Oorzaken van opgezette voeten

Als de bloedvaten in je benen het bloed niet goed afvoeren richting je hart, krijg je oedeem, ook wel vochtophoping of waterzucht genoemd. Door de zwaartekracht zakt het overtollige vocht naar beneden. Het hoopt zich vooral op in je onderlichaam. Zo krijg je gezwollen voeten, enkels en soms ook opgezette benen.

1. Krappe schoenen

Je merkt gemakkelijk of je hier last van hebt: je schoenen knellen en je ziet dat je enkels dikker zijn dan anders. Duw je met een vinger in je been, dan blijft er een putje staan. Ook je vingers kunnen opzwellen. Het is niet pijnlijk en de volgende dag is de zwelling weer verdwenen.

Veel mensen krijgen dikke voeten en enkels in de zomer. Je lichaam kan de warmte dan niet goed kwijt en houdt meer vocht vast. Lang wandelen of juist zitten, bijvoorbeeld tijdens een verre vliegreis, kan je voeten doen opzwellen. Overgewicht vergroot het risico op dikke voeten. Daarnaast hebben sommige vrouwen er last van door de anticonceptiepil of vlak voor de menstruatie. Veel medicijnen hebben opgezette voeten en enkels als bijwerking.

Tips bij warm weer

Wat helpt er tegen dikke voeten en enkels? Drink voldoende water. Bewegen is goed voor de doorbloeding en stimuleert de spieren in je benen, waardoor het vocht kan afnemen. Sta regelmatig op en wandel wat rond als je een vliegreis maakt. Zout eten zorgt ervoor dat je vocht vasthoudt, dus probeer minder zout binnen te krijgen. Daarnaast kan het helpen om je voeten wat hoger te leggen.

Heb je langdurig gezwollen voeten of benen, dan kan er meer aan de hand zijn.

2. Zwangerschapsvergiftiging

Gezwollen voeten zijn een veelvoorkomende, onschuldige zwangerschapskwaal. Ben je zwanger en heb je naast dikke enkels ook hoofdpijn, pijn in de bovenbuik, ben je misselijk en zie je sterretjes? Dan kan er sprake zijn van zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie). Dit is een combinatie van een hoge bloeddruk en te veel eiwit in de urine. Het doet zich meestal voor na de 24e week van de zwangerschap. Neem altijd contact op met je huisarts of verloskundige als je deze symptomen hebt.

3. Verstuikte enkel

Een blessure aan je voet of enkel kan ook tot zwelling leiden. Verstap je je en klapt je voet naar binnen, dan kunnen de enkelbanden uitrekken of inscheuren. Door zo'n verstuiking wordt de enkel in korte tijd dik. Leg je enkel hoog en koel deze met een ice pack. Kun je amper nog vier stappen lopen? Dan heb je misschien iets gebroken en moet je naar de dokter. Ook als de pijn en zwelling na vier dagen nog niet afgenomen is, is een bezoek aan de huisarts aan te raden.

4. Slecht werkende aderen

Als je aderen niet goed functioneren, neemt de druk erin toe waardoor er vocht door de aderwand ‘lekt’. Dit leidt tot vocht in de benen. In het begin heb je vooral ’s avonds opgezette enkels. Verslechteren de aderen nog meer, dan blijven je enkels en onderbenen de hele dag gezwollen. Medicijnen helpen niet, de behandeling bestaat uit zwachtels die de zwelling verminderen en de benen omhoog leggen. Daarnaast is regelmatig bewegen belangrijk. Zijn de benen weer geslonken, dan kun je elastische steunkousen gaan dragen.

5. Ontstekingen

Patiënten met zenuwschade als gevolg van diabetes of andere problemen met de zenuwen in de voeten zijn gevoeliger voor infecties aan de voeten. Bovendien voelen zij een wondje vaak niet. Een ontstoken voet kan opzwellen. Als je diabetes hebt, is het daarom belangrijk om dagelijks je voeten te controleren op blaren, wondjes, verkleuring en zwelling. Regelmatig een pedicure met de aantekening ‘Diabetische Voet’ bezoeken, helpt voetproblemen voorkomen. Met een ontsteking of wondje dat maar niet geneest, kun je bij de huisarts terecht.

6. Trombose

Een bloedpropje in een ader in je been kan ervoor zorgen dat je bloed niet meer goed terugstroomt richting het hart. Het been wordt dan vaak ineens of binnen een paar dagen dik, warm, pijnlijk, rood en glanzend. Dit heet een trombosebeen. Zo’n bloedprop is heel gevaarlijk, want het kan los schieten en vervolgens in je hart of longen vast komen te zitten. Met een echo kan een arts vaststellen of je een trombosebeen hebt. Je krijgt dan antistollingsmiddelen en je been wordt ingezwachteld.

7. Hart-, lever- of nieraandoening

Soms zijn gezwollen voeten of enkels het gevolg van een aandoening aan het hart, de lever of de nieren. Heb je langdurig dikke voeten of enkels en is dat niet te wijten aan een van de bovengenoemde oorzaken? Raadpleeg je huisarts. Hij of zij kan een aandoening uitsluiten of besluiten om je bijvoorbeeld plastabletten voor te schrijven.