Vaginale afscheiding bij meisjes

Afscheiding ontstaat door irritatie of een oppervlakkige ontsteking van het slijmvlies in de vagina. De jeuk veroorzaakt een vicieuze cirkel: door de jeuk gaan kinderen wrijven en schuren, wat weer irritatie geeft.

Het spreekt vanzelf dat goede hygiëne ook bij jonge meisjes erg belangrijk is. Dat betekent niet dat de vagina uitvoerig met zeep moet worden geboend, maar wel dat het er altijd fris is. Was de billen en de vagina tijdens het douchen met lauwwarm water en doe iedere dag een schone onderbroek aan.

Oorzaken

Veel meisjes hebben een iets gelige afscheiding die te zien kan zijn in het ondergoed. Dit is natuurlijk. Bij duidelijker afscheiding kunnen de volgende oorzaken meespelen:

• Wormpjes zijn bekende veroorzakers van afscheiding. De wormpjes kruipen vanuit de anus omhoog en veroorzaken jeuk en irritatie van het slijmvlies.
• Een verkeerde afveegtechniek of slechte hygiëne kunnen ook voor overmatige afscheiding zorgen.
• Obstipatie kan een oorzaak zijn van irritatie in het genitale gebied.
• Een infectie met een gist of schimmel kan ook voor irritatie, roodheid, jeuk en afscheiding zorgen. Naast rode vlekjes kan er soms wit beslag of witte afscheiding te zien zijn.
• Ook bacteriën kunnen een bron zijn voor toegenomen afscheiding. Dit is dan vaak in combinatie met roodheid en irritatie bij het kruis. Bepaalde streptokokken-soorten kunnen voor een hardnekkige afscheiding zorgen.
• Geslachtsziektes of seksueel misbruik zijn oorzaken van vaginale afscheiding die niet vergeten mogen worden.

Soms komt er ook een beetje bloed uit de vagina van meisjes. Dan kan het zijn dat er iets in zit. Het kan van alles zijn, van kraaltjes tot zelfs kleine speelgoedjes. Op peuter- en kleuterleeftijd is het helemaal niet ongewoon dat meisjes zichzelf bevredigen door op de buik liggend over iets heen te schuren. Dit is niet iets waar je je bezorgd over moet maken: het is normaal gedrag in deze fase. Ouders zijn zich vaak niet bewust van dit gedrag en verwarren de afscheiding met een medische oorzaak. Naast overmatige afscheiding, is het flink geïrriteerd en heeft het kind vaak pijn.

Diagnose

De dokter weet vaak snel wat er aan de hand is door te kijken hoe de genitale streek eruit ziet. Soms besluit een arts om een kweek van de afscheiding af te nemen. Hierdoor kan de bacterie, gist of schimmel worden gevonden die de infectie veroorzaakt.

Als er twijfel is of er een voorwerp in de vagina aanwezig is, dan moet dit onder narcose worden onderzocht. Dit gebeurt door een kindergynaecoloog.

Behandeling

Belangrijke adviezen om irritatie in het genitaalgebied te voorkomen zijn:

• geen strakke kleding dragen
• geen zeep of andere irriterende producten gebruiken
• indifferente cremes (lanette, cetomacrogol) kunnen verlichting geven

Als je kind wormpjes heeft, krijgt zij een kuur met een wormmiddel voorgeschreven. Meestal wordt er gebruikt gemaakt van Mebendazol-tabgletten. Je geeft zo’n tablet tweemaal, met een tussentijd van veertien dagen. Het is heel belangrijk om dit medicijn ook na die veertien dagen nog eens in te nemen. Je kunt Mebendazol kopen bij de drogist.

Bij de verdenking op een candida infectie wordt miconazol creme voorgeschreven.
 
Bij twijfel of er sprake is van een (bacteriele) infectie kan een kweek worden afgenomen en kan zo nodig met antibiotica worden behandeld.
 
Verwijdering van een voorwerp in de vagina gebeurt altijd onder narcose.

Bij onvoldoende effect van de behandeling kan het nodig zijn dat de huisarts je kind naar de kinderarts of gynaecoloog verwijst.

Dit artikel is goedgekeurd door Dr. J.M. de Bont, kinderarts-kinderneuroloog in UMC Utrecht.

Laatst herzien op 9 oktober 2018