Zonkracht of uv-index: wat betekent dat? 'Smeer je in vanaf uv-index van drie'

De zonkracht staat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (uv-straling) in het zonlicht die de aarde bereikt. We noemen het ook wel de uv