Wat is het verschil tussen een hartinfarct en hartstilstand?

Wittekoek: "De oorzaak van een hartinfarct is vrij eenvoudig te begrijpen. Je hart is een pomp die het bloed door je lichaam laat circuleren. Maar zoals alle pompen heeft het een energietoevoer nodig om te werken - in dit geval een bloedstroom met zuurstof en voedingsstoffen. Soms raken de slagaders die de hartspier voeden, de zogenoemde 'kransslagaders', verstopt met een combinatie van vetten, cholesterol en andere vervelende dingen. Als een bloedstolsel plotseling zo'n verstopte slagader blokkeert, krijgt je hart niet meer de brandstof die het nodig heeft. Hierdoor beginnen de cellen te verhongeren, af te sterven en kan de pomp vervolgens stoppen z'n werk te doen."

Een hartinfarct is een doorbloedingsprobleem. Een hartstilstand daarentegen is een elektrisch probleem: het hart krijgt dan plots geen prikkels meer om goed samen te trekken, en stopt opeens helemaal met pompen.

En bij een hartstilstand?

"Daarbij werkt het anders, want terwijl een hartinfarct een doorbloedingsprobleem is, is een hartstilstand daarentegen een elektrisch probleem. Je hart wordt getriggerd om te kloppen met regelmatige elektrische impulsen. Maar als deze elektrische impulsen onregelmatig worden en er daardoor een onregelmatige hartslag ontstaat, werkt je pomp mogelijk niet. Als je heldhaftige tv-artsen 'bed los!' hoort roepen en ze een bewusteloze patiënt met zogenaamde peddels een schok geven, hebben ze te maken met een hartstilstand. Ze proberen het hart elektrisch terug in het juiste ritme te brengen. Als het dodelijk is, staat een hartstilstand bekend als 'plotseling hartdood'."

Kan een hartinfarct leiden tot een hartstilstand?

"Ja, hoewel het verschillende problemen zijn, kan een hartinfarct soms leiden tot een hartstilstand. Dit komt omdat het elektrische bedradingssysteem in je hart onvoldoende zuurstof krijgt als je hart zuurstof tekortkomt als gevolg van een dichtgeslibt bloedvat. Dit kan leiden tot een fatale hartritmestoornis of ervoor zorgen dat je hart helemaal niet meer elektrisch geactiveerd kan worden."

Wat te doen bij een vermoeden van een hartinfarct? 

Als iemand symptomen heeft, zoals hevige pijn op de borst, misselijkheid, kortademigheid of pijn die uitstraalt naar de armen, rug of kaak, dan moet je snel handelen!

• Bel 112: wacht niet af, want elke minuut telt
• Laat de persoon liggen of zitten
• Indien mogelijk geef je aspirine: als de persoon niet allergisch is, kan een lage dosis (300 mg) helpen om de bloedprop te verminderen.

Cardioloog Janneke Wittekoek richtte in 2013 HeartLife Klinieken in Utrecht op. Deze richt zich op de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten, met speciale aandacht voor vrouwen. Ook werkt ze mee aan het TikTok-account Dokters Vandaag, een initiatief van medisch specialisten om desinformatie op social media tegen te gaan. In mei 2025 verscheen haar nieuwste boek: Het mannenhart.