Wat ooracupunctuur voor je gezondheid kan doen

Wat is acupunctuur precies?

"Acupunctuur bestaat al eeuwen en heeft zijn oorsprong in de traditionele Chinese geneeskunde. Het is gebaseerd op een holistische benadering van de mens. Dat betekent dat wordt gekeken naar de mens als geheel, vanuit het idee dat lichaam en geest met elkaar in verbinding staan. Volgens deze leer gaat er energie rond in je lichaam die diverse met elkaar verbonden banen volgt. Een acupuncturist probeert blokkades in die banen op te heffen door naalden te plaatsen op verschillende punten in het lichaam. Hierdoor zou de energie beter gaan stromen. In de westerse wereld wordt acupunctuur gezien als alternatieve geneeswijze; er is geen wetenschappelijk bewijs voor.”

En ooracupunctuur?

“Auriculotherapie is een vorm van niet klassiek Chinese acupunctuur die in de jaren vijftig van de vorige eeuw werd ontwikkeld door de Franse neuroloog Paul Nogier. Hij ontdekte dat op de oorschelp ook acupunctuurpunten zitten, zo’n tweehonderd in totaal. Deze staan stuk voor stuk in verbinding met specifieke delen van het lichaam. Nogier maakte een kaart van het oor waarop hij lichaamsdelen en functies aan specifieke punten koppelde. Door deze te stimuleren met naaldjes en er vervolgens verblijfnaaldjes of magneetbolletjes op te plaatsen, zou pijn afnemen en klachten verminderen."

Hoe gaat een behandeling in zijn werk? 

"Elke behandeling start met een intakegesprek waarin de medische geschiedenis van de patiënt wordt besproken en ik hoor wat de klachten zijn waarvoor iemand naar mijn praktijk komt. Ook bespreken we welke behandelingen al gedaan zijn en welke nog lopen. De meeste mensen komen namelijk vaak pas bij mij als ze al een heel traject hebben doorlopen. Ze hebben vaak al lang klachten en hebben daar al veel artsen en specialisten voor gezien. Wanneer niks helpt, denken ze: dan probeer ik maar eens acupunctuur.

Aan de hand van dit gesprek bepaal ik de aanpak. Wanneer ik auriculotherapie ga toepassen, meet ik met een elektrische puntzoeker welke punten ik ga behandelen. Aan dit apparaat is een zogeheten aarding bevestigd die de patiënt vasthoudt. De puntzoeker geeft een signaal zodat ik weet op welke plek de naald of het magneetbolletje geplaatst moet worden.

Bij ernstige klachten worden eerst acupunctuurnaalden gezet die ongeveer twintig minuten in het oor blijven zitten. Daarna worden ze vervangen door zogeheten verblijfnaaldjes of door opgeplakte magneetbolletjes, die kunnen blijven zitten. Zowel de verblijfsnaalden als de magneetbolletjes zijn er in zilver en goud. Zilver dempt en zorgt voor rust. Goud activeert. Ze stimuleren de punten continu, zeker als je regelmatig even de punten masseert. De behandeling bevordert de energiestroom in het lichaam en ondersteunt het herstelproces."

Bij welke aandoeningen is ooracupunctuur effectief?

"Ik kijk altijd naar het lichaam als geheel, dus de behandeling bestaat eigenlijk nooit uit alleen ooracupunctuur. Het is altijd naast en ter ondersteuning van andere behandelingen. Maar het kan gebruikt worden bij heel veel aandoeningen. Ik werk ook als fysiotherapeut en behandel dus veel orthopedische klachten, maar ik zet het ook in bij allergieën en huidproblemen. Zelfs bij burn-outklachten kan het helpen. Waar het om draait, is de combinatie van behandelingen. Met een manueel therapeutische truc zet ik je rug recht, stijve spieren behandel ik met dry needling, en ter ondersteuning van het herstel gebruik ik ooracupunctuur."

Kan het ook helpen tegen tinnitus? 

“Ja, ook mensen met oorsuizen kunnen er baat bij hebben. In dit geval geldt: hoe sneller je erbij bent, hoe beter de resultaten. Maar raadpleeg altijd eerst je huisarts en een KNO-arts om in kaart te brengen of en welke schade er aan het oor is, om onderliggende oorzaken uit te sluiten. Het is belangrijk om te weten wat de oorzaak is van het geluid dat je hoort. Dat kan komen door onder meer hersenletsel of gehoorschade, maar het kan ook een bijwerking van medicatie zijn. Als de oorzaak duidelijk is, kan ooracupunctuur als aanvullende behandeling worden ingezet. Dit werkt vaak goed in combinatie met bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie en geluidstherapie.”

Heeft ooracupunctuur bijwerkingen? 

"Die kans bestaat, maar is heel klein. Het inbrengen kan even ongemakkelijk aanvoelen en een kleine bloeding of blauwe plek veroorzaken. Ik heb het zelf nog nooit meegemaakt, maar er ís het risico van een infectie. Als therapeut is het natuurlijk heel belangrijk om hygiënisch te werken en steriele naalden te gebruiken."

Heb je een verwijzing nodig?

 “Nee, je hebt geen verwijzing nodig van de huisarts of medisch specialist om een afspraak te maken voor een acupunctuurbehandeling.”

Hoeveel behandelingen zijn er nodig?

“Er zijn meerdere sessies nodig om te zien of auriculotherapie effect heeft. Als er na drie à vier behandelingen geen verbetering merkbaar is, stoppen we. Het werkt of het werkt niet.”

Hoe vind je een betrouwbare behandelaar?

“Kies altijd voor een acupuncturist die is aangesloten bij een beroepsvereniging, daarvan zijn er verschillende. Een acupuncturist die ook arts is, kan zich aansluiten bij de Nederlandse Artsen Acupunctuur Vereniging (NAA). Daarnaast zijn er nog twee grote beroepsverenigingen: de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA) en Zhong, de Nederlandse Vereniging voor Traditionele Chinese Geneeskunde. Een acupuncturist die lid is van een beroepsvereniging heeft vaak een erkende opleiding gevolgd en houdt zich aan bepaalde kwaliteitscriteria.”

Wordt de behandeling vergoed?

"Niet vanuit de basisverzekering. Je kunt wel een vergoeding krijgen als je een aanvullend pakket hebt met een dekking voor alternatieve geneeswijzen. Afhankelijk van de verzekeraar wordt dan alles of een deel van de kosten vergoed."

Auriculotherapie kan dus een mooie aanvulling zijn op reguliere medische behandelingen, maar is geen vervanging. Het is goed om te weten dat de effectiviteit varieert van persoon tot persoon, en dat wetenschappelijk bewijs voor de werking ontbreekt. Heb je aanhoudende (ernstige) klachten? Raadpleeg dan altijd eerst je (huis)arts.

Vincent van Dijen is fysiotherapeut en acupuncturist met een eigen praktijk in Baarn. 

Een andere versie van dit artikel verscheen eerder in Plus Gezond september 2025. Abonnee worden van het blad? Dat doe je in een handomdraai.