Gezond Gesprek met hoogleraar Marjolein van Egmond
Het is zover: de eerste vaccins tegen corona komen binnenkort beschikbaar. Bijna elke dag zijn de vaccins daarom in het nieuws. Het duizelt je misschien als je alle informatie wilt volgen. Geen nood: onze nieuwste podcastaflevering van Gezond Gesprek geeft je een heel duidelijke uitleg.
Dit artikel is uit december 2020, middenin de corona-pandemie.
Snel – maar wel goed
Marjolein van Egmond is hoogleraar immunologie in het AmsterdamUMC. Zij legt uit hoe onderzoekers een vaccin maken en welke stappen er nodig zijn om een veilig en werkzaam vaccin te ontwikkelen. Bij corona is dat proces heel snel gegaan: tussen de uitbraak van de pandemie en de ontwikkeling van het vaccin zaten slechts negen maanden. Maar er is niets afgeraffeld en er zijn geen stappen overgeslagen, legt Van Egmond heel duidelijk uit. Het is allemaal een kwestie van kennis die al eerder is opgedaan, het beschikbaar stellen van veel geld en mankracht en het feit dat er zoveel vrijwilligers waren om het coronavaccin te testen. Qua veiligheidseisen is er bij dit vaccin helemaal niets ingeboet, verzekert Van Egmond.
Hoe werkt het vaccin?
Ons immuunsysteem is heel ingenieus. Het kan leren en heeft een geheugen. Door ons lichaam bloot te stellen aan een kleine hoeveelheid van een (aangepast) virus, gaat ons immuunsysteem aan de slag om antistoffen te maken. Bij het coronavirus werkt het precies zo. De effectiviteit is hoog: maar liefst 90-95 procent van de gevaccineerden wordt niet meer ziek door het coronavirus. Zijn ze daardoor ook niet besmettelijk voor anderen? Dat gaat de tijd uitwijzen. In eerste instantie zullen maatregelen als mondkapjes en afstand houden nog steeds nodig zijn. Maar hoe meer mensen zich laten vaccineren, hoe beter onze maatschappij beschermd wordt. Daarom is zo’n vaccinatie ook een solidaire daad, zegt Van Egmond. Jouw vaccinatie helpt anderen beschermen. Dat werkt precies zo als met andere bekende infectieziektes als mazelen, tuberculose en polio. Allemaal voorbeelden van ziektes die dankzij vaccinaties vrijwel helemaal uit onze maatschappij zijn verdwenen.
Zet je immuunsysteem aan het werk
Het vaccin gaat je immuunsysteem activeren. Daardoor kan het gebeuren dat je na de vaccinatie milde bijwerkingen krijgt, zoals een grieperig gevoel. Dat blijkt uit het onderzoek tot nu toe. Ernstige bijwerkingen, zoals een allergische reactie, zijn zeer zeldzaam, zegt Van Egmond. Het effect op de lange termijn weten we natuurlijk nog niet, maar met de bijna 100 jaar ervaring met andere vaccins weten we dat het heel onwaarschijnlijk is dat die zullen voorkomen.
Einde van de pandemie
De logistiek rondom de vaccins zal echt nog wel wat voeten in de aarde hebben, en we zullen ook moeten wachten tot alle vaccins goed verkrijgbaar zijn voor iedereen. Maar al met al kunnen we verwachten dat de kwetsbare groepen in onze samenleving snel beschermd zullen zijn, en dat we – als voldoende mensen zich laten vaccineren - in de loop van 2021 de pandemie achter ons kunnen laten.
Nieuwsgierig naar dit gesprek over de vaccins tegen corona? Hieronder kun je de podcast beluisteren.
