Ziekte van Ménière: ziekte vanuit het oor

De basis van de ziekte van Ménière ligt in het binnenste deel van het oor – het binnenoor of slakkenhuis – en het evenwichtsorgaan. Het oor bevat allerlei vloeistoffen en de ziekte ontstaat waarschijnlijk als er een ophoping plaatsvindt van een van die vloeistoffen: endolymfe. Door de opeenhoping ontstaat er druk en kan de endolymfe worden vermengd met een andere vloeistof: perilymfe. Het gehoororgaan en het evenwichtsorgaan kunnen daardoor van slag raken en dat uit zich in de symptomen van de ziekte van Ménière:

• aanvallen van draaiduizelingen
• slechthorendheid
• oorsuizen

Aanvallen van draaiduizeligheid

Vooral in het beginstadium van de ziekte van Ménière kunnen aanvallen van draaiduizelingen iemand flink in hun greep houden. De aanvallen duren vaak uren en gaan gepaard met valneigingen, misselijkheid, braken, bleek zien en koud zweten. Tijdens een aanval is het onmogelijk om normaal te functioneren. Als de aanval langer duurt is de enige oplossing naar bed te gaan. Extra vervelend is dat sommige patiënten zich na een aanval soms dagenlang licht in het hoofd, zweverig of 'dronken' voelen.

Slechthorendheid

Na de eerste aanval maar soms ook later, ontstaat vaak gehoorverlies. Dat begint meestal in de lage tonen, maar kan ook leiden tot het minder makkelijk verstaan van spraak. Sommige patiënten hebben last van vervorming van geluid of ervaren geluid als te hard en onaangenaam.

Oorsuizen

Het derde symptoom van de ziekte van Ménière is het ontstaan van oorsuizen en brommende, dreunende, piepende of fluitende geluiden. Deze geluiden zijn meestal tijdens en vlak na een aanval van draaiduizeligheid het ergst. Vooraf aan een aanval klagen patiënten vaak over een drukgevoel of een vol, verstopt gevoel in het oor.

Risicogroepen voor het krijgen van de ziekte van Ménière zijn zowel mannen als vrouwen tussen de 30 en 40 en opmerkelijk genoeg vaak mensen met een perfectionistische instelling en veel verantwoordelijkheidsgevoel. De kans op de ziekte is groter bij personen die last hebben gehad van een middenoorontsteking, een luchtweginfectie, stress of vermoeidheid. Ook de 'gebruikelijke' ziekteveroorzakers alcohol en sigaretten ontbreken in dit rijtje niet. Soms worden ook koffie en thee als boosdoeners aangemerkt.

Behandeling van Ménière

Omdat de precieze oorzaak van de ziekte nog niet is vastgesteld, zijn er alleen medicijnen om de symptomen ervan te onderdrukken. De keuze in medicatie voor de ziekte van Ménière is dan ook zeer beperkt. Voor een acute aanval wordt een antibraakmiddel voorgeschreven. Eventueel in de vorm van zetpillen. De behandeling met medicatie (betahistine of een plaspil), kan eventueel geprobeerd worden. Betahistine heeft mogelijk een gunstig effect op de duizeligheid en het oorsuizen, maar niet op de gehoordaling. Het is echter nog niet bewezen dat het werkzamer is dan een placebo in het voorkomen van aanvallen. Een plaspil (diureticum) in lage dosis is enkel geschikt als men geen last heeft van lage bloeddruk. Hiermee zou de hoeveelheid vocht in het binnenoor afnemen. Bijvoorbeeld om de duizelingen, de misselijkheid en het braken tegen te gaan. Omdat fel licht aanvallen van draaiduizelingen op kunnen roepen, wordt patiënten soms geadviseerd een prismabril te dragen.

Controle

Met dergelijke middeltjes wordt de ziekte van Ménière onder controle gehouden. De ziekte kan spontaan verdwijnen, maar patiënten kunnen er ook jaren last van blijven hebben, soms met flinke tussenpozen. In de loop der jaren nemen de aanvallen van draaiduizelingen meestal af en zorgt de ziekte vooral voor blijvende slechthorendheid en heel soms zelfs doofheid. Patiënten hebben baat bij een rustig, stressvrij leven en doen er goed aan de ziekte niet voor hun omgeving te verzwijgen. Als er namelijk een aanval draaiduizelingen komt, kunnen anderen dan hulp bieden.

Wat kun je zelf doen bij Ménière?

Als er een aanval van draaiduizelingen komt, is het het beste om op een stevige, vlakke ondergrond te gaan liggen en niet te bewegen. Probeer je te ontspannen door je ogen rust te geven: tv kijken en lezen kan de aanval juist versterken, net als fel licht. Drinken kan tot braken leiden, dus blijf rustig liggen totdat de aanval voorbij is. Sta daarna niet te snel op: plotselinge bewegingen kunnen een nieuwe aanval opwekken. Het zal duidelijk zijn dat zaken als autorijden, bergbeklimmen en dergelijke tijdens een aanval levensgevaarlijk zijn.