Artrose: slijtage speelt geen rol

Getty Images

Veel mensen denken dat artrose veroorzaakt wordt door slijtage van de botten en dat het alleen voorkomt bij ouderen. Niets is minder waar, want artrose komt op iedere leeftijd voor. Wel treedt het vaker op bij mensen die ouder zijn.

Artrose is een chronische aandoening van het gewrichtskraakbeen tussen de botten en wervels. Bij artrose gaat de kwaliteit van het kraakbeen in de gewrichten achteruit. Hierdoor ontstaan klachten als pijn en stijfheid, en wordt bewegen steeds moeilijk.

Stijfheid

Bij artrose zijn een bepaald type kraakbeencellen op het verkeerde moment en de verkeerde plaats actief. Tijdens de groei van botten vormen deze cellen nieuwe bloedvaatjes, breken kraakbeen af en vervangen dat door bot. Op latere leeftijd wordt verdwijnend kraakbeen en bloedvaatjes en bot die op de verkeerde plek groeien een probleem. Door veranderingen in het bot en verlies van kraakbeen én omdat gewrichten gaan ontsteken, krijgen mensen dan pijn.

Vormen van artrose

Er bestaan twee vormen van artrose:

Primaire artrose is de vorm van artrose waar geen aanwijsbare oorzaak voor gevonden kan worden. Het kan op iedere leeftijd optreden. Primaire artrose kan ook erfelijk zijn. Het ontstaat dan vaak voor het veertigste levensjaar.
Secundaire artrose kan ook op iedere leeftijd voorkomen en heeft een duidelijke oorzaak. Vaak komt de beschadiging van het gewrichtskraakbeen door een breuk (fractuur), operatie, erfelijke afwijking (zoals dysplasie waarbij het gewricht niet goed aangelegd is) of een ontsteking van het gewricht. Secundaire artrose kan ook ontstaan door abnormale belasting van het gewricht.

Artrose kan voorkomen in meerdere gewrichten tegelijkertijd. We spreken dan van poly-artrose. Bij mono-articulaire artrose is een enkel gewricht aangedaan.

Lees ook: 7 vragen over artrose

Misverstanden over artrose

Er bestaan een aantal misverstanden over artrose.

Artrose is een ouderdomsziekte.
Dit is niet waar. Artrose kan op elke leeftijd ontstaan, hoewel de kans naarmate men ouder wordt wel steeds groter wordt.
Artrose is slijtage.
Nee, artrose is geen slijtage, maar een reumatische aandoening. Bij deze aandoening neemt de kwaliteit van het gewrichtskraakbeen geleidelijk af. Uiteindelijk kan het kraakbeen op sommige plaatsen zelfs helemaal verdwijnen.
Artrose is niet te behandelen.
Artrose is niet te genezen, maar behandeling is zeker zinvol. Pijn en ontstekingen kunnen worden behandeld met pijnstillers. Met oefentherapie kan de stijfheid bestreden worden. Bovendien houd je zo de spieren sterk en soepel. Gewrichten kunnen in sommige gevallen operatief vervangen worden door kunstgewrichten.
Artrose is hetzelfde als (chronische ontstekings) reuma.
Ook dit is niet waar. Chronische ontstekingsreuma (reumatoïde artritis) is ook een aandoening van de gewrichten. Alleen is er dan sprake van onder andere gewrichtsontstekingen in plaats van kraakbeenachteruitgang. Het gaat wel vaak samen met artrose.
Gewrichten slijten door beweging.
In tegendeel: bewegen is juist noodzakelijk om de gewrichten soepel te houden.

Gewrichtspijn

Artrose is één van de bekendste veroorzakers van gewrichtspijn. De beste remedie tegen gewrichtspijn door artrose is in beweging blijven. Op die manier houdt u de gewrichtskapsels soepel. Door af te vallen als je te zwaar bent en te lopen met een wandelstok verminder je de druk op de gewrichten.