NSAID's: veiligheid & risico's

NSAID’s staan voor non-steroidal anti-inflammatory drugs, oftewel niet-hormonale anti-ontstekingsmedicijnen. Voorbeelden van de werkzame stoffen zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen. NSAID’s zijn een uitkomst bij pijn waartegen een gewoon paracetamolletje niet meer helpt. Pijn bij reumatische aandoeningen bijvoorbeeld, of bij jicht, een slijmbeurs- of peesontsteking.

Welke NSAID is het veiligst?

Een simpele vraag, maar een simpel antwoord is er niet. Er is niet één NSAID die voor iedereen even veilig is. Welke pijnstiller het beste bij jou past, is afhankelijk van je gezondheid. Naar het effect van NSAID’s op bestaande aandoeningen is al veel onderzoek gedaan, maar toch is er nog geen hard lijstje te geven. Deskundigen komen niet verder dan: 

• Een lage dosis ibuprofen (200 mg) lijkt in het algemeen de veiligste keuze.
• Wie een verhoogd risico op ernstige maagproblemen heeft (onder andere iedereen boven de 70 jaar) moet er een maagzuurremmer bij nemen.
• Wie al eens een hartinfarct heeft gehad of een hoog risico daarop heeft, kan waarschijnlijk het beste naproxen gebruiken.
• Gebruik je een lage dosis aspirine om je tegen hart- en vaatziekten te beschermen? Vermijd dan het gebruik van ibuprofen, want dit middel vermindert de werking van aspirine.
• Overleg met de huisarts of apotheker over het gebruik van NSAID’s in de volgende gevallen: als je problemen hebt of hebt gehad met de maag of darmen, hartklachten hebt, bloedverdunners gebruikt, nierproblemen hebt of antidepressiva slikt. Als je aan hartfalen lijdt, een beroerte of maagbloeding hebt gehad, neem dan sowieso geen NSAID’s zonder met je huisarts te overleggen.

TOP 7 risico's

NSAID's zijn goede pijnstillers, maar gebruik ervan brengt wel risico's met zich mee. Lees voor gebruik daarom altijd de gebruiksaanwijzing en houd je aan de genoemde dosering en gebruikstermijn. Pas verder op voor:

1. Ernstige maagproblemen: zoals bloedingen, een maagzweer of maagperforatie, óók bij NSAID’s die je als zetpil neemt. Zeker als je al eens ernstige maagproblemen hebt gehad, is het verstandig met je huisarts of specialist te overleggen. De huisarts zal er altijd een maagbeschermer (maagzuurremmer) bij voorschrijven. Goed om te weten: een maagbloeding wordt niet altijd voorafgegaan door een 'vervelend gevoel' in je maag. Lichte maagklachten zeggen dus niets over de kans op maagschade.
2. De combinatie met bloedverdunners: bloedverdunners worden vooral door ouderen relatief vaak gebruikt, bijvoorbeeld na een trombose. Maar NSAID’s werken óók bloedverdunnend, wat tot (hersen)bloedingen kan leiden.
3. Darmproblemen: zoals bloedingen, zeker als je eerder darmproblemen hebt gehad.
4. Bij hartfalen: NSAID’s verhogen het risico op hartfalen of verergeren de aandoening.
5. De combinatie met antidepressiva: wie NSAID’s én bepaalde antidepressiva gebruikt (SSRI’s), heeft een grotere kans op maag-darmcomplicaties.
6. Bij nierproblemen: wie al nierproblemen heeft, haalt zich met het gebruik van NSAID’s mogelijk nog grotere problemen op de hals.
7. Bij astma: bij sommige astmapatiënten verergeren de klachten door het gebruik van NSAID’s.

Met medewerking van prof. Peter de Smet, expert medicatieveiligheid bij de apothekersorganisatie KNMP.