Gewrichtspijn: klachten, oorzaken en behandeling

Wat is gewrichtspijn?

Bij gewrichtspijn (artralgie) zijn je gewrichten pijnlijk en/of gezwollen. Je gewrichten zijn zogenaamde 'scharnierpunten' tussen botten en bevinden zich op verschillende plekken in je lichaam, zoals je schouders, rug, ellebogen, polsen, handen/vingers, heupen, knieën, enkels en tenen. Je gewrichten zijn voorzien van een laagje kraakbeen en bevatten ook vocht. Dit zorgt ervoor dat de verschillende delen van de gewrichten soepel langs elkaar kunnen schuiven.

Door verschillende oorzaken kan de werking van je gewrichten beperkt worden, zoals overbelasting, slijtage of ontstekingsziekten. Afhankelijk van de oorzaak en het type aandoening kun je naast pijn aan je gewrichten ook last hebben van zwelling, stijfheid, een verhitte of rode huid en eventueel ook koorts of misselijkheid. Meestal is het mogelijk om deze klachten zelf te behandelen met pijnstillers, maar met bijkomende klachten als koorts en misselijkheid is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts.

Gewrichtsklachten komen bij veel mensen in ons land voor, vooral bij ouderen. Zij lijden bijvoorbeeld vaker aan reuma of artrose, maar ook bij jongere mensen komt gewrichtspijn voor. Bij hen ligt de oorzaak vaker bij overbelasting of sportblessures, maar bepaalde vormen van reuma komen ook bij kinderen voor. Circa 2 miljoen Nederlanders lijden aan een vorm van reuma, maar daarnaast zijn er nog meer mensen die last hebben van gewrichtsklachten met een andere oorzaak.

Oorzaken van gewrichtspijn

Gewrichtspijn is geen aandoening of ziekte op zich, maar een klacht die bij veel verschillende aandoeningen optreedt. Gewrichtsklachten kunnen dan ook veel verschillende oorzaken hebben, zoals:

• overbelasting
• blessures (zoals een gescheurde meniscus)
• slijtage aan het kraakbeen en de gewrichten (zoals bij artrose)
• ontstekingen in de gewrichten (door bijvoorbeeld reumatoïde artritis, jicht of acute reuma)

Symptomen gewrichtspijn

Gewrichtspijn kan tijdelijk of chronisch zijn, vanzelf overgaan, of steeds erger worden. Het verloop van de klachten hangt af van de oorzaak ervan. Bij de meeste oorzaken van gewrichtsklachten is er in ieder geval sprake van:

• pijn in de gewrichten
• stijfheid van de gewrichten
• zwelling in en/of rond het gewricht

Ligt de oorzaak van de klachten bij een ontsteking, veroorzaakt door bijvoorbeeld reumatoïde artritis, jicht of acute reuma, dan kun je ook last hebben van:

• een verhitte huid rond het gewricht
• roodheid van de huid rond het gewricht
• koorts, misselijkheid en andere ziekteverschijnselen

Heb je last van de drie laatstgenoemde symptomen, neem dan contact op met je huisarts. Zeker als er sprake is van acute reuma heb je medische hulp nodig.

Hoe wordt de diagnose gewrichtspijn gesteld?

Als je bij de huisarts komt met gewrichtspijn, zal deze eerst allerlei vragen stellen om een beter beeld te krijgen van de aard en ernst van je klachten en de factoren die ze veroorzaken. Ook zal de dokter lichamelijk onderzoek verrichten en onder andere:

• kijken of er sprake is van zwellingen
• de spieren rondom het gewricht onderzoeken
• testen of de beweeglijkheid van het gewricht beperkt is
• precies kijken waar de pijn vandaan komt
• voelen of de huid rond je gewricht verhit is

Ook is het soms nodig om je bloed te onderzoeken, of het vocht dat zich in je gewrichtsholte bevindt. Zo kunnen bijvoorbeeld ontstekingen opgespoord worden. Wil de arts vaststellen of er sprake is van beschadigingen aan je gewricht en waar precies, dan kan het nodig zijn om gebruik te maken van beeldvormende technieken, zoals het laten maken van röntgenfoto’s.

Risicofactoren/-groepen

Omdat gewrichtspijn veroorzaakt kan worden door veel verschillende factoren, van overbelasting en blessures tot verschillende vormen van reuma, zijn er ook veel verschillende risicogroepen. Overbelasting en blessures komen veel voor bij mensen die lichamelijk zwaar werk doen, veel herhalende bewegingen maken, of sporten uitoefenen die belastend zijn voor de gewrichten, zoals voetbal, basketbal, hockey en hardlopen.

De risicogroepen voor vormen van reuma zijn onder andere:

• ouderen
• mensen met overgewicht
• vrouwen
• mensen met verzuring
• mensen met auto-immuunziekten
• mensen met erfelijke aanleg

Behandeling van gewrichtspijn

Wat de beste manier is om je gewrichtsklachten te behandelen, hangt sterk af van de oorzaak. In eerste instantie wordt meestal vaak gekozen voor pijnstillers, zoals paracetamol. Deze helpen je in beweging te blijven, wat bij veel gewrichtsklachten wordt aangeraden. Zo voorkom je dat de omliggende spieren verstijven of verzwakken en je nog meer moeite krijgt met bewegen.

Wordt je gewrichtspijn veroorzaakt door een ontsteking, dan kun je ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID's) voorgeschreven krijgen. Veel mensen kiezen liever voor een crème die bijvoorbeeld ibuprofen bevat dan voor het innemen van NSAID's in tabletvorm. De crème of gel kun je lokaal aanbrengen op de pijnlijke plek. Behalve in een enkel geval wat huidirritatie gaat dit meestal niet gepaard met bijwerkingen. Bij NSAID's die je oraal inneemt, is die kans veel groter.

Worden je gewrichtsklachten veroorzaakt door een vorm van reuma, dan kan het zijn dat je medicatie voorgeschreven krijgt. Zo zijn er speciale reumaremmers die de ontstekingen en pijn kunnen verminderen. Ook het volgen van een intensieve reumakuur in binnen- of buitenland kan je klachten gedurende enkele maanden verlichten. Daarnaast kun je ondersteuning krijgen van een reumatoloog, een fysiotherapeut of een ergotherapeut om je beter te leren leven met de gevolgen van reuma.

Bij sommige beschadigingen aan het gewricht kan een operatie noodzakelijk zijn. Bij sommige mensen met gewrichtsklachten aan de knie of heup wordt het gewricht (gedeeltelijk) vervangen door een kunstknie of een kunstheup.

Prognose

Gewrichtspijn kan veel verschillende oorzaken hebben en ook veel verschillende vormen aannemen. In sommige gevallen ligt de oorzaak bijvoorbeeld bij een blessure of ontsteking die vanzelf overgaat. Bij andere mensen, bijvoorbeeld artrose- of reumapatiënten, zijn de gewrichtsklachten chronisch en worden ze zelf meestal na verloop van tijd erger. Met pijnstillers, speciale medicatie, verschillende vormen van oefentherapie en in sommige gevallen een operatie, zijn de klachten echter wel te verminderen.