Dit kun je doen als je nagels door ziekte veranderen
Onze nagels zijn een afspiegeling van de gezondheid. Als ze van kleur veranderen, een andere vorm krijgen of snel breken, kan dat komen door een ziekte. Dermatoloog Leon Plusjé vertelt wat je eraan kunt doen.
Nagels: putjes, loslaten
Oorzaak: psoriasis
Mensen met psoriasis hebben last van een schilferende, rode en soms jeukende huid. Minder bekend is dat deze huidaandoening ook de nagels kan aantasten. Behoorlijk wat patiënten hebben daar last van. Dermatoloog Leon Plusjé van het Erasmus Medisch Centrum ziet veel patiënten met nagelproblemen. “Bij psoriasis ontstaan in de nagels kleine putjes. Ook zie je een zalmroze verkleuring of een verdikking onder de nagel. Dit komt doordat de aangetaste nagel een beetje wordt opgetild of zelfs helemaal loslaat.” Soms gebeurt dit al voordat de psoriasis zichtbaar is op de huid. Laat daarom bij dit soort klachten je nagels aan een arts zien, aldus Plusjé: “Met een snelle behandeling voorkom je pijnlijke zwellingen en ontstekingen. De behandeling gaat langzaam, maar uiteindelijk kunnen de nagels weer herstellen. Houd wel altijd je nagels kort en probeer er niet aan te zitten."
Nagels: bol, rond
Oorzaak: hart- of longaandoening
Patiënten met een hartafwijking of chronische longontsteking krijgen soms bolle of ronde nagels. Leon Plusjé: “Zeker wanneer je al op jonge leeftijd deze klachten krijgt, kan de vorm van de nagels veranderen. De nagels zijn wel gezond, maar bol van vorm. Dit noemen we horlogeglasnagels. Soms zijn ook de vingertoppen verbreed. In dat geval spreken we van trommelstokvingers. Net als bij veel andere nagelaandoeningen weten we niet precies waardoor dit gebeurt. Er is waarschijnlijk sprake van oedeem in het nagelbed; de zwelling onder de nagel tilt de nagel omhoog. Mensen met deze klacht moet ik vaak teleurstellen. Er is geen behandeling voor en het is onomkeerbaar.”
Teennagels: dun, ruw, bros
Oorzaak: reuma
Bij mensen met reuma hebben de voeten extra aandacht en verzorging nodig. Ook de teennagels zijn kwetsbaarder. Als de voeten en tenen te weinig bewegingsruimte krijgen, bijvoorbeeld omdat ze vaak opgesloten zitten in knellende schoenen, loop je meer risico dat de teennagels beschadigd raken. Leon Plusjé: “De nagels van de voet worden dan heel dun, ondoorzichtig, ruw en bros. We noemen dit schuurpapiernagels. Ook kunnen de nagels gaan splijten. Sommige mensen krijgen ook last van eelt onder de nagel. Het goede nieuws is dat de klachten kunnen verminderen. Als je de reuma behandelt, worden de nagels meestal weer sterker.”
Nagels: lichtgeel tot lichtgroen
Oorzaak: luchtwegaandoeningen
Door chronische luchtwegklachten (zoals een infectie van de bovenste luchtwegen, bijholteontsteking, bronchitis of sinusitis) kunnen de nagels verkleuren. Ze worden lichtgeel tot lichtgroen en zijn vaak dikker dan normaal. Leon Plusjé: “Waardoor deze verkleuringen ontstaan, is niet bekend. Soms stoppen de nagels zelfs helemaal met groeien en laten ze los. Dat is heel pijnlijk. Mensen krijgen vaak vervelende opmerkingen en schamen zich ervoor. Helaas is de verkleuring heel moeilijk te behandelen. Het belangrijkste is de ontsteking in de luchtwegen aan te pakken. Als dat eenmaal onder controle is, verbetert de gezondheid van de nagels vaak ook.”
Nagels: half wit, half roze
Oorzaak: nieraandoeningen
Leon Plusjé: “Nierklachten hebben vaak een effect op de nagels. Het voorste gedeelte van de vingernagel, bij de nagelriem, verkleurt: het wordt wit of bleek. Dan volgt een scherpe ‘lijn’. De rest van de nagel houdt de normale roze kleur. Dit wordt vermoedelijk veroorzaakt door oedeem. Daarbij treedt er vocht uit onder de nagel. De nagels zien er anders uit, maar mensen hebben er geen last van. De verkleuring van de nagels wordt daarom ook niet behandeld. Zolang de nierklachten aanhouden, blijft het kleurverschil vaak bestaan.”
Nagels: gebroken en gespleten
Oorzaak: ontsteking van de huid en slijmvliezen
Leon Plusjé: “Bij de ziekte Lichen Planus ontstaan er paarsrode jeukende bultjes op de huid en raken de slijmvliezen in de mond ontstoken. Soms tast de ziekte ook de nagels aan. De nagelwortel raakt dan ontstoken, is paarsrood en opgezet. Ook ontstaat er verlittekening. Hierdoor breekt de nagel in stukjes en kan deze loslaten. Met medicatie of injecties proberen we de ontstekingen te remmen. Dat is belangrijk, want als je de aandoening niet snel behandelt, kan het tot onomkeerbare schade leiden. De nagels gaan dan zelfs helemaal verloren.”
Nagels: blauw
Oorzaak: slechte doorbloeding
“De kleur van de nagel wordt bepaald door de mate van doorbloeding van de vingertop”, legt Leon Plusjé uit. “Is er onvoldoende zuurstof in het bloed dan worden de huid, vingertoppen en lippen blauw van kleur. Blauwe vingertoppen en nagels zien we vaak bij patiënten met een longziekte, zoals COPD of astma, en bij vaatvernauwing. Ook rokers kunnen er last van hebben. Onder de nagels valt de blauwe kleur het meest op. De blauwe kleur wordt minder of verdwijnt helemaal als de doorbloeding verbetert.”
Schimmelnagels
Als je knellende schoenen draagt of de teennagels niet goed verzorgt, kunnen de nagels beschadigen. Schimmels krijgen dan de kans door te dringen in de nagels en veroorzaken daar een infectie. Schimmelnagels zijn de meest geziene klacht in de wachtkamer van dermatoloog Leon Plusjé. “Laat de huisarts of dermatoloog een kweekje nemen van de teennagel om te kijken of er inderdaad sprake is van een schimmel”, adviseert hij. “Middeltjes die je bij de drogist koopt en op de nagel smeert, werken niet. Wil je van schimmelnagels af dan kan medicatie een optie zijn. Nadeel is dat je die antischimmeltabletten lang moet slikken, tot de aangetaste nagel ‘uitgegroeid’ is. Het scheelt wel als je de tabletten in de zomer neemt, aangezien de nagels dan sneller groeien.” Meer nadelen: er zijn wisselwerkingen met andere medicijnen (zoals bloedverdunners, statines, bepaalde hartmedicatie en antidepressiva). Bovendien werken de medicijnen bij 25 tot 30 procent van de mensen niet. In dat geval is er iets anders aan de hand. Verder kunnen de klachten terugkomen als de nagels niet goed verzorgd worden. Relatief nieuw is de behandeling van schimmelnagels met laser. Leon Plusjé: “Dit kan effectief zijn, maar werkt alleen bij een heel oppervlakkige vorm van schimmelinfectie. Door de nagel met de laser te verhitten, worden de schimmels vernietigd.” Een laserbehandeling van nagels is wel voor eigen kosten.
Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine mei 2021. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!