Van volmaaktheid naar tevredenheid
Het streven naar volmaaktheid, daar is niets mis mee zou je denken. Toch wordt perfectionisme vaak als een negatieve eigenschap gezien. Hoe kun je je perfectionisme optimaal benutten? En hoe zorg je ervoor dat je geen onmogelijke eisen aan jezelf stelt?
Perfectionisten zijn vaak mensen die onzeker zijn. Gedachten als 'ik kan dit niet' en 'zij is veel leuker dan ik' zijn een perfectionist meestal niet vreemd. Piekeren, hoofdpijn en slapeloze nachten komen daar nog eens bij.
Verschillende soorten
Er zijn verschillende soorten perfectionisme: prestatie perfectionisme, sociaal perfectionisme, uiterlijk perfectionisme, emotioneel perfectionisme en moralistisch perfectionisme. Al deze vormen hebben ook een extreme variant.
Prestatie perfectionisme
Je wilt ergens voor slagen en succesvol zijn.
Extreme variant: Een ander iets misgunnen en jouw succes boven alles plaatsen.
Sociaal perfectionisme
Je wilt aardig gevonden worden en bent bang dat anderen je niet aardig zullen vinden als ze jouw tekortkomingen zien.
Extreme variant: Je draagt een masker zodra je de deur uitgaat en verbergt zo je ware gevoelens. Je bent compleet van de kaart als iemand iets lelijks tegen je zegt.
Uiterlijk perfectionisme
Je wilt knap gevonden worden. Hierdoor besteed je veel aandacht aan je uiterlijk.
Extreme variant: Je stelt absurd hoge eisen aan je uiterlijk. Dit kan bijvoorbeeld uitmonden in een eetstoornis of sociale stoornis.
Emotioneel perfectionisme
Je wilt als een echte levensgenieter overkomen.
Extreme variant: Je mag nooit somber zijn, niet huilen wanneer er iets ergs voorvalt en voelt je schuldig als je je ongelukkig voelt.
Moralistisch perfectionisme
Iets denken of doen waarvan je denkt dat het niet hoort, kun je jezelf maar moeilijk vergeven.
Extreme variant: Je straft jezelf wanneer je iets denkt of doet dat jij niet gepast vindt (bijvoorbeeld door jezelf te snijden, niet te eten of door jezelf niets leuks te gunnen).
Obsessief perfectionisme
Er is niets mis met iets goed willen doen of goed willen zijn, maar houd altijd in je achterhoofd dat volmaaktheid niet bestaat. Slaap je slecht? Pieker je veel? Ben je nooit tevreden? Deze tips helpen je je perfectionisme in te dammen!
- Stel je verwachtingen bij en bedenk dat niemand perfect is. Iedereen heeft zijn eigen kwaliteiten.
- Falen bestaat niet! Je kunt hoogstens fouten maken waar je van kunt leren, zodat je het de volgende keer wel goed doet.
- Stap uit de vicieuze cirkel van negatieve gedachten als 'dit lukt mij nooit' en zet ze om in positieve gedachten als 'het lijkt me leuk als dit mij lukt'.
- Hecht niet te veel waarde aan de mening van anderen. Vaak wil jij aan een bepaald verwachtingspatroon voldoen, terwijl jij degene bent die dat patroon 'bedacht' heeft.
- Bedenk hoe je leven zou zijn zonder al dat piekeren. Het gaat erom dat je gelukkig bent met het leven dat je hebt. Wees tevreden met hetgeen je al wel bereikt hebt.
- Richt je niet langer op problemen maar op kansen en mogelijkheden. Het werkt simpelweg verlammend als je alles als een wedstrijd ziet en dus altijd wilt winnen. Soms is verliezen kiezen voor je eigen rust.
Perfectionistische talenten
Perfectionisme hoeft helemaal geen slechte eigenschap te zijn. Het kan juist een drijfveer zijn om te doen wat je altijd al hebt willen doen. Het zorgt ervoor dat je uitdagingen aangaat en kansen aangrijpt om jezelf beter, slimmer of knapper te maken.
Zolang je geen onrealistisch verwachtingspatroon hebt, maar doelen stelt die bij jou als persoon passen, kan perfectionisme juist een geweldig mooie karaktereigenschap zijn.
Het is de kunst je pluspunten te behouden en de negatieve aspecten van je perfectionisme te verminderen. Laat de zorgen en angsten van je schouders afglijden. Zo wordt perfectionisme ineens een lust in plaats van een last.