Wat is een waterzakbreuk?

Je zaadballen worden omgeven door een met vocht gevuld vlies: de tunica vaginalis. Dit vlies maakt een dun laagje vocht aan, waardoor je testikels los en bewegelijk in het scrotum zitten. Als de hoeveelheid vocht rond je zaadbal sterk toeneemt, betekent het dat dit vlies meer vocht aanmaakt dan het opneemt. Dit vocht hoopt zich op rondom de testikel, waardoor de vliezen strak gespannen staan: een waterzakbreuk of hydrocèle. Dit kan rond beide ballen ontstaan, maar komt meestal eenzijdig voor.

Symptomen van een waterzakbreuk

Meestal heeft iemand weinig last van een hydrocèle. Zo'n waterzakbreuk is pijnloos, klein en voelt zacht aan. De zwelling gaat niet vanzelf over, maar hoeft over het algemeen ook niet behandeld te worden. Soms wordt een hydrocèle wel groter, tot zo'n 15 cm. In dat geval geeft het vaak klachten: het zit in de weg bij lopen, zitten of fietsen. Bovendien is de zwelling dan ook zichtbaar en dat vinden veel mannen niet fijn. In dat geval kan een operatie het euvel verhelpen.

Kenmerken van een hydrocèle

• Zwelling
• Kan eenzijdig of rond beide ballen ontstaan
• De hoeveelheid vocht neemt toe door verschillende oorzaken
• Geeft normaal weinig klachten en is niet kwaadaardig
• Kan tot 15 cm groot worden

Hoe ontstaat een waterzakbreuk?

Een waterzakbreuk of hydrocèle ontstaat dus wanneer de hoeveelheid vocht rond de bal sterk toeneemt. Dit kan gebeuren na een ongeval of infectie, maar meestal is het niet duidelijk waarom er zo veel vocht in de balzak zit.

Wanneer naar de dokter?

Vooropgesteld: een hydrocèle is niet kwaadaardig. Bij jonge mannen kan een hydrocèle wel een kenmerk zijn van zaadbalkanker. Soms ontstaat een hydrocèle ook als reactie op een gezwel of ernstige ontsteking. Het is daarom wel belangrijk dat de oorzaak nader onderzocht wordt. Ga dus altijd even langs je huisarts als je last hebt van een zwelling van je scrotum. Deze kan je eventueel doorverwijzen naar de uroloog. De uroloog zal verder onderzoek doen.

De behandeling

Als de zwelling veroorzaakt wordt door een bacteriële infectie, wordt er antibiotica voorgeschreven. In andere gevallen zal er bij klachten een operatie worden voorgesteld om de waterzakbreuk te verwijderen. Deze vindt plaats onder algehele narcose of door middel van een ruggenprik. De uroloog maakt hierbij een sneetje in de balzak waardoor de hydrocèle verwijderd wordt. De wond wordt daarna met oplosbare hechtingen gesloten. Deze ingreep duurt ongeveer dertig minuten en na een week mag je vrijwel alles weer doen.

Aspiratie van een waterzakbreuk

Een andere behandelmethode is aspiratie van de balzak. Daarbij wordt er een naald in de hydrocèle geprikt waarmee het vocht wordt opgezogen. Deze methode wordt eigenlijk alleen gebruikt als een operatie niet gewenst of niet mogelijk is, omdat er een grotere kans op infectie bij komt kijken en er kans is dat de hydrocèle terugkomt.