Een keizersnede

Een keizersnede is een operatie waarbij de baby via de buikwand naar buiten wordt gehaald. Het kindje wordt meestal binnen een kwartier na het begin van de operatie geboren. Daarna is de gynaecoloog nog een tijdje bezig om je buik te hechten. In totaal duurt de operatie een half uur tot drie kwartier. Er zijn geen grote risico's aan een keizersnede verbonden. De arts kiest ervoor als bevallen via de vagina méér risico's heeft.

Redenen voor een keizersnede

Een keizersnede is een operatie die alleen wordt uitgevoerd als daar een goede reden voor is. Redenen voor een keizersnede zijn:

• Het bekken van de vrouw is te nauw voor het hoofdje.
• Het kind ligt dwars in de baarmoeder.
• De placenta ligt voor de baarmoedermond.
• De navelstreng is al voor de geboorte zichtbaar.
• Er komt maar geen ontsluiting.
• De gezondheid van de baby is in gevaar.
• De gezondheid van de moeder laat een normale bevalling niet toe.
• De vrouw is zwanger van drie of meer kinderen.

Voorbereidingen

Als van tevoren al duidelijk is dat je een keizersnede moet ondergaan, wordt je gezondheid in het ziekenhuis onderzocht. Soms kun je al een kijkje nemen op de afdeling waar je komt te liggen. Je kunt alvast nadenken over de manier van verdoving. Ga je onder algehele narcose of kies je voor een ruggenprik?

Om complicaties te voorkomen, mag je zo'n vier tot zes uur voor de operatie niets meer eten of drinken. Je moet je blaas leegplassen. De verpleegkundige kan je schaamhaar gedeeltelijk wegscheren en je krijgt een operatiehemd aan. Sieraden moeten af en contactlenzen moeten uit.

Als de gynaecoloog pas tijdens de bevalling tot een keizersnede beslist, is er veel minder tijd voor deze voorbereidingen. Waarschijnlijk zit er nog wat voedsel in je maag. Je krijgt dan een drankje om het maagzuur te neutraliseren.

Verdoving

Er zijn twee soorten verdovingen voor deze operatie: narcose en een ruggenprik. Bij narcose slaap je tijdens de bevalling. De anesthesist zorgt dat het kind zo weinig mogelijk medicijnen via de placenta binnenkrijgt. Je voelt geen pijn en je wordt pas weer wakker als de operatie klaar is. De baby en de placenta zijn dan geboren.

Bij een ruggenprik spuit de anesthesist de verdoving tussen de ruggenwervels. De onderste helft van je lichaam wordt zo gevoelloos. Je kunt je bij de verdoving even misselijk voelen. Soms valt de verdoving iets te heftig uit. Dan gaat ademhalen wat moeilijker, maar verder heeft het geen nare gevolgen. Het voordeel van deze methode is dat je de bevalling bewust mee kunt maken.

De gynaecoloog opent de buikwand en de baarmoeder. Hij tilt de baby voorzichtig uit de baarmoeder. Het slijm wordt uit de mond gezogen en de navelstreng doorgeknipt. Natuurlijk mogen de vader en moeder even kijken naar hun kersverse kindje. Dan onderzoekt de kinderarts of alles in orde is. Afhankelijk van zijn gezondheid wordt het kindje in een couveuse of bedje gelegd.

Na de operatie

Hoewel een keizersnede een veilige ingreep is, kunnen er altijd complicaties ontstaan. Dit gebeurt in 3 tot 12 procent van de gevallen. De meest voorkomende problemen zijn:

• bloedarmoede
• blaasontsteking 
• bloeduitstorting in de wond 
• infectie 
• trombose 
• gebrekkige darmwerking (ileus)

In zeldzame gevallen kan er een nabloeding in de buik optreden of raakt de blaas tijdens de operatie beschadigd.

Litteken op je buik

Na de operatie heb je een litteken op je buik. Meestal maakt de gynaecoloog een 'bikinisnede' vlak boven je schaambeen. Dit is een horizontale snede van tien tot vijftien centimeter. Bij uitzondering wordt een snede van de navel naar beneden gemaakt. De arts probeert de snede zo onzichtbaar mogelijk te zetten.

Na de operatie kan het litteken wat jeuken. Dat is een teken dat de wond geneest. Bij de controle die na zes weken plaatsvindt, moet de wond volledig genezen zijn. Na zes maanden is hij meestal glad en nauwelijks zichtbaar. Omdat bij een bikinisnede de zenuwen in de buikhuid zijn doorgesneden, kan het gebied rond het litteken nog een halfjaar tot een jaar vreemd aanvoelen.

Na de keizersnee controleert de verpleegkundige regelmatig je bloeddruk, polsslag, het bloedverlies en de hoeveelheid urine. De eerste dagen voel je je slap en duizelig bij het opstaan. Dat wordt langzaam minder. Na één of twee dagen beginnen de darmen weer te werken. De buik is dan vaak nog opgezet en je kunt last van kramp hebben. Kort na de keizersnede doet de wond nog pijn. Hier kun je pijnstillers tegen krijgen.

Herstellen

Het ligt aan de gezondheid van moeder en kind wanneer je weer naar huis mag. Herstel duurt vaak wat langer dan na een bevalling via de vagina. Je zult veel moeten rusten. De eerste zes weken mag je nog niet zwaar tillen, maar beetje bij beetje kun je meer ondernemen. Na de operatie mag je gewoon onder de douche.

Na een keizersnede kun je weer gewoon zwanger worden. Het betekent zelfs niet dat je volgende zwangerschap ook eindigt in een keizersnede. Er is een grote kans dat het via de natuurlijke manier kan. Per geval bekijkt de gynaecoloog of een keizersnede noodzakelijk is.

Zo'n 10 procent van de Nederlandse baby's die in het ziekenhuis worden geboren, komen met een keizersnede ter wereld. Dit is nog laag in vergelijking met andere West-Europese landen en de Verenigde Staten. Daar liggen de aantallen tussen de 15 en de 20 procent.