Wat is een ileostoma?

Getty Images

Wanneer je een aandoening aan je dikke darm hebt, kan het zijn dat de ontlasting je lichaam niet meer via de anus kan of mag verlaten. In dat geval wordt er een ileostoma aangelegd. Soms is dit stoma tijdelijk maar het kan ook een permanente oplossing zijn. Wat is zo'n ileostoma precies?

Een ileostoma of dunne darmstoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm. Deze nieuwe uitgang voor de ontlasting wordt gemaakt door een stukje dunne darm door de buikwand naar buiten te halen en vast te zetten, meestal aan de rechterzijde. De (dunne) ontlasting verlaat het lichaam daardoor niet meer via de anus, maar via de stoma en wordt opgevangen in een zakje op de huid.

Waarom krijgt iemand een ileostoma?

Wanneer de dikke darm is weggehaald of tijdelijk ontzien moet worden, krijg je een ileostoma. Ileostoma's worden over het algemeen geplaatst bij:

Ernstige ontstekingen, bijvoorbeeld door de Ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
Een ziekte waardoor de hele dikke darm verwijderd moet worden, zoals darmkanker
Onbehandelbare verstopping
Incontinentie
Een gezwel in de (endel)darm, waarbij een deel van de (endel)darm en soms de anus verwijderd worden
Een ongeval of dwarslaesie
Aangeboren afwijkingen, zoals anusatresie of de Ziekte van Hirschsprung.

Twee verschillende soorten

Er zijn twee verschillende manieren om een ileostoma aan te leggen. Voor welke manier gekozen wordt, is per geval verschillend en wordt in overleg met de specialist gekozen. Overigens geldt hetzelfde voor een colostoma.

Eindstandig ileostoma

Een enkelloops of eindstandig ileostoma wordt gebruikt als een gedeelte van de dikke darm (colon) is verwijderd of de darm de kans moet krijgen te herstellen. Het uiteinde van de dunne darm, ook wel ileum of kronkeldarm genoemd, wordt hierbij door de buikwand naar buiten gehaald en aan de huid van de buik vastgehecht. Meestal wordt een ileostoma aan de rechterkant van de buik geplaatst. Bij uitzondering kan een ileo- of colostoma boven de navel worden geplaatst. Bij een urostoma kan dit niet in verband met de anatomische ligging van de nieren, urineleiders en de blaas. Bij moslims bijvoorbeeld, wordt een stoma onder de navel als onrein beschouwd, indien mogelijk wordt de stoma dan boven de navel geplaatst. Bij een dikker iemand of een rolstoelgebruiker zit een stoma wat hoger op de buik prettiger. Een eindstandig stoma heeft één opening, voor zowel de ontlasting als het darmslijm.

Kenmerken van een enkelloops ileostoma:

Heeft één opening
Heeft dezelfde kleur als de binnenkant van je wangen
Heeft een ronde of ovale vorm
Steekt 1 à 2 centimeter uit
Heeft een doorsnede van 2 tot 4 centimeter
Heeft na ongeveer 3 maanden de definitieve vorm bereikt
Kan blijvend of tijdelijk zijn

Een dubbelloops ileostoma

Een dubbelloops stoma is een stoma met twee openingen naast elkaar. Bij dit stoma wordt een lus van de dunne darm naar buiten geleid. Om te voorkomen dat deze zogenoemde darmlis terugschiet, wordt meestal een (huid)brug gebruikt. Via de ene opening verlaat de ontlasting je lichaam. De andere opening is voor het afvoeren van slijm dat uit het slijmvlies van je darm komt. Een dubbelloops stoma is meestal bedoeld om een deel van de darmen rust en tijd te gunnen om te genezen, bijvoorbeeld na een operatie of bij een ontsteking. Dit type stoma is dan ook meestal tijdelijk.