Klachten aan je maag? Dit kunnen de oorzaken zijn

Wat zijn maagklachten?

Veel mensen hebben wel eens last van maagklachten. Circa 25 procent van de Nederlanders heeft wel eens pijn in de bovenbuik, last van opboeren of brandend maagzuur. Deze klachten kunnen veel verschillende oorzaken hebben. Overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen, zoals koffie, chocolade en zuivelproducten bijvoorbeeld, of ongezonde leefgewoonten zoals roken en alcohol drinken. Ook ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs, zoals Ibuprofen, Naproxen en Diclofenac) kunnen problemen met de maag veroorzaken, net als stress en spanning.

Soms zijn maagklachten het gevolg van aandoeningen als een ontsteking van het maagslijmvlies (gastritis), buikgriep of de maagbacterie Helicobacter pylori, die een maagzweer kan veroorzaken. Voor sommige maagklachten is echter geen duidelijke oorzaak te vinden. Deze worden wel aspecifieke maagklachten genoemd. Een overgevoelige maag of een trage maaglediging, waarbij je maag zich niet snel genoeg leegt, behoren tot de zogenaamde functionele maagklachten, waarvan de oorzaak ook onbekend is.

Maagklachten zijn vaak te verhelpen door je leefgewoonten aan te passen, maar soms heb je medicijnen of een medische ingreep nodig. In de meeste gevallen zijn maagklachten niet ernstig, maar ze kunnen wel behoorlijk vervelend zijn.

Oorzaken van maagklachten

Bij veel mensen blijft de oorzaak van hun maagklachten onbekend. De volgende factoren kunnen echter een rol spelen bij het veroorzaken ervan:

• roken
• alcoholgebruik
• teveel eten
• te snel eten
• niet goed kauwen
• te vet eten
• te gekruid eten
• koffie drinken
• chocolade eten
• citrusvruchten eten
• pepermunt eten
• zure of koolzuurhoudende dranken drinken
• bepaalde pijnstillers, zoals NSAID's gebruiken
• bepaalde geneesmiddelen, zoals antidepressiva, bisfosfonaten (tegen botontkalking), calciumantagonisten (tegen hoge bloeddruk), nitraten (voor het hart), metformine (voor diabetes mellitus), plaspillen, antibiotica en bloedverdunners gebruiken
• angst, stress, depressie
• buikgriep
• Helicobacter pylori bacterie, de een maagzweer kan veroorzaken
• ontsteking van het maagslijmvlies
• trage maaglediging
• overgewicht, veel en hevig hoesten, verstopping

Symptomen maagklachten

Maagklachten bestaan meestal uit de volgende symptomen:

• maagpijn
• pijn in de bovenbuik
• opboeren en oprispingen
• misselijkheid en soms overgeven
• een opgeblazen gevoel
• snel een vol gevoel
• een branderig gevoel bij het borstbeen

Heb je last van de volgende klachten:

• het gevoel dat je voedsel niet door je slokdarm zakt
• zwarte, dunne ontlasting
• regelmatig braken
• hevige pijn in je bovenbuik
• plotseling gewichtsverlies van meer dan vijf kilo, zonder duidelijke reden, neem dan contact op met je huisarts.

Hoe wordt de diagnose maagklachten gesteld?

Maagklachten zijn meestal al duidelijk voordat je naar de huisarts gaat. Deze kan wel verschillende onderzoeken verrichten om de oorzaak van je klachten te achterhalen en een passende behandeling te kiezen. Zo zal hij of zij vragen stellen over je eet- en leefgewoonten en geneesmiddelengebruik en over de aard, ernst en duur van je klachten.

