De Diëtest: Het mediterrane dieet ★★☆☆☆

Getty Images

Er worden heel veel boeken over gezonde voeding en leefstijl uitgegeven. Diëtist Mary Stottelaar leest én beoordeelt ze voor Gezondheidsnet in deze rubriek, de Diëtest. Deze keer: Het Mediterrane dieet van olijfoliesommelier Wilma van Grinsven-Padberg.

Voor wie is dit boek bedoeld?

Voor iedereen die meer wil weten over het mediterrane dieet: eten zoals dat van oudsher in de landen rond de Middellandse Zee gedaan werd. Een voedingspatroon dat bekend staat als gezond.

Eerste indruk

Een klein handzaam boekje (A-5 formaat), dat meer oogt als een leesboek dan als een dieetboek. Ongeveer 80 procent bestaat uit uitleg over een mediterrane voeding. Je leest waarom dit voedingspatroon zo gezond is en je krijgt informatie over voedingsstoffen, zoals koolhydraten en vetten. De auteur is geen diëtist, arts of voedingswetenschapper, maar olijfoliesommelier. Logisch dat het in het hoofdstuk vetten vooral over olijfolie gaat. Olijfolie krijgt sowieso veel nadruk: door het boek heen staan interviews met olijfolieproducenten. Maar de auteur sprak ook met artsen en onderzoekers die zich met bepaalde aspecten van gezonde voeding bezig houden. Een klein deel van het boek bevat recepten (30 stuks).

Wat weten we van de auteur?

Wilma van Grinsven is olijfoliesommelier. Dit is iemand die adviseert over de kwaliteit en beleving van olijfolie, bijvoorbeeld aan restaurants en chef-koks. Van Grinsven mag zich zo noemen omdat ze de opleiding hiertoe heeft gedaan aan de Culinary School in New York. Ze heeft ook een opleiding tot olijfolieproever gedaan in Italië. Van Grinsven raakte pas op 49-jarige leeftijd geïnteresseerd in olijfolie, omdat ze verantwoordelijk werd voor de range olijfolie van een internationale winkelketen (welke staat niet beschreven). Ze raakte meer en meer geïnteresseerd in olijfolie en de rol die het speelt in de voeding in de landen rond de Middellandse zee. Van Grinsven is dus deskundig in olijfolie, maar heeft geen voedingskundige achtergrond.

Wat is er nieuw aan dit dieetboek?

Niets, er zijn al veel meer boeken geschreven over het mediterrane voedingspatroon. Vaak uitgebreider en met meer praktische toepassingen over hoe je zo’n dieet volgt dan in dit boekje.

Even doorlezen

Het mediterrane dieet is interessant om te lezen, zeker als je wat meer wil weten over het mediterrane voedingspatroon en de rol van olijfolie daarin. Van Grinsven bespreekt verschillende onderzoeken en studies die er bewijs voor leveren dan een mediterrane voeding gezond is. Haar blik is logischerwijs gefocust op olijfolie. Bij het lezen krijg je af en toe de indruk dat olijfolie de oplossing voor alles is. Maar als je dat niet al te serieus neemt, dan neemt van Grinsven je op een gemakkelijk leesbare manier meer in het eten en leven rond de Mediterranée. Prettig is dat ze ook ingaat op de kracht van het samen eten, zorgen voor voldoende ontspanning en genieten van het leven. Dat de voedingskundige kennis van Van Grinsven zelf niet zo groot is, lost ze op door de interviews met deskundigen die uitleg geven.

Wat kun je ermee in de praktijk?

Als je meer wilt weten over het voedingspatroon in mediterrane landen en wat daar gezond aan is dan is dit boek een leuke start. De recepten zien er lekker uit. Als je een dieet verwacht, in de zin van wat je op een dag precies zou moeten eten, dan heb je aan dit boekje niks. Geen voorbeelddagmenu en geen lijstjes van wat je wel of niet moet eten. En grote kans dat je soms in verwarring raakt. Een voorbeeld: Van Grinsven legt uit dat in de mediterrane voeding nauwelijks zuivel wordt gebruikt, alleen in de vorm van yoghurt en kaas. Ze raadt aan voor echte Griekse yoghurt te kiezen. Lekker vol en romig. Maar mocht je de melk niet willen laten staan, dan moet je volgens haar wel voor magere melk kiezen. Een rare redenatie omdat het vet in volle melk precies hetzelfde is als het vet in volle Griekse yoghurt. Ook heeft ze het niet over de hoeveelheden zuivel die je nodig hebt. Verder noemt ze dat calcium – een belangrijke voeidngsstof uit zuivel- ook in andere producten zit zoals vijgen, amandelen en groene bladgroenten. Maar hoeveel je er dan van moet eten, ook dat blijft onduidelijk. Ook de recepten zorgen voor verwarring. Het zijn wel allemaal echt mediterrane recepten, en een groot aantal met veel groenten. Maar van Grinsven houdt in de tekst een pleidooi voor ongeraffineerde koolhydraten met veel vezels, en noemt brood, pasta, rijst en suiker zelfs slechte koolhydraten. In de recepten wordt echter wel gebruik gemaakt van witte pasta, witte rijst en bloem (zoals men in mediterrane landen ook altijd doet). Jammer dat de uitleg ontbreekt hoe dit dan toch strookt met de uitgangspunten van het dieet.

Wat vindt de diëtist van het dieet - helpt dit echt?

Dat een mediterraan voedingspatroon een gezond voedingspatroon is, kan ik alleen maar beamen. Keer op keer blijkt weer uit onderzoek dan een overwegend plantaardige voeding waarbij nauwelijks gebruik wordt gemaakt van kant-en-klare producten, met veel groenten en fruit, vis, olijfolie, noten en peulvruchten een gezonde manier van eten is. Ook als verschillende voedingspatronen van over de hele wereld met elkaar worden vergeleken komt een mediterrane voeding goed uit de bus. Maar dat geldt ook voor een vegetarische voeding of het zogenoemde Nordic diet. Het is daarom niet vooral de olijfolie die het zo gezond maakt. Olijfolie kan een rol spelen, maar het is veel meer een combinatie van vele factoren die het dieet gezond maken. Aan de hand van wat je in dit boekje leest kun je een richting bepalen over hoe je met je voeding om wilt gaan. Het is daarom een beetje jammer dat het boek het woord dieet in de titel heeft. Dat doet je toch snel denken aan lijstjes en voorschriften. In die zin is dit namelijk helemaal geen dieet. En dieet doet ook veronderstellen dat iemand met echt kennis van zaken op het gebied van voeding aan het woord is. Ik wil niets afdoen aan de kennis van Van Grinsven over olijfolie, maar een opleiding tot voedingskundige of diëtist heeft ze natuurlijk niet.