5 signalen dat je darmmicrobioom van slag is

In je darmen huizen biljoenen bacteriën, die samen met virussen, gisten en schimmels je microbioom vormen. Wetenschappers ontdekken steeds meer relaties tussen dat microbioom en allergieën, darmklachten, huidproblemen en bijvoorbeeld luchtwegaandoeningen. Het zenuwstelsel in de darm staat bovendien in nauwe verbinding met onze hersenen via de darm-hersen-as en heeft daarmee effect op je stemming en brein. Het is dus heel belangrijk om je microbioom gezond te houden. De samenstelling van dat microbioom heb je deels zelf in de hand. Genoeg bewegen, goed slapen, gezond eten en voldoende ontspannen dragen allemaal bij aan een gezond microbioom. Tegelijkertijd hebben stress, te weinig slaap, bewerkte voeding, teveel suiker en bijvoorbeeld antibiotica een negatieve invloed op de beestjes in je buik. Vijf signalen dat je darmmicrobioom van slag is.

1. Je hebt een verstoorde stoelgang

Een opgeblazen gevoel, winderigheid, maagzuur en verstopping of juist diarree: allemaal tekenen dat je darmmicrobioom niet gezond is. Dan is het tijd om kritisch naar je leefstijl te kijken en je - als het langer aanhoudt - te laten onderzoeken door een arts. Die verstoorde darmwerking kan namelijk veroorzaakt worden door een auto-immuunziekte (de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa bijvoorbeeld) of door een voedselallergie of -intolerantie.

2. Je hebt 'sugar cravings'

Als je veel bewerkte voeding eet, eten dat ook vaak veel toegevoegde suikers bevat, heeft dat een negatieve impact op de balans in je darmen. Een eetpatroon met veel zoete en vette bewerkte producten voedt namelijk de slechte bacteriën. Daardoor nemen ze toe in aantal en ontstaat er minder ruimte voor goede bacteriën (dysbiose). Eet je veel bewerkte voeding, dan werkt dat ook eetbuien in de hand omdat je behoefte aan suiker er groter door wordt. Dan onstaan de zogenoemde sugar cravings waarbij die chocoladereep of zak snoep gewoon op móet. Zo werkt een disbalans in de darmen ook overgewicht en daaraan gerelateerde ziektes in de hand. De oplossing? Weg met die pakjes en zakjes en lekker gezond en gevarieerd en vooral vers eten met veel vezels.

3. Je gewicht schommelt

Een plotselinge toename in gewicht of juist gewichtsafname zonder dat je anders bent gaan eten of meer bent gaan sporten, kan ook wijzen op een verslechterd microbioom. Als je darmbacteriën in onbalans zijn, kan het zijn dat je lichaam minder voedingsstoffen opneemt, moeite heeft je bloedsuiker te reguleren of vet op te slaan. Gewichtsafname kan wijzen op bacteriële overgroei in de dunne darm (small bowel intestinal overgrowth, oftewel SIBO). De oplossing hiervoor is de darmbacteriën weer in balans te brengen. Daarvoor kan antibiotica worden voorgeschreven. Ook een speciaal dieet waarbij bepaalde voedingsmiddelen die vroeg in het maagdarmkanaal worden opgenomen er ook nog voor kunnen zorgen dat er minder fermentatie plaatsvindt in de dunne darm lijkt een rol te kunnen spelen in de behandeling van SIBO, evenals probiotica.

Als er onvoldoende voedingsstoffen worden opgenomen door een disbalans in je darmbacteriën, kun je ook eetbuien krijgen die gewichtstoename veroorzaken. Die toename kan ook veroorzaakt worden door insulineresistentie. Hierbij zijn cellen in je lichaam minder gevoelig geworden voor insuline. Je bloedsuikergehalte wordt te hoog en dit is ongezond, Na verloop van tijd kan insulineresistentie leiden tot diabetes type 2. Insulineresistentie wordt onder andere veroorzaakt door overgewicht en een ongezonde leefstijl: ongezond eten, te weinig lichaamsbeweging, onvoldoende slaap en te veel stress.

4. Je slaapt slecht of bent contstant moe

Je darmmicrobioom heeft ook invloed op je slaap. Slaap je slecht of ben je constant moe, dan kan er iets mis zijn met je darmflora. Hoe dat werkt, lees je in dit artikel.

5. Je hebt last van eczeem, acne of rosacea

Darmproblemen kunnen ook je huid beïnvloeden. Een disbalans van de goede en slechte bacteriën in de darm kan op den duur je darmwand beschadigen: er ontstaan hele kleine gaatjes waardoor de darmwand gaat lekken. Uiteindelijk raakt je darmslijmvlies beschadigd en ontstaat er een verhoogde doorlaatbaarheid van de darm. Dat wordt 'leaky gut' of lekkende darm genoemd en kan voor een versterkte immuunrespons in je lichaam zorgen omdat je afweersysteem reageert op de stoffen die door je darmwand in de bloedbaan terecht komen. Het gevolg? Er kan onder andere eczeem, acne of rosacea ontstaan. Omgekeerd kunnen maag- en darmklachten ook het gevolg zijn van een voedselallergie of -intolerantie, waarvan die huidklachten weer een symptoom kunnen zijn. Het is dus altijd verstandig dit te laten checken door een arts.

Lees ook: wat je moet weten over eczeem en voedselallergie

Zes tips om je darmmicrobioom in balans te houden

• Eet gezond, vers en gevarieerd
  Eet weinig bewerkte voeding, maar ga voor gezond, vers en gevarieerd. De goede bacteriën in je darmen zijn bijvoorbeeld dol op vezels. Door hier veel van te eten, help je hen om hun werk te doen en blijft je ontlasting soepel. Driekwart van de Nederlanders eet echter te weinig vezels, zo blijkt uit onderzoek van de Maag Lever Darm Stichting onder ruim 18.000 respondenten. Slechts de helft van hen eet iedere dag volkoren of vezelrijke producten. Volkorenproducten, groenten, fruit en peulvruchten zijn vezelrijk. Per dag wordt geadviseerd zo'n 30 tot 40 gram voedingsvezels te eten. Ook gefermenteerde producten en bijvoorbeeld yoghurt zijn perfect voor je microbioom. Net als deze andere superfoods voor je darmen.

• Eet langzaam
  Goed kauwen en langzaam eten is goed voor je spijsvertering én de opname van voedingsstoffen. Dat helpt om je darmgezondheid op peil te houden.

• Drink water
  Voldoende vocht - bij voorkeur water - zorgt dat de slijmvliezen van de darmen gezond blijven en helpt bij het in balans houden van je darmbacteriën.
   
• Verminder stress
  Chronische stress is slecht voor je hele lichaam, maar zeker ook voor je darmgezondheid. De darmen en hersenen zijn namelijk nauw met elkaar verbonden en daarom krijg je van stress vaak problemen met je darmen. In dit artikel lees je hoe dat precies zit.
   
• Zorg voor voldoende slaap
  Zie punt 4 van dit artikel.
   
• Beweeg!
  Bewegen zorgt ervoor dat je conditie verbetert, dat je lekker kunt slapen, dat je spiermassa toeneemt, dat je humeur verbetert. En… het zorgt er óók nog voor dat je darmen beter functioneren! Hoe dat werkt? Dat lees je hier.