Het voedingscentrum is betrouwbaar, maar hier houden ze onterecht vast aan een zwaar verouderde richtlijn
Goede vraag! In deze rubriek gaat Gezondheidsnet op zoek naar het antwoord op veelgestelde vragen. Deze keer: volgens de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum zou ik 30+ kaas en magere of halfvolle zuivel moeten kiezen. Nu vind ik halfvolle melk nog te doen, maar magere kaas smaakt naar plastic. Moet ik toch voor 30+ kaas gaan?
Voedingsdeskundige Yneke Kootstra geeft antwoord:
Volvette kaas of 48 + kaas staat niet in de Schijf van Vijf. De meeste aanbevelingen van het Voedingscentrum zijn zo gek nog niet. Zeker voor gezonde mensen. Maar dat volvette zuivel niet in de Schijf van Vijf staat is moeilijk te begrijpen. De Gezondheidsraad constateerde in het Achtergronddocument Richtlijnen goede voeding 2015 dat het onwaarschijnlijk is dat er een verband is tussen volle zuivel en coronaire hartziekten en diabetes.
De laatste jaren verandert de wetenschappelijke consensus over verzadigd vet. Maar al langer zien voedingswetenschappers dat het verzadigde vet in zuivel nauwelijks effect lijkt te hebben op leefstijlgerelateerde aandoeningen. Het idee is dat het verzadigde vet in een omgeving zit, de zogenoemde foodmatrix, die ervoor zorgt dat het verzadigde vet geen ongezonde effecten heeft. Een theorie is dat de royale hoeveelheid calcium in zuivel hiervan de oorzaak is.
30+ kaas en magere zuivel
Ondanks de conclusies van de Gezondheidsraad doet het Voedingscentrum volle zuivel in de ban. En dat is opmerkelijk. Wanneer we dagelijks kiezen voor 2 tot 3 porties volle zuivel en 1 of 2 sneden brood met volvette kaas, dan komen we met het hier gangbare eetpatroon op ongeveer 12 tot 13 energieprocent verzadigd vet uit. Dat lijkt helemaal prima volgens de meeste voedingswetenschappers. Maar door een kwantitatieve richtlijn uit 2001 houdt het Voedingscentrum vast aan dagelijks de maximale hoeveelheid van 10 energieprocent verzadigd vet.
En dat heeft ertoe geleid dat het Voedingscentrum de richtlijnen van de Gezondheidsraad heeft vertaald in de keuze voor magere zuivel en 30+ kaas. Want anders lukt het niet om onder die 10 energieprocent verzadigd vet te blijven.
Dat betekent voor de meeste mensen dat ze minder lekkere kaas en zuivel moeten kiezen van het Voedingscentrum dan ze wensen. Die ook nog eens minder verzadigt en hogere bloedsuikerpieken geeft dan volle yoghurt, volle kwark en volle melk. Het Voedingscentrum is betrouwbaar en geeft degelijke informatie, maar hier houden ze naar mijn mening onterecht vast aan een zwaar verouderde richtlijn. Ze lopen helaas af en toe door die voorzichtigheid ook achter op nieuwe inzichten.
Wat betekenen die plussen op de kaas?
Wanneer je 100 gram kaas koopt, bestaat 40 gram van die kaas uit water. Er blijft dus 60 gram kaas over. Als er 50+ op de kaas staat, betekent dit dat die 60 gram overgebleven kaas voor 50 procent uit vet bestaat. 50 procent van die 60 gram is 30 gram. Van de 100 gram 50+ kaas die je koopt, is dus 30 gram vet. Bij 30+ kaas is dat 18 gram en bespaar je dan ook 12 gram vet op 100 gram. Wanneer je een boterham belegt met 20 gram kaas dan bespaar je 2,4 gram vet. Ongeveer twee derde van het vet in kaas is verzadigd vet.
Yneke Kootstra is voedingsdeskundige van voedingsadvies.info en docent/oprichter van de Academie voor Leefstijl en Gezondheid.
Een versie van dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Fiets, het grootste race & MTB magazine van Nederland op het gebied van sportief fietsen.
Heb je ook een goede vraag? Stuur ons een mail.
- Fiets
