Ruimer behandelpalet is goed nieuws
De zorg staat onder grote druk. Maar gelukkig zijn er ook hoopvolle ontwikkelingen voor allerlei patiënten. Bart van den Bemt is senior apotheker in de Sint Maartenskliniek, gespecialiseerd in de behandeling van aandoeningen op het gebied van houding en beweging, en hoogleraar persoonlijke farmaceutische zorg. Wat vindt hij van de ontwikkelingen in zijn branche?
Mensen met reumatoïde artritis kunnen uit steeds meer soorten medicijnen kiezen. Op dit moment zijn het er twaalf. Ze hebben allemaal een andere werking, dus de kans is groter dat een van de middelen helpt.
De nieuwste middelen, de zogeheten JAK-remmers, zijn tabletten. Dat is een verschil met de meeste andere medicatie, waarbij patiënten zichzelf wekelijks moeten injecteren. “Een ruimer behandelpalet is goed nieuws”, zegt Van den Bemt, “omdat een patiënt steeds beter samen met zijn arts kan beslissen welk middel het best bij hem past.”
Op zich klinkt het niet als heel belangrijk: een pilletje slikken in plaats van jezelf injecteren. Toch vindt een derde van de reumapatiënten die behandeld worden in het Radboudumc de manier van toedienen belangrijker dan een zo snel mogelijke werking. “ Dat blijkt uit een onderzoek dat we hebben gedaan. Een ander derde deel wil juist zo snel mogelijk effect zien. De rest maakt het niet uit.”
Er zijn nu twaalf soorten medicijnen beschikbaar
De nieuwe middelen remmen bepaalde enzymen die betrokken zijn bij ontstekingen en afweer. Het gaat om Januskinase 1, 2 en 3, vandaar de afkorting JAK. Het duurt zo’n acht tot twaalf weken voor ze werken. De middelen worden sinds een jaar of vijf in Nederland voorgeschreven. Het nieuwste medicijn, filgotinib, kwam in 2020 op de markt. Het is ontwikkeld door het Nederlandse bedrijf Galapagos. JAK-remmers zijn veilig, maar omdat ze relatief ‘jong’ zijn, is er nog onderzoek gaande naar de langetermijneffecten. Van den Bemt: “ Er zijn aanwijzingen dat de nieuwe middelen de kans op trombose iets vergroten. Daarom krijgen artsen het advies voorzichtig te zijn met het voorschrijven van JAK-remmers aan mensen die extra risico lopen op trombose.”
Op dit moment zijn de nieuwste medicijnen nog behoorlijk prijzig: jaarlijks kosten ze duizenden euro’s meer dan de oude. Ze komen dan ook meestal pas in beeld als alle andere middelen niet genoeg helpen. Deze situatie wordt anders als het patent verdwijnt en de fabrikant dus niet langer het alleenrecht heeft op het ontwikkelen van het middel. Voor de eerste JAK-remmer is dat over ongeveer vijf jaar het geval, zegt Van den Bemt. “Het prijsverschil wordt dan een stuk minder.”
Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine januari 2022. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!
- Plus Magazine
