Hoe gezond is een smartwatch en waar moet je op letten?

Van hartslag tot valdetectie

Vrouw checkt smartwatch
Getty Images

De smartwatch is er al best een tijdje en kan ook steeds meer. Maar wat zijn nou de voordelen van een smartwatch? Welke moet je hebben? Waarom gebruik je hem? En, niet onbelangrijk, kan het echt een grote impact hebben op je gezondheid?

Allereerst is het belangrijk om even stil te staan bij de enorme hoeveelheid smartwatches die er zijn en de functies die ze hebben. Maar wanneer is iets nou een smartwatch? Eigenlijk kun je alles wat interactief is, dus communiceert met jou, jouw telefoon of jouw lichaam, en de tijd laat zien, een smartwatch noemen.

Heel veel smartwatches gaan verder dan klokkijken. Ze zijn er in alle vormen, soorten, maten en prijscategorieën. Het type smartwatches waar wij het meest in zijn geïnteresseerd, zijn die die je iets vertellen over je eigen lichaam. Dat zijn bijvoorbeeld activity trackers, moderne stappentellers die soms ook een hartslagmeter hebben, sportwatches, die ook je GPS tracken en waar je een sport kan selecteren die je beoefent, of luxer uitgevoerde smartwatches met uitgebreide functies, zoals de Apple Watch of Pixel Watch. Welke functies er allemaal bestaan en hoe deze van belang kunnen zijn voor jouw gezondheid, leggen we hieronder uit.

Hartslagfuncties

Bijna alle smartwatches meten je hartslag. Het is natuurlijk mooi om terug te zien wat je hartslag was tijdens het sporten, maar ook om in de gaten te houden wat je rusthartslag is. Als die ineens een tijdje veel hoger is dan normaal, kan dit wijzen op te veel stress of lichamelijke overbelasting. Een andere term die ook veel voorkomt is hartslagvariabiliteit (HRV). Dit is de mate waarin je hartslag varieert en geeft aan hoe uitgerust je bent. Als je dacht dat je hartslag altijd precies hetzelfde klopte, dan kom je bedrogen uit. Het is juist zo dat hoe meer variabiliteit, hoe beter uitgerust je bent. Veel sporters gebruiken dit om te weten of ze hersteld zijn van trainingen.

Smartwatchtechnologie op het gebied van hartslag ontwikkelt zich de laatste jaren in razend tempo. Er zijn al smartwatches waarmee je een een elektrocardiogram, oftewel ECG kan maken. Als het nodig is, kan een arts een uitgebreide ECG laten doen en je verder behandelen.

Zuurstofvolume en zuurstofsaturatie

Nog zo’n kenmerk dat we zelf anders onmogelijk kunnen meten. Veel smartwatches hebben de mogelijkheid om het zogenoemde SpO2 gehalte, de perifere zuurstofsaturatie, te meten. Dat is het deel van zuurstofverzadigde hemoglobine ten opzichte van de totale hemoglobine en wordt uitgedrukt in een percentage. Voor gezonde mensen ligt dit tussen de 95 en 99 procent. Wanneer dit onder 90 of zelfs 80 procent zakt, kan er iets mis zijn.

Slaap bijhouden

Eén van de leukste functies van de smartwatch is het bijhouden van je slaap. Vroeg je je nog af hoe laat je nou precies wakker werd gemaakt door je jammerende kat of een snurkende partner? Bij de meeste smartwatches kun je dat zien. Die tonen namelijk niet alleen hoelang je in bed lag, maar ook hoe vaak je wakker werd en op welke tijden. Daarnaast noteren ze ook de slaapfases (lichte slaap remslaap en diepe slaap) en geven daar vaak nog een score bij ook! Dan weet je gelijk waarom je je zo fris voelde die ochtend! Meestal kun je zelf aangeven hoeveel je gemiddeld slaapt of wat je slaapdoel is en telt dat ook mee in die score.

Stressniveau meten

Alle bovenstaande functies dragen bij veel smartwatches bij aan een stressbestendigheidsscore of iets dergelijks. Het is de vraag hoe serieus je die moet nemen. Laat je je er vooral door geruststellen, of het nou mee of tegen zit, en ontleen er geen rechten aan. De meeste mensen ervaren daar eigenlijk geen effect van of kijken er simpelweg niet naar.

Steeds vaker menstruatiegerichte functies

Steeds meer smartwatches hebben tegenwoordig ook een functie die jou helpt om je menstruatiecyclus beter te begrijpen door deze bij te houden.

Valdetectie en noodsignalen

Een functie die ook nog relatief nieuw is, is het doorgeven van noodsignalen bij een verkeersongeluk. Dit kan natuurlijk van groot belang zijn, zeker bij een eenzijdig ongeluk als er niemand in de buurt is. Wellicht redt de smartwatch dan je leven.

Belangrijk: geen enkele smartwatch is een dokter

Zo zie je, een smartwatch kan je best veel vertellen over jezelf wat je niet snel op een andere manier, en zeker niet op dagelijkse basis, over jezelf weet. Maar wees ervan bewust dat de meetapparatuur in een smartwatch nooit helemaal accuraat is, anders zou je die wel direct omgebracht krijgen in het ziekenhuis. Natuurlijk is de één beter dan de ander, maar vaar er niet blind op. De smartwatch werkt vooral goed om trends binnen je eigen lichaam te herkennen. Let daar dus op en kijk niet te veel naar de cijfertjes. Naast de harde data die smartwatches verzamelen, komen ze ook vaak met scores voor bijvoorbeeld slapen of stressbestendigheid. Die zijn prettig als ze meevallen, maar kunnen je nog weleens verrassen in negatief opzicht.

Als je zelf het idee hebt dat het iets minder gaat, kun je deze gegevens gebruiken om een oorzaak te achterhalen en je gevoel beter te begrijpen. Maar laat het vooral een hulpmiddel zijn en geen leidraad. Je voelt je uiteindelijk hoe je je voelt. Mocht je echt qua gezondheid ergens mee zitten, neem dan contact op met je huisarts.

Auteur