat beleid of vragen over gezondheid, wet- en regelgeving en techniek van antennes kun je terecht bij het Antennebureau."