Eventueel kan de huisarts je doorverwijzen naar het ziekenhuis voor uitgebreider onderzoek. Een gastroscopie is een manier om te kijken of er sprake is van besmetting met de Helicobacter pylori of een maagzweer, of een ontsteking van je maagslijmvlies. Ook kan de arts zien of er schade is aan je slokdarm en eventueel of je een luie maag hebt, als hij of zij voedsel van eerdere dagen aantreft. Bij dit kijkonderzoek in de maag wordt er een dun, flexibel slangetje (een endoscoop) in je mond ingebracht en door je slokdarm naar je maag geleid. Dit bevat een kleine camera en een lampje, waardoor de arts de binnenkant van je maag kan bekijken.

Een andere onderzoeksmethode is het maagontledigingsonderzoek. Hiermee kan ook gekeken worden of er sprake is van een luie maag. Hierbij eet je van tevoren een maaltijd met een beetje radioactieve vloeistof. Daarna ga je enkele uren voor een speciale camera zitten, die de beweging van de vloeistof kan volgen.

Risicofactoren / -groepen

Er zijn veel risicofactoren die kunnen leiden tot maagklachten, zoals:

• roken
• alcoholgebruik
• te veel eten
• te snel eten
• niet goed kauwen
• te vet eten
• te gekruid eten
• koffie drinken
• chocolade eten
• citrusvruchten eten
• pepermunt eten
• zure of koolzuurhoudende dranken drinken
• NSAIDs gebruiken
• bepaalde geneesmiddelen gebruiken
• angst, stress en depressie
• overgewicht, veel en hevig hoesten

Mensen met een overgevoelige maag en mensen met een trage maaglediging behoren tot de risicogroepen, net als mensen die lijden aan aandoeningen waarvoor medicijnen of pijnstillers nodig zijn die maagklachten als bijwerking kunnen hebben.

Behandeling van maagklachten

De beste behandeling van je maagklachten hangt af van de oorzaak. Is deze niet meteen te vinden, dan kun je in ieder geval kijken of het helpt om je eet- en leefgewoonten aan te passen. Stop met roken en alcohol drinken en let goed op het effect van voedingsmiddelen als koffie, chocolade, pepermunt, citrusvruchten en zure of koolzuurhoudende dranken. Leiden deze tot irritatie, verwijder ze dan uit je dieet. Te vet of te vezelrijk eten kan ook voor problemen zorgen, dus verminder je consumptie hiervan eventueel. Eet regelmatig, sla geen ontbijt over, kauw je eten goed en ga niet na een maaltijd liggen. Maak liever een wandeling om je spijsvertering een handje te helpen. Heb je last van overgewicht, probeer dan af te vallen door gezonder te eten en meer te bewegen. Voldoende lichaamsbeweging is sowieso een goed idee.

Denkt je arts dat je maagklachten veroorzaakt worden door pijnstillers of geneesmiddelen die je gebruikt, dan kunnen jullie kijken of je deze kunt afbouwen en eventueel kunt vervangen voor alternatieven die misschien geen klachten geven. Doe dit altijd in overleg met je arts.

Vermoed je dat je maagklachten samenhangen met spanning, stress of depressie? Kijk dan of je cursussen of therapieën kunt volgen die deze klachten verminderen.

Eventueel zijn er ook geneesmiddelen tegen maagklachten. Sommige hiervan kun je gewoon bij de drogist of apotheek kopen, voor andere heb je een recept nodig van de huisarts. Voorbeelden hiervan zijn maagzuurbinders, maagzuurremmers, of antibiotica tegen de Helicobacter pylori.

Prognose

In veel gevallen zijn maagklachten goed te verhelpen of te behandelen door je eet- en leefgewoonten aan te passen en eventueel geneesmiddelen te gebruiken. Hoewel je klachten heel vervelend kunnen zijn, zijn ze meestal niet ernstig. Houden ze lang aan, dan is het wel verstandig om je te laten onderzoeken. Langdurige aanwezigheid van de Helicobacter pylori bacterie, of een chronische ontsteking van je maagvlies kunnen namelijk wel een rol spelen in de ontwikkeling van ernstiger aandoeningen, zoals maagkanker.