Winderigheid en een opgezette buik

Darmgas komt onder andere door het inslikken van lucht in het maagdarmkanaal. Elke keer als we slikken gaat er ook een kleine hoeveelheid lucht mee naar binnen. Ook de darmflora veroorzaakt gasvorming. De darmflora is een verzamelnaam voor alle bacteriën die zich in de darm bevinden. Onverteerde voedselresten die in de dikke darm terechtkomen, worden door de darmflora bewerkt. Bij dit proces komen veel gassen vrij. Een heel klein deel van het gas is afkomstig van de bloedsomloop. Gas wordt vanuit het bloed afgegeven aan de darm en ook weer door de darm afgegeven aan het bloed.

Stinkende gassen

Het gas in de darm bestaat vrijwel geheel uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan. Dit zijn allemaal reukloze gassen. Het stinken van winden heeft te maken met de geringe hoeveelheid 'stinkende gassen'. Dit zijn vaak zwavelverbindingen die vrijkomen bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van darmgas heeft onder andere te maken met wat mensen eten en de darmflora.

Oorzaken

Winderigheid kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld omdat iemand teveel lucht inslikt. Dit kan gebeuren bij spanning en stress, door roken of een slecht kunstgebit. Mensen die snel praten, snel eten en drinken zonder goed te kauwen, slikken ongemerkt extra lucht mee naar binnen. Dit is ook het geval bij mensen die hyperventileren en patiënten met longemfyseem.

Andere oorzaken van overtollige gasvorming kunnen zijn:

• Het eten en drinken van producten die veel lucht bevatten (bijvoorbeeld frisdrank, bier en brood).
• Het eten van bepaalde voedingsmiddelen zoals peulvruchten, uien, koolsoorten, fruit en light-producten.
• Fructose in fruit en vruchtensappen en sorbitol (een zoetstof).
• Het gebruik van medicijnen met een laxerende werking.

Lactose-intolerantie

Winderigheid kan ook wijzen op een andere klacht of aandoening, zoals verstopping, het prikkelbare darm syndroom (PDS) of lactose-intolerantie. Bij mensen die lactose-intolerant zijn, wordt het melksuiker (lactose) uit melk niet afgebroken en opgenomen in de dunne darm. Het melksuiker komt onveranderd in de dikke darm en wordt daar vergist, met gasvorming als gevolg. Ook bij andere darmziekten zoals onder andere glutenintolerantie (coeliakie), de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa kan extra gasvorming optreden.

Winderigheid is vaak niet de enige klacht. Meestal is er ook sprake van rommelingen in de buik, een opgeblazen gevoel en krampen. Om overtollig darmgas kwijt te raken wordt soms wel 30 á 40 keer per dag een wind gelaten. De klachten worden erger als de scheten worden ingehouden.

Als de winderigheid het gevolg is van een andere aandoening, dan moet deze behandeld worden. Lang niet altijd wordt duidelijk wat de oorzaak is van extra gasvorming.

Tips om winderigheid te verminderen of voorkomen:

• Eet regelmatig en sla geen maaltijden over.
• Eet rustig en kauw goed.
• Neem voldoende tijd voor de maaltijd en praat niet te veel tijdens het eten.
• Neem geen producten die zorgen voor extra gasvorming.
• Kauw niet op kauwgom.
• Stop met roken.
• Probeer verstopping te voorkomen door gezond en vezelrijk te eten.

Bij verstopping is vezelrijke voeding belangrijk, maar door het gebruik van extra vezels kan de gasvorming ook tijdelijk weer toenemen. Belangrijk is dan ook om het aantal vezels geleidelijk uit te breiden. Drink daarbij minimaal 2 liter per dag.