Wat weten we over MOSH en MOAH?
Van bouillonblokjes tot chocolade en van broodspreads tot flesvoeding: uit laboratoriumtests van Voedselwaakhond Foodwatch blijkt dat veel voedingsmiddelen verontreinigd kunnen zijn met minerale oliën. Wat zijn dat en zijn ze schadelijk voor de gezondheid?
Wat zijn minerale oliën?
Minerale oliën zijn chemische stoffen die meestal gemaakt zijn uit aardolie. Er zijn wel duizenden verschillende minerale oliën. Ze zijn onder te verdelen in twee verschillende groepen: MOSH (minerale oliën van verzadigde koolwaterstoffen) en MOAH (minerale oliën van aromatische koolwaterstoffen). Soms zitten deze stoffen ook in voedingsmiddelen.
Hoe komen minerale oliën in voedingsmiddelen terecht?
Sommige minerale oliën worden bewust toegevoegd. Ze laten bijvoorbeeld kauwgom en snoep glanzen. Zo is het E-nummer E905, een glansmiddel op basis van minerale oliën. Minerale oliën kunnen ook onbedoeld via de verpakking in voedingsmiddelen terechtkomen. Het gaat dan vooral om voedingsmiddelen die los verpakt zijn in gerecycled karton, denk aan doosjes om rijst en hagelslag. De minerale oliën zijn dan afkomstig van de inkt van krantenpapier waarvan het karton is gemaakt. Kleine hoeveelheden van deze vervuiling kunnen in het voedsel terechtkomen als het lange tijd in aanraking komt met het karton. Ten slotte kunnen minerale oliën ook in voedingsmiddelen terechtkomen tijdens de productie. Denk aan smeermiddelen met daarin minerale oliën, die gebruikt worden in lopende banden van fabrieken.
Hoe schadelijk zijn MOSH en MOAH?
Dat is nog niet precies bekend, maar duidelijk is al wel dat sommige minerale oliën schadelijk zijn. De meeste zorgen zijn er over MOAH. Sommige minerale oliën uit deze groep kunnen het erfelijk materiaal van de lichaamscellen beschadigen en zijn daardoor waarschijnlijk kankerverwekkend. MOSH zijn niet kankerverwekkend, maar ook hier zijn er soms zorgen over de veiligheid. Volgens de Europese Voedsel en Warenautoriteit (EFSA) kunnen sommige zich ophopen in het lichaam en mogelijk schadelijk zijn voor de lever. Kortom: sommige MOSH en zeker MOAH kun je dus beter niet te veel binnenkrijgen. Toch is nog niet duidelijk welke hoeveelheden leiden tot gezondheidsschade. Dat moet nog uitgebreid onderzocht worden. Ook zijn er nog geen wettelijke regels over gehaltes aan minerale oliën in voedingsmiddelen.
In welke voedingsmiddelen zitten minerale oliën?
Er zijn nog maar weinig gegevens bekend over de aanwezigheid van minerale oliën in voedingsmiddelen. Ze werden voor het eerst aangetoond in pasta en ontbijtgranen en later ook in chocolade, rijst, granen, specerijen, vetten, instant soep, flesvoeding en andere in karton verpakte voedingsmiddelen. Recent heeft Foodwatch 152 voedingsmiddelen geanalyseerd en in 19 producten residuen gevonden van MOAH. Het ging onder meer om bouillonblokjes, chocolade, broodbeleg en muesli. Maar hoeveel minerale oliën we nu precies binnenkrijgen via onze voeding, is nog niet bekend. En hoe ongezond dat is, evenmin. Wat kun je doen om veilig te zijn? Eet vooral onbewerkte producten en gebruik zo min mogelijk bewerkte en verpakte producten.
Wat wil Foodwatch?
Foodwatch wil dat de Europese Unie een wet maakt, die schadelijke MOAH in voedingsmiddelen verbiedt. Dan moeten levensmiddelenbedrijven alles in het werk stellen om verontreiniging met MOAH in producten te voorkomen. Verder wil Foodwatch een terugroepactie van voedingsmiddelen waarin MOAH zijn aangetroffen.