Plaats in het gezin bepaalt je karakter

Mét handige tips voor de ouders

Getty Images

Door je leven heen vormt je karakter zich. Je genen bepalen een deel, net als je opvoeding. Dus ook de plek die je hebt binnen het gezin. Hoe verschilt een oudste van de jongste? Waar moet je rekening mee houden als ouder?

Het eerste kind

Onwennig maar trots als een pauw ontfermen de kersverse ouders zich over hun eerste kindje. Deze baby krijgt alle aandacht en ouders maken met dit kindje allerlei nieuwe dingen mee. De eerste stapjes, het eerste tandje…

Vanwege alle aanmoedigingen van de ouders bouwt het eerste kind veel zelfvertrouwen op. Eerste kinderen zijn gehoorzaam en verantwoordelijk. Ze letten op andere kinderen en willen het goede voorbeeld geven.

Maar als oudste kind in het gezin heb je het lang niet altijd makkelijk. Al die aandacht zorgt ervoor dat oudste kinderen gedreven perfectionisten kunnen worden. Er is een hoge druk aanwezig om altijd maar te presteren.

Het oudste kind ontwikkelt zich tot een zelfstandig persoon die goed leiding kan geven. Als oudste kind wil je het beste uit jezelf halen en impulsief gedrag behoort niet tot een karaktereigenschap.

Tip voor de ouders

Probeer je als ouder wat meer op de achtergrond te plaatsen. Geef je kind de ruimte om fouten te kunnen maken en laat merken dat ook bij jou niet altijd alles gaat zoals gepland. Geef zoveel mogelijk erkenning aan het kind zélf en niet alleen aan de prestaties.

Nummer twee

De ouders van een tweede baby zijn meer ontspannen, ze hebben immers ervaring. Deze houding heeft invloed op de manier waarop tweede kinderen zich ontwikkelen. Ze hebben meer ruimte om zelf dingen te ontdekken, zijn hierdoor creatiever en sneller zelfstandig.

Een grote broer of zus is leuk, maar geeft ook extra spanningen. Soms kan het ontaarden in een concurrentiestrijd. Als de tweede de eerste ontwikkelingen doormaakt, is het niet nieuw meer voor de ouders.

Daarnaast is het erg verleidelijk om een vergelijking te trekken met de oudste. Een tweede kind probeert daarom de aandacht van ouders te claimen door manieren te verzinnen om op te vallen. Meestal behoort het tweede kind dan ook tot de populaire kinderen uit de klas.

Het tweede kind ontwikkelt zich tot een creatief en sociaal persoon. Als tweede kind doe je je best om aandacht te krijgen. Je kan goed meekomen op school of werk, maar je vindt dit minder belangrijk dan je oudere broer of zus.

Tip voor de ouders

Kinderen die als tweede zijn geboren, proberen aandacht te krijgen door: druk te doen, grappig te zijn of beter te willen zijn dan anderen. Als je dit gedrag opmerkt, kun je je kind eraan herinneren dat die grote broer of zus ook alles moest leren. Lopen, fietsen en zwemmen gaat nu eenmaal niet vanzelf. Zorg er ook voor dat je je kind prijst om wat hij kan, dat stimuleert om nóg meer te leren.

Een derde baby erbij

De nieuwste aanwinst wordt vertroeteld door het gezin. Het jongste kind is sneller nieuwsgierig naar dingen die normaliter niet interessant zijn op deze leeftijd.

Voor de jongste telg is het belangrijk om mee te kunnen praten met de oudere broers en/of zussen. Nummer drie wil alles doen wat de oudere kinderen doen. Maar wél alleen: je moet als laatst geborene natuurlijk wel laten zien hoe flink je bent.

Het derde kind ontwikkelt zich tot een populair persoon die graag en makkelijk samenwerkt in een groep. Als derde kind hecht je meer waarde aan werk wat je echt interesseert en leuk vindt, dan aan een topbaan. Ook zoek je veel vrienden buiten de eigen familie.

Tip voor de ouders

Geef de jongste de ruimte om zichzelf te ontwikkelen. Probeer niet alles in te vullen en voorkom dat benjamins één van de broers of zussen kopiëren. Geef het jongste kind net als de ouderen taken in huis, zoals de afwas of de tafel afruimen. Zo draait iedereen mee in het gezinsleven.

Enigst kind

Het is niet meer gebruikelijk om uit een gezin van acht kinderen te komen. Veel ouders kiezen er bewust voor om het bij één kind te laten. Of de lichamelijke gesteldheid van de ouders is er niet naar om meer kinderen te krijgen.

Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat enigst kinderen zich sneller ontwikkelen dan leeftijdgenootjes met broertjes of zusjes. Zonder andere kinderen om je heen, breng je meer tijd met volwassenen door.

Als enigst kind ben je het middelpunt van alle aandacht van je ouders. Het is heel belangrijk om ook te leren omgaan met andere kinderen, dit kan bijvoorbeeld op een peuterspeelzaal.

Broer of zus

De manier van ontwikkeling hangt ook af van de hoeveelheid broers of zussen in het gezin. Als je alleen maar zussen boven je hebt, loop je het risico meerdere 'moeders' te hebben. Broers zijn veelal bazig. De onderlinge verhoudingen worden meestal op jonge leeftijd vastgelegd en veranderen nauwelijks in de toekomst.

Ben je niet blij met je plek in het gezin? Wees gerust, er zijn nog veel meer factoren die bepalen wie je bent. Je opvoeding, persoonlijkheid en het vermogen om je aan te passen aan nieuwe situaties bepalen pas écht wie je bent. Je karakter ligt niet rotsvast, maar kan veranderen.

Auteur