Yoga: goed voor lichaam en geest

Gezond Gesprek met yogadocent Teuni Verhagen

Getty Images

Yoga behoort tot een filosofische school uit het Hindoeïsme. Het komt oorspronkelijk uit India, maar is inmiddels ook in het westen heel populair. Wij gebruiken het vooral als lichamelijke oefening, om lenig en sterk te worden. Maar yoga doet ook veel goeds voor de geest, vertelt yogadocent Teuni Verhagen in de podcast Gezond Gesprek.

Je innerlijk korset

Yoga is populairder dan ooit in Nederland. In coronatijd zijn flink wat mensen ook thuis aan yoga gaan doen, bijvoorbeeld door middel van online lessen. Veel mensen doen aan yoga omdat ze leniger of sterker willen worden. Regelmatig aan yoga doen heeft zeker een positief effect, zegt Verhagen: "Het versterkt vooral de spieren rondom je core, de spieren rondom buik, onderrug en heupen. Dat is als het ware je innerlijk korset. Bij krachttraining werk je vooral aan de buitenste spieren, die goed zichtbaar zijn. Bij yoga werk je meer aan de dieperliggende spieren, en die spieren zorgen voor een betere houding en meer flexibiliteit." Veel mensen die aan yoga doen, hebben minder last van rugpijn of pijn in de nek. Het is verder goed voor de balans, en het verbetert de doorbloeding. En soms verbeteren juist kleine dagelijkse dingen, zegt Verhagen: "Zo heb ik een deelnemer die zegt dat ze nu veel gemakkelijker achterom kijkt op de fiets."

Goed voor de geest

Maar yoga is veel meer dan rekken, strekken en kracht opbouwen. Het is ook heel goed voor de geest, vertelt Verhagen. "Het kan voelen als een moment voor jezelf, en als een rustmoment. Je maakt verbinding met je lichaam en je wordt je bewust van hoe je die dag in je vel zit. Veel mensen leven veel in hun hoofd, en zijn niet zo bewust van hoe hun lijf voelt, of wat hun lichaam wil. Dat bewust voelen is een belangrijk onderdeel van de yogales. Het effect is dat je ook na de yogales de signalen van je lijf beter leert herkennen, zodat je op tijd actie kunt ondernemen bij bijvoorbeeld stress. Ook maakt een yogales je meer ontspannen en krijg je een rustiger ademhaling."

Welke soorten yoga zijn er?

De moeder van alle soorten yoga is 'Hatha yoga'. In deze lessen neem je na elkaar houdingen aan. Het is een rustige vorm van yoga. Meer dynamisch is 'Vinyasa yoga', waarbij je de houdingen achter elkaar in elkaar overvloeien, waarbij je ook let op de adem. Nóg dynamischer is 'Ashtanga yoga', waarbij er een serie yogahoudingen in hoog tempo worden uitgevoerd. Power yoga lijkt daar ook op. Er is ook 'hot yoga', dat in een flink warme zaal wordt gedaan, zodat je spieren lekker opgewarmd en soepel zijn. Een rustiger vorm is 'Yin yoga', waarin houdingen heel lang worden vastgehouden. Tot slot is er ook 'Yoga nidra', een vorm waarin je door middel van geleide meditatie in een staat van diepe ontspanning komt.

Kun je goed zijn in yoga?

Sommige mensen denken dat je goed bent in yoga als je op je hoofd kunt staan of met je handen plat op de grond voorover kunt buigen."‘Maar dat idee klopt niet", zegt Verhagen. "Iedereen kan goed zijn in yoga. Je doet het goed als je bewust de houding aanneemt en daarbij luistert naar je lichaam. Ik las laatst ergens de uitspraak: 'Je moet je lichaam niet gebruiken om in de houding te komen, maar de houding om in je lichaam te komen'. En dat is precies waar yoga om draait. Op de yogamat kom je je grenzen tegen. Hoe je daarmee omgaat, is vaak ook tekenend voor hoe je je leven leeft. Dwing je jezelf in een houding en ga je daarmee over je grenzen van je lichaam heen? Of ben je mild voor je lijf? Je leert vaak veel over jezelf door yoga."

Gewoon in pyjama

Verhagen geeft online les, en dat met name vroeg in de ochtend, tussen 7 en half 8: "Ik noem het Vroege Vogel Yoga, en het is een heerlijke manier om de dag te starten. Omdat mijn deelnemers de les vanuit huis volgen, doen sommige mensen gewoon in pyjama mee. Ik juich dat helemaal toe. Veel mensen hebben van yoga het beeld dat ze op social media zien: hyperslanke en lenige vrouwen in strakke sportkleding, die zich in allerlei houdingen vouwen. De yoga die ik geef, is niet prestatiegericht, maar mild en met aandacht voor het individu. Met altijd alternatieven voor mensen die niet zo lenig zijn of die blessures of beperkingen hebben. En zo hoort yoga ook te zijn."

Het achtvoudig pad

Wat veel mensen niet weten, is dat yoga maar één onderdeel is in een set hindoeïstische richtlijnen voor het leven. De zogenoemde 'Yoga sutra’s' zijn omstreeks de tweede eeuw opgesteld. Hierin wordt het achtvoudige pad beschreven: acht stappen om uiteindelijk verlichting te bereiken. De eerste en tweede stap bestaan uit adviezen voor een bewust leven, zoals eerlijk zijn en niet stelen. De derde stap is 'Asana', en dat zijn de yogahoudingen die wij nu kennen. Het pad vervolgt met stappen als ademhaling, concentratie en meditatie. Het einddoel is verlichting, maar, zoals yogadocent Verhagen zegt: "Dat doel bereikt eigenlijk niemand in het gewone leven, en daar gaat het ook niet om. Het gaat om de weg ernaar toe."

Meer informatie over de lessen van Teuni Verhagen vind je hier. De podcast is hieronder te beluisteren.