Het gordelroosvaccin: welke bijwerkingen kun je verwachten?

Gordelroos (herpes zoster) wordt veroorzaakt door het varicella zoster virus. Dit virus veroorzaakt ook waterpokken. Iedereen die waterpokken heeft gehad heeft dit virus in het lichaam. Bij gordelroos ontstaan er blaasjes die pijnlijk en soms jeukend zijn, meestal aan één kant van het lichaam. Als de blaasjes weg zijn kan er langdurige zenuwpijn ontstaan. Dit komt niet vaak voor.

In Nederland komt gordelroos voor bij vijf op de 1.000 personen per jaar. Mensen met een verminderde afweer door ziekte of medicatie hebben een grotere kans op een gordelroosuitbraak. Dit geldt ook voor ouderen boven de 60 jaar.

Over het gordelroosvaccin 

Er zijn twee vaccins tegen gordelroos, maar in Nederland wordt er voorkeur gegeven aan het vaccin Shingrix®. Dit vaccin voorkomt negen van de tien gevallen van gordelroos en langdurige pijn door gordelroos. Ook lijkt de bescherming lang aan te houden. De vaccinatie bestaat uit twee prikken, met twee tot zes maanden daartussen.

Tot op heden wordt het gordelroosvaccin alleen vergoed bij medische risicogroepen. Andere mensen die het vaccin willen, kunnen het halen op eigen kosten. Op 3 juli 2025 heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bekendgemaakt dat er een vaccinatieprogramma tegen gordelroos voor ouderen gaat komen. Het is nog onbekend wie hiervoor precies in aanmerking komt en wanneer het zal starten.

Bijwerkingen na gordelroosvaccinatie

Net zoals na andere vaccinaties, kunnen er na gordelroosvaccinatie bijwerkingen ontstaan. De bijwerkingen die het vaakst voorkomen zijn: 

• reacties op de prikplaats, zoals pijn, roodheid, zwelling of jeuk
• hoofdpijn
• maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, diarree en buikpijn
• spierpijn
• gevoel van ziek zijn en vermoeidheid
• koorts

Deze bijwerkingen treden op bij meer dan tien op de 100 mensen die gevaccineerd worden met Shingrix®. Deze veelvoorkomende bijwerkingen worden ook het meest bij Bijwerkingencentrum Lareb gemeld. Verder komen er ook veel meldingen van gewrichtspijn na vaccinatie met Shingrix®. Dit staat in de bijsluiter als een bijwerking die soms voorkomt.

Kun je gordelroos krijgen na de vaccinatie?

Bij Lareb komen er meldingen binnen van gordelroos na vaccinatie. Het is onbekend of vaccins gordelroos kunnen veroorzaken. Gordelroos staat niet als bijwerking in de bijsluiter van Shingrix®. Bescherming tegen gordelroos is optimaal één maand na de tweede vaccinatie. De effectiviteit van dit gordelroosvaccin is goed. Het kan echter voorkomen dat iemand onvoldoende bescherming opbouwt en alsnog gordelroos krijgt. Dit gebeurt bij één op de tien mensen.

Beschermt het gordelroosvaccin tegen dementie?

Gordelroosvaccinatie verlaagt mogelijk de kans op dementie. Dit is beschreven in een aantal wetenschappelijke onderzoeken. Het beschermende effect was groter na twee prikken Shingrix ten opzichte van één prik. Het gordelroosvaccin wordt vooralsnog niet ingezet om dementie te voorkomen. Daar is eerst meer onderzoek voor nodig. 

Meer weten?

Ben je benieuwd welke klachten er nog meer gemeld worden na gordelroosvaccinatie? Of wil je meer weten over de bijwerkingen? Bekijk dan de overzichtspagina van Bijwerkingencentrum Lareb over bijwerkingen van gordelroosvaccinatie.

Dit artikel is geschreven door Bijwerkingencentrum Lareb. Dit is het Nederlandse meld- en kenniscentrum voor bijwerkingen van medicijnen, vaccins en gezondheidsproducten. Ook is Lareb het kenniscentrum voor medicijngebruik rondom de zwangerschaps- en borstvoedingsperiode: Moeders van Morgen. Om de veiligheid van medicijnen en vaccins te bewaken, verzamelt en analyseert Lareb meldingen van mogelijke bijwerkingen. Daarnaast doet Lareb vragenlijstonderzoeken en verspreidt Lareb kennis over bijwerkingen zo veel mogelijk.