Medische misser of medische fout: wat is het verschil?

Het zal je gebeuren: je wordt ziek, of hebt mentale of fysieke gezondheidsschade opgelopen door een medische misser of fout. Je bent niet de enige die dit overkomt. In ons land krijgen jaarlijks duizenden mensen te maken met medische incidenten (of 'fouten'), blijkt uit een meting van een onderzoek uitgevoerd door Fonds Slachtofferhulp. Zo gaven in 2020 zo'n 252.000 personen aan de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geworden van een medisch incident. Fonds Slachtofferhulp verwacht dat het werkelijke aantal nog hoger ligt, aangezien medische fouten volgens hen niet altijd worden gemeld. 

Wat is een medische misser?

Bij een 'medische misser' wordt er vaak verwezen naar een medische fout. Er is iets misgegaan in een situatie in de zorgverlening, maar het is niet meteen duidelijk of er sprake is van verwijtbaar handelen. De term 'misser' wekt de indruk dat er iets is gemist, maar dat hoeft niet te betekenen dat de zorgverlener een fout heeft gemaakt volgens medische standaarden. Je kunt iets bijvoorbeeld een medische misser noemen als een arts een onderzoek vergeet uit te voeren waardoor je als patiënt de volgende dag terug moet komen. Niet elke medische misser is dus het gevolg van een fout. 

Medisch incident, complicatie of calamiteit

In ziekenhuizen wordt vaker gesproken over een 'medisch incident', 'complicatie' of 'calamiteit'. Ook die termen hebben allemaal een andere betekenis. Zo is een medisch incident een ongewenste gebeurtenis tijdens het zorgproces die kan leiden tot schade of letsel bij de patiënt, of zelfs had kunnen leiden. Bijvoorbeeld medicatiefouten, of een verkeerde diagnose die leidt tot het uitstellen van een noodzakelijke behandeling. Een 'complicatie' is een onverwachte bijwerking van een behandeling die niet altijd te voorkomen is. Een 'calamiteit' is een ernstige gebeurtenis met grote gevolgen, zoals blijvende invaliditeit of overlijden. 

Wanneer noem je iets een medische fout?

Er is sprake van een medische fout als een zorgverlener, zoals een arts of verpleegkundige, onzorgvuldig handelt tijdens een medische behandeling, wat leidt tot schade bij jou als patiënt. Dit kan bijvoorbeeld gaan om het stellen van een verkeerde diagnose of het maken van een fout tijdens een operatie. Wat belangrijk is om te weten is dat niet elke complicatie of bijwerking meteen een medische fout is. Het gaat om situaties waarin de zorgverlener niet heeft gehandeld zoals van hem of haar verwacht mocht worden volgens de geldende medische standaarden. 

Voorbeelden van medische fouten:

• Het stellen van een verkeerde diagnose. Hierdoor krijgt de patiënt niet de juiste behandeling. Pijn op de borst wordt bijvoorbeeld aangezien voor spierpijn, in plaats van een hartaanval. 
• Fout tijdens de operatie. De chirurg opereert bijvoorbeeld het verkeerde lichaamsdeel.
• Medicatiefouten. De arts schrijft verkeerde medicatie of dosering voor, wat kan leiden tot ernstige bijwerkingen of zelfs overlijden.
• Vertraging in behandeling. Het niet tijdig stellen van een (juiste) diagnose of het uitstellen van noodzakelijke behandelingen, waardoor de gezondheid van de patiënt achteruitgaat. 

Verschil tussen medische misser en medische fout

Het belangrijkste verschil tussen een medische misser en medische fout ligt in de vraag of er sprake is van onzorgvuldig handelen. Bij een medische fout is er onzorgvuldig gehandeld door een zorgverlener. Een medische misser kan verwijzen naar een ongewenste gebeurtenis, die niet per se het gevolg is van onzorgvuldig handelen. Het is belangrijk om dit onderscheid te maken, vooral als je de situatie wilt laten beoordelen op aansprakelijkheid en voor het aanvragen van schadevergoeding. 

Wat kun je doen bij een medische fout?

1. Ga in gesprek over de fout met je zorgverlener. Die kan uitleggen wat er is gebeurd. 
2. Vraag om een second opinion. Een mening van een tweede arts kan helpen om te beoordelen of er inderdaad sprake is van een medische fout. 
3. Lukt het niet om een goed gesprek te voeren met je zorgverlener? Vraag hulp aan de klachtenfunctionaris. Elke zorgverlener moet er een hebben. De klachtenfunctionaris kan je helpen om samen met de zorgverlener een oplossing te vinden. Die kan je ook vertellen over de klachtenregeling. 
4. Kom je er niet uit met je zorgverlener, stuur dan een klacht naar de klachtencommissie van de zorginstelling. (Tip: je kunt een voorbeeldbrief hiervoor gebruiken.)
5. Verzamel bewijs. Bewaar alle relevante documenten, zoals medische dossiers, mails en andere correspondentie en getuigenverklaringen. 
6. Overweeg juridische stappen. Als je schade hebt geleden, kun je overwegen juridische stappen te ondernemen om schadevergoeding te krijgen. Het is aan te raden om hiervoor juridisch advies in te winnen bij een letselschadeadvocaat.