Onderzoekers van het UMC St Radboud hebben de genetische oorzaak gevonden van een zeldzame oogziekte. De ziekte is tot nu toe slechts bij een grote Nederlandse familie vastgesteld.
Familieleden met dit genetische defect hebben slecht ontwikkelde bloedvaten in de ogen, waardoor het netvlies gedeeltelijk kan loslaten en milde tot ernstige visuele beperkingen ontstaan. De onderzoekers hebben hun ontdekking online gepubliceerd in the Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).
Oogziekten
Onderzoekers van het UMC St Radboud hebben de afgelopen jaren diverse genetische foutjes gevonden die leiden tot een oogziekte. "Bij een van de families wilde die zoektocht niet zo vlotten", zegt hoogleraar ooggenetica Frans Cremers. Totdat hij met zijn onderzoeksgroep en geneticus Rob Collin de nieuwste technieken op het probleem losliet.
DNA
Cremers: "Bij alle patiënten in de familie brachten we eerst de stukken DNA in kaart gebracht die bij iedereen hetzelfde zijn. In die stukken DNA moet het gen zitten met het defect. Vervolgens hebben we alle genen van twee patiënten met gedetailleerd in kaart gebracht. Toen we beide technieken combineerden, leverde dat uiteindelijk zes mogelijke genen op. Van die zes had het ZNF408 gen de beste papieren. Dit gen zijn we verder gaan onderzoeken."
Oorzaak
De oogziekte in de Nederlandse familie ontstaat doordat bij de patiënten (een deel van) het netvlies soms loslaat. Dit loslaten wordt veroorzaakt door niet goed aangelegde en lekkende bloedvaten die in het netvlies liggen. Cremers: “Bij deze patiënten zijn de bloedvaten maar in twee derde van het oog aangelegd, daarna stopt het. Daar hebben patiënten geen last van, maar de lekkages veroorzaken schade. Afhankelijk van de grootte leidt dit tot gezichtsverlies of zelfs blindheid."
De onderzoekers bestudeerde de functie van ZNF408 in zebravissen. De vis is de eerste dagen van zijn leven helemaal doorzichtig, zodat je ook de ontwikkeling van het vaatstelsel in het binnenste van de vis goed kunt zien. Bij een lage hoeveelheid van het gen ZNF408 worden de afwijkingen ernstiger. Een geactiveerd gemuteerde variant van het gen zorgde voor nog ernstigere afwijkingen aan de bloedvaten.
- Radboudumc
