Omgaan met borderline stoornis

Therapie, medicijnen en contact

Getty Images

Mensen met borderline krijgen in hun leven veel te maken met teleurstellingen, mislukkingen en veranderingen in relaties, werk en hobby's. Voor mensen in hun omgeving is dit vaak moeilijk te begrijpen. Door onterechte beschuldigingen, leugens en woede-uitbarstingen worden contacten nog wel eens verbroken. En dat terwijl er tegenwoordig veel aan borderline te doen is.

Niet iedere patiënt met borderline hoeft behandeld te worden in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg (GGz), ook bij psychologen, psychiaters en in het alternatieve behandelcircuit wordt goede hulp geboden. Toch is het zeker bij ernstige problematiek aan te raden om een gespecialiseerd programma van een GGz instelling te volgen.

Ambulant

De meeste borderlinebehandelingen vinden ambulant plaats (gesprekken op de polikliniek). Een andere mogelijkheid is het volgen van een deeltijdbehandeling (2 tot 3 dagen in de week ambulant een programma volgen). Een derde mogelijkheid is een klinisch programma. Je wordt dan gedurende 5 dagen in de week opgenomen in een gespecialiseerde kliniek en in de weekenden ben je thuis.

Wanneer de spanningen te hoog oplopen, iemand zich ernstig verwondt, gevaarlijk gedrag vertoont of de neiging heeft tot zelfdoding is een tijdelijke opname in een psychiatrisch ziekenhuis noodzakelijk. Bij ernstig gevaar kan er sprake zijn van een verplichte opname, maar vaker wordt dit ook in samenspraak met de patiënt, huisarts, behandelaar en familie besloten.

Behandeling

De behandeling van een borderline stoornis kan verschillende doelen hebben. Soms richt de behandeling zich op het beter leren omgaan met de stoornis, door middel van crisismanagement en stabilisatie. Deze behandeling is niet gericht op genezing.

Een tweede mogelijkheid is een behandeling die zich richt op het verminderen van bepaalde symptomen. Dit gebeurt vooral bij training van sociale vaardigheden. Tenslotte kan de behandeling zich ook richten op biologische processen die samenhangen met bepaalde symptomen.

Vertrouwen

Tijdens de eerste fase van een behandeling moet een vertrouwensrelatie ontstaan tussen patiënt en behandelaar. Tijd en geduld zijn hiervoor noodzakelijk, net als duidelijke afspraken. Daarna staan inzicht geven in de stoornis, acceptatie en het creëren van evenwicht en stabiliteit centraal.

Verschillende vormen van gedragstherapie, individueel of in groepsverband kunnen zinvol zijn. Gezins- of relatietherapie kan het contact met de omgeving verbeteren. Psychomotorische therapie kan ertoe bijdragen goed om te gaan met spanningen en woede.

Medicijnen

Geneesmiddelen zijn bij de behandeling van borderline stoornis een belangrijk hulpmiddel. Kalmerende medicijnen worden het meest voorgeschreven, maar ook antipsychotica worden regelmatig gebruikt. Deze verminderen de impulsiviteit, de heftige emoties en de psychotische verschijnselen. Bij langdurige somberheid worden ook wel antidepressiva voorgeschreven.

Zelf doen

Voor mensen met borderline is het belangrijk om met iemand te praten over de klachten en hulp te zoeken. Structuur in de dagindeling is ook essentieel, net als rustmomenten. Het bijhouden van een dagboek kan helpen kan helpen bij het herkennen van gevoelen en stemmingen.

Voor mensen met een borderline stoornis is het ook noodzakelijk om zich bewust te worden van het feit dat ze vaak in uiterste denken. Het aanbrengen van nuances in gedachten kan hierbij helpen. Een pauze inlassen als je een sterke emotie om impuls voelt opkomen, door bijvoorbeeld even te gaan hardlopen, is ook een goede tip.

Omgeving

Als je iemand in je omgeving hebt met borderline dan is belangrijk om duidelijk afspraken te maken over het contact. Geef daarbij duidelijk je grenzen aan en houd je daar ook aan. Probeer vooral niet de rol van hulpverlener op je te nemen en geef geen adviezen of tips. Neem daarnaast voldoende tijd voor jezelf. Dan heb je een grotere kans dat de relatie met een borderliner goed blijft.

Bron 
  • Trimbos-instituut
  • Fonds Psychische Gezondheid
  • Stichting Borderline