Helpt voeding bij endometriose? Wat een ontstekingsremmend dieet kan doen

Een op de 10

Endometriose komt veel voor. Bij 1 op de 10 vrouwen groeit er baarmoederslijmvliesweefsel buiten de baarmoeder. Je kunt hierbij denken aan plekken zoals de blaas, urineleiders, buikvlies of zelfs longen. Het veroorzaakt pijn, ontstekingen en vermoeidheidsklachten. Onlangs vertelde op een symposium over vrouwengezondheid gynaecoloog dr. Janneke Hoogstad over dit vrouwenprobleem. "Hoe het ontstaat is nog steeds niet duidelijk. Maar ik denk dat de relatie met het immuunsysteem en dus het microbioom heel aannemelijk is. Ook is er sprake van een genetische component want in sommige families komt het vaker voor."

Lees ook: "Endometriose kan levens ontwrichten"

Onderzoek naar rol van voeding

Er wordt ondertussen onderzoek gedaan naar wat de invloed van voeding kan zijn op het ontstaan van endometriose. Diverse studies wijzen in de richting van voedingstoffen met directe of indirecte ontstekingsremmende eigenschappen. Zo lijkt endometriose meer voor te komen bij vrouwen die een meer ontstekingsbevorderend eetpatroon hebben. Denk aan een voeding met veel rood en/of bewerkt vlees, suikerrijke nagerechten en voedingsmiddelen van geraffineerde granen als wit brood en koek. Als de onderzoekdeelnemers juist meer groente en fruit en minder suikers aten, kwam endometriose minder vaak voor. Dit kan verklaard worden doordat rood vlees en bewerkt voedsel met veel suikers ontstekingen in het lichaam kunnen bevorderen.

Lees ook: dit wil je weten over de bacteriën in de vagina

Nog weinig onderbouwing

Een feit is volgens dr. Hoogstad dat de helft van de vrouwen met endometriose zelf al iets in de voeding aanpast omdat ze denken dat ze daarmee klachten kunnen verminderen. Zo lijken sommige vrouwen minder klachten te hebben als ze minder zuivelproducten of gluten gebruiken. En soms helpt een FODMAP dieet. Ook is er steeds meer bewijs dat er een relatie is tussen darmgezondheid en ontstekingsziekten als endometriose. Een gezond darmmicrobioom, waarbij de goede en slechte bacteriën in de darm in balans zijn, kan waarschijnlijk klachten van endometriose verlichten. Maar volgens Hoogstad staat het onderzoek nog wel in de kinderschoenen, en zijn alle maatregelen die vrouwen nu nemen nog niet echt wetenschappelijk onderbouwd.

AIDEN onderzoek naar anti-inflammatoir dieet

Om meer wetenschappelijke duidelijkheid te krijgen is nu in het Radboud Medisch Centrum in Nijmegen een onderzoek gestart met de naam AIDEN, naar het effect van een dieet dat ontstekingen remt. Zo’n dieet wordt ook wel een anti-inflammatoir dieet genoemd. De deelnemers volgen tijdens het onderzoek een dieet en vervolgens wordt gekeken in hoeverre dat invloed heeft op hun klachten van pijn, hun kwaliteit van leven en op bepaalde ontstekingsmarkers in het lichaam.

De vrouwen die meedoen, eten tijdens het onderzoek meer plantaardig, met veel groenten (300 gram per dag) en fruit (200 gram per dag waarvan 1 portie rood fruit), veel plantaardige eiwitten en nauwelijks zoetigheid. Ze nemen slechts 100-125 gram rood vlees per week. Daarnaast bevat het dieet ook dagelijks een handje noten en 450 ml zuivel en wekelijks 150 gram peulvruchten en 100-200 gram vis waarvan een deel vette vis. Het onderzoek loopt nog, maar Hoogstad vertelde wel al over wat eerste bevindingen. Zo krijgen de vrouwen die het dieet volgen duidelijk meer vezels binnen dan voorheen, meer plantaardige eiwitten, meer calcium en meer ijzer uit plantaardige bronnen (zoals groenten). Volgens de eerste onderzoeksresultaten lijkt dit een effect te hebben op de ervaren pijn bij de vrouwen met endometriose. De gemiddelde pijnscore - op een schaal van 1 tot 10 - ging gemiddeld van 5,7 naar 4,0. En de maximale pijnscore ging van 8,6 naar 6,7. Dit is een aanwijzing dat de vrouwen duidelijk minder pijn ervaren. De vrouwen gaven ook aan zich mentaal wat beter te voelen.

Tip: download het gratis magazine Vrouw & Gezondheid

Dieet is goed te doen

De vrouwen is ook gevraagd naar de haalbaarheid van het dieet en het grootste deel vond het heel goed te doen en ze zouden het anderen ook aanraden. Alleen het minder eten van rood vlees vonden de vrouwen lastig en ook het dagelijks rood fruit eten leverde wel problemen op. De komende tijd verwacht Hoogstad meer conclusies uit dit onderzoek. 

Dit artikel is geschreven door Mary Stottelaar. Mary is diëtist. Ze volgt de wetenschap op de voet en schrijft al jaren over voeding en gezondheid. Haalbaarheid en smakelijkheid van adviezen staan bij haar voorop.