Wat is de pneumokokkenziekte?

Niet iedereen wordt er ziek van

Getty Images

Pneumokokkose of pneumokokkenziekte is een verzamelnaam voor ziekten die worden veroorzaakt door een bacterie, de pneumokok.

Wat is pneumokokken?

Pneumokokkenziekte is een besmettelijke ziekte. Je kunt verschillende ziektes krijgen door pneumokokken. Meestal hebben mensen weinig klachten, maar soms kunnen ze ernstig zijn.

Symptomen pneumokokken

De pneumokok is een bacterie die vaak voorkomt in de neus- en keelholte van mensen. Niet iedereen die besmet is met de bacterie hoeft ook ziek te worden. Dit heet dragerschap. Vrijwel iedereen is gedurende enige tijd drager van een pneumokok. Slechts een klein deel van hen wordt daadwerkelijk ziek. In de meeste gevallen treedt eerst een grieperig gevoel op. Kenmerkend is dat het snel erger wordt in combinatie met hoge koorts. Andere ziekteverschijnselen variëren per ziektebeeld.

Symptomen die kunnen optreden zijn:

  • kortademigheid
  • pijn bij het ademhalen
  • hoofdpijn
  • nekstijfheid
  • verwardheid
  • verlies van bewustzijn

Ziekteverschijnselen die specifiek bij baby’s voorkomen:

  • luierpijn (pijn bij het verschonen van de luier)
  • prikkelbaarheid
  • koorts of ondertemperatuur
  • sufheid of grauwheid

Oorzaken pneumokokken

Een infectie wordt veroorzaakt door de streptocuccus pneumoniae (pneumokokkose). De tijd tussen het besmet raken en ziek worden is een tot drie dagen.

Risicofactoren/ -groepen pneumokokkenziekte

Iedereen kan pneumokokkenziekte krijgen. In het Rijksvaccinatieprogramma zit een inenting om de ziekte te voorkomen, maar deze beschermt niet tegen alle soorten. De ziekte kan ernstig verlopen bij kinderen jonger dan 2 jaar en bij mensen van 65 jaar en ouder. Vanaf het najaar 2020 ontvangen volwassenen die geboren zijn tussen 1941 en 1947 een uitnodiging van hun huisarts voor een pneumokokkenvaccinatie.

Andere risicofactoren/-groepen zijn:

  • kinderen jonger dan 2 jaar
  • mensen ouder dan 60 jaar
  • mensen zonder milt of met een slecht werkende milt
  • mensen die minder goede afweer hebben tegen ziektes
  • mensen die al een ziekte hebben, bijvoorbeeld diabetes of een ziekte aan de longen of het hart

Behandeling pneumokokkenziekte

Om te herstellen van de ziekte zal je arts antibiotica voorschrijven. Na een dag of twee ben je niet meer besmettelijk. De meeste mensen herstellen snel als ze er op tijd bij zijn. Als iemand erg ziek is, is een opname in het ziekenhuis nodig. Het komt voor dat klachten blijven bestaan, zoals bijvoorbeeld doofheid, scheel kijken of leerproblemen. Jaarlijks overlijden ongeveer 300 mensen aan pneumokokkenziekte en kampen 75 tot 100 patiënten met ernstige restverschijnselen.

Auteur 
Bron 
  • Nederlands Huisartsen Genootschap
  • RIVM