Microplastics in zonnebrand: hoe herken je ze?

Dat veel cosmeticaproducten verpakt zijn in plastic tubes, potjes of flessen weten we, dat kunnen we direct zien en voelen. Dat het ook in het product zelf zit, is vaak niet duidelijk te zien, maar het gebeurt wel. Aan veel verzorgingsproducten worden kleine deeltjes plastic toegevoegd: zogeheten microplastics. Zo klein als een halve millimeter, als ze al niet kleiner zijn. Niet zo gek dat je dat niet voelt wanneer je bijvoorbeeld zonnebrand op je huid smeert.

Waarom zitten er microplastics in zonnebrand?

Volgens de Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) hebben microplastics zeer essentiële functies in cosmetica. Zo zouden de plastic deeltjes in zonnebrandproducten kunnen worden ingezet om het middel waterproof te maken. Microplastics moeten er dus voor zorgen dat de zonnebrand op je huid blijft zitten — inclusief het plastic zelf.

Hoe weet ik of er microplastics in mijn zonnebrand zitten?

Helaas zul je weinig vinden als je zoekt naar het woord ‘microplastics’ op het etiket van je zonnebrand. De ingrediëntenlijst van cosmetica bestaat meestal uit moeilijke woorden en daar kennen de microplastics er ook veel van. Dit is een lijst met synoniemen voor plastics die in je zonnebrand kunnen voorkomen:

• Acrylates/C10-30 Alkyl Acrylate Crosspolymer
• VP/Eicosene Copolymer
• VP/Hexadecene Copolymer
• Triacontanyl PVP
• Carbomer
• Dimethicone
• Acrylates/C12-22 Alkyl Methacrylate Copolymer
• Hydroxyethyl Acrylate/Sodium Acryloyldimethyl Taurate Copolymer

Wat sneller kan werken, is het scannen van een ingrediëntenlijst met de Beat the Microbead-app. Door met de camera op je telefoon het product te scannen, gaat de app na of er inderdaad microplastics zijn gebruikt. De app maakt gebruik van een lijst met 520 soorten polymeren die is gepubliceerd door het Europees Agentschap voor chemicaliën (ECHA). Polymeren is een verzamelnaam voor natuurlijke en synthetische materialen, waaronder plastics. Vijfhonderdtwintig soorten dus, veel meer dan de kleine lijst hierboven.

Zijn microplastics gevaarlijk voor de oceaan?

Niet alle microplastics vormen een risico om bij te dragen aan de plastic soep door bijvoorbeeld die eerder genoemde 14 duizend ton zonnebrand in de zee. De NCV geeft hiervoor een interessant voorbeeld: een ijsklontje heeft andere eigenschappen dan water in een glas, maar het is dezelfde chemische stof. Het kan dus zijn dat er wel degelijk microplastics in je zonnebrand zitten, maar dit hoeft niet te betekenen dat ze in deze vorm ook schade kunnen aanrichten.

Of microplastics in zonnebrand of andere cosmetica gevaarlijk zijn, kun je helaas niet opmaken uit de ingrediëntenlijst. Ook de hierboven genoemde app doet de aanname dat alle polymeren microplastics zijn, om zo het zekere voor het onzekere te nemen. Het gebeurt dus dat producten onterecht als gevaar voor de oceaan worden bestempeld. Er wordt op Europees niveau gewerkt aan een manier om de communicatie over (on)gevaarlijke microplastics in cosmetische producten duidelijker te maken.

Zijn microplastics gevaarlijk voor de huid?

De Nederlandse Cosmetica Vereniging zegt hierover op haar website: “Humane veiligheidsevaluaties stellen dat microplastics in cosmetica veilig toegepast kunnen worden. Productveiligheid heeft de hoogste prioriteit voor de cosmetica-industrie. Voor ieder cosmeticaproduct geldt: vóórdat het op de markt komt, is het uitvoerig beoordeeld op veiligheid.” Volgens de vereniging kan de consument er dus op vertrouwen dat het product veilig is.

Cosmeticaproducten, waaronder zonnebrandcrèmes, bevatten dus vaak microplastics. Dit betekent echter niet dat ze schadelijk zijn voor de natuur, maar de communicatie hierover is helaas nog zeer onduidelijk. Wil je het zekere voor het onzekere nemen? Er bestaan merken die bewust melden dat ze geen microplastics gebruiken in hun anti-zonnebrandproducten. Bekijk hiervoor goed de verpakking of vraag het na bij de drogist.