Dit moet je weten over de elektrische sigaret

1. De e-sigaret kan ons ziek maken

Elektronische sigaretten verdampen een vloeistof die meestal nicotine en een smaakstof bevat. Elk product met nicotine is schadelijk voor hart en bloedvaten. Dit geldt dus ook voor de e-sigaret.

Naast de nicotine bevat de damp van e-sigaretten nog andere stofjes die onze gezondheid schaden. Dat toonde het RIVM in 2015 al aan. Het gaat onder andere om propyleenglycol, glycerol, aldehyden, nitrosamines en metalen. Inhaleer je deze stoffen, dan kan dat leiden tot hartkloppingen, een verhoogde kans op kanker, vermoeidheid, gewichtsverlies, een langzamer herstel als je ziek bent, irritatie van de luchtwegen en astma en COPD.

2. Dampen is mogelijk de oorzaak van een nieuwe ‘mysterieuze’ longaandoening.

Sinds april van dit jaar zijn in de Verenigde Staten 450 jonge mensen op de intensive care beland met een geheimzinnige (tot nu toe onbekende) longaandoening. Hun klachten: moeite met ademen, pijn op de borst, braken en koorts. Zes mensen zijn inmiddels overleden.

Alle 450 jongeren bleken te vapen. Bijna de helft had daarbij zowel nicotine als THC gebruikt, de rest een van beide. THC is het belangrijkste werkzame bestanddeel van cannabis. Verder onderzoek moet ophelderen waarom de jongeren precies ziek werden.

3. De apparaatjes met tank zijn waarschijnlijk schadelijker dan tot nu toe gedacht

Vorige maand werden de resultaten van een onderzoek van de Universiteit van Californië gepubliceerd. De onderzoekers hebben verschillende typen elektronische sigaretten onderzocht op schadelijke stoffen. Zij concluderen onder meer dat de hoeveelheid gevaarlijke metalen in sommige e-sigaretten de afgelopen jaren flink is toegenomen. Die toename geldt voor de apparaatjes met een tankje (en dus niet voor de dunnere varianten die op een tabaksigaret lijken).

Een e-sigaret bestaat uit een batterij, een vloeistofreservoir (tankje) en een verdampingselement (een soort gloeidraad die de vloeistof met nicotine laat verdampen). De apparaatjes met een tankje werken met meer kracht. Daardoor produceren ze een hogere concentratie van metalen als lood, nikkel, ijzer en koper. Die stoffen worden gelinkt aan kanker, longziekten, hart- en vaatziekten, maagdarm- en zelfs geheugenproblemen. Hoe meer kracht de batterij heeft, hoe meer van deze stoffen je inhaleert.

Bij welke concentraties de stoffen precies schade aanrichten in ons lichaam moet verder onderzocht worden. Maar het lijkt er dus op dat bepaalde typen elektronische sigaretten schadelijker zijn dan we tot nu toe hadden aangenomen.

4. E-sigaretten minder gevaarlijk dan tabakssigaretten? Sommige artsen en wetenschappers betwijfelen dat

Een paar jaar geleden zei de Franse longarts Bertrand Dautzenberg: ‘Roken is als spookrijden, dampen is 140 kilometer per uur rijden in plaats van 130.’ Oftewel: roken zou veel gevaarlijker zijn dan dampen. Ook het RIVM zegt op zijn site dat elektronisch roken minder gevaarlijk is dan tabak roken.

Sommige artsen en wetenschappers beginnen daar nu aan te twijfelen. Niet voor niets is de e-sigaret in diverse landen (zoals Turkije, Oostenrijk, India en Thailand) verboden. Ook Nederlandse longartsen pleiten voor een totaalverbod op de elektronische sigaret. Maar vanwege Europese regels zal dit er voorlopig nog niet komen.

5. De e-sigaret is geen goed hulpmiddel bij stoppen met roken

De elektronische sigaret werd lange tijd gezien als een hulpmiddel voor mensen die willen stoppen met roken. Ook die opvatting houdt niet langer stand. Radboudumc waarschuwt dat de nicotineverslaving zelfs sterker kan worden als iemand gaat vapen in plaats van roken. Dit omdat er met de e-sigaret hogere concentraties nicotine in het bloed kunnen komen.
 
Huisartsen adviseren de e-sigaret niet als hulpmiddel wanneer hun patiënten willen stoppen met roken. In de standaard van het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap) staat: ‘De kwaliteit en samenstelling (van de e-sigaret, red.) wisselen en de kwaliteit is niet gegarandeerd. Langetermijneffecten op het gebied van effectiviteit, veiligheid en verslaving zijn niet bekend; adviseer ze daarom niet.’

6. Vapen is vaak een opstap naar roken van gewone sigaretten

Ook jongeren gebruiken de e-sigaret. Buitenlands onderzoek toont aan dat adolescenten en jongvolwassenen die dampen, daarna vaker gewone sigaretten gaan roken dan leeftijdsgenoten die de e-sigaret links laten liggen.

7. Ook meedampen kan schadelijk zijn

Mensen die een e-sigaret gebruiken, ademen schadelijke stoffen uit. Dat is in 2016 al aangetoond door het RIVM. Die stoffen konden worden teruggevonden in het bloed van mensen in de buurt van de damper. Hoeveel schadelijke stoffen meedampers binnenkrijgen, hangt af van de gebruikte vloeistof, hoe vaak en hoeveel de damper inhaleert, hoe dicht de ander in de buurt is, de ventilatie en de grootte van de ruimte.

De meeste dampers (78 procent) gebruiken een vloeistof met nicotine. De mensen in hun omgeving kunnen hierdoor hartkloppingen en een verhoogde bloeddruk krijgen. Verder hebben meedampers soms last van irritatie van hun keel, neus en ogen.
Van sommige stoffen in e-sigaretten is nog niet bekend in hoeverre zij op termijn schadelijk zijn voor de gezondheid van dampers en meedampers.