Samengesteld gezin of stiefgezin

Tips voor een fijn familieleven

Getty Images

Je bent alleen met je kinderen, hebt een leuk leven en dan… ontmoet je een nieuwe liefde. Geen vuiltje aan de lucht, toch? Of wel? Want je hebt niet alleen te maken met je nieuwe liefde, maar ook met jouw of jullie kinderen. Hoe reageren zij? Hoe ga je met je nieuwe gezin om? En misschien willen jullie samen nog een kindje. Hoe dan ook, je kiest niet alleen voor elkaar, maar voor het hele pakket.

Bij samengestelde gezinnen is waarschijnlijk wat meer inzet nodig om er een harmonieus gezin van te maken. Op bepaalde zaken heb je geen invloed, toch zijn er zeker algemene tips en handvatten die helpen om jullie samengestelde gezin een prettige thuishaven voor iedereen te maken.

Wiens regels gelden?

Verwacht niet te veel in te korte tijd. Zeker de eerste tijd geldt dat je verantwoordelijk bent voor je eigen kinderen. Zoek bij belangrijke verschillen een compromis om strijd te voorkomen. Ben jij bijvoorbeeld gewend om samen met je kinderen voor de televisie te eten en wil je nieuwe partner aan tafel eten? Zoek een oplossing waar iedereen mee kan leven.

Waar gaan we wonen?

Koop of huur je samen een nieuw huis, dan hebben jullie allemaal een nieuwe start met evenveel 'rechten'. Trekt het ene gezin of de stiefouder in bij het andere gezin, maak dan duidelijke afspraken zodat het nieuwe gezin of de stiefouder niet als gast of indringer wordt gezien.

Hoe voorkom ik ergernissen?

Erger je je aan het gedrag van het kind, bespreek dat dan met je partner. Het is zijn of haar taak om daar met het kind over te praten. Neem je als stiefouder te snel opvoedtaken op je, dan loop je het risico dat het kind zich tegen je afzet, en steun zoekt bij zijn eigen ouder. Hierdoor kunnen jij en je partner in een onaangename positie terechtkomen.

Wat als ik niet van mijn stiefkinderen hou?

Het is niet jouw kind, en het is niet vanzelfsprekend dat je van je stiefkind gaat houden. Je hebt geen bloedband met je stiefkind en kent zijn of haar eigenaardigheden (nog) niet. Maar je kunt wel degelijk om een kind gaan geven en er een prima relatie mee opbouwen.

Hoe deel ik de zorg voor mijn kinderen?

Ook dat is wennen. Heb je jaren alleen voor je kind(eren) gezorgd dan kun je gevoelig zijn voor kritiek op je kind, omdat het aanvoelt als kritiek op jou en je opvoeding. Maar kijk met open blik. Misschien heb je toch iets over het hoofd gezien en ziet de ander dat als 'buitenstaander' wel? Hoe dan ook, praat erover!

Hoe voorkom ik dat de kinderen ons tegen elkaar uitspelen?

Bespreek samen hoe je je nieuwe gezin wilt bestieren. De eigen ouder is altijd degene die de kinderen op hun gedrag aanspreekt of de regels vertelt. Steun je nieuwe partner openlijk waar je kind bij is. Toon begrip voor je kind en zijn standpunt, maar geef aan dat je wel respect voor je nieuwe partner wilt.

Wat kunnen we doen aan onze relatie?

Zorg dat je samen een stevige en solide relatie opbouwt, waarin je zaken bespreekbaar kunt maken zonder dat de ander het als aanval ziet.

Hoe krijgen we alle neuzen dezelfde kant op?

Dat jullie voor elkaar kiezen betekent niet dat de kinderen dat automatisch ook doen. Ze moeten ineens de aandacht van hun ouder delen en de andere kinderen zijn vreemden voor hen. Hoe jonger de kinderen, hoe gemakkelijker het is om met elkaar mee te groeien en gezinnen samen te voegen.

Zijn er speciale 'pubertips'?

Pubers kunnen andere kinderen als indringers zien en hebben een fijne neus voor verschil in opvoedregels. Bij conflicten doet humor vaak wonderen!

Zeker bij pubers is het de ouder die corrigeert en de regels vertelt. Houd je als stiefouder op de achtergrond. Laat je niet verleiden tot scheldpartijen of minachtende opmerkingen. Blijf de volwassene. Neem een 'time out' wanneer de situatie uit de hand dreigt te lopen.

Heb je toch iets gezegd of gedaan waar je spijt van hebt, bied dan excuses aan. Dat is geen teken van zwakte, maar juist een voorbeeld voor de puber en het leidt vaak tot een gesprek.

En hoe zit het met de andere biologische ouder?

Ouders zijn bij scheiding verplicht om een ouderschapsplan af te spreken. Zij zijn verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Ook hier weer geldt dat communicatie essentieel is; zowel tussen de biologische ouders als tussen jou en je nieuwe partner.

Samen een kindje?

Willen jullie samen een kindje, dan is dat vaak de verbindende factor omdat het van alle kinderen een broertje of zusje is. Dit kan de onderlinge band versterken. Voorkom dat de kinderen het gevoel krijgen dat je hen vanwege het nieuwe broertje of zusje niet meer leuk vindt of minder van ze houdt.

Wat als het toch niet goed lukt?

Er zijn speciale gezinscoaches, begeleiders en zelfhulpgroepen die zich gespecialiseerd hebben in de problematiek van het samengestelde of stiefgezin. Wees niet bang om hulp in te roepen als jullie er samen niet uitkomen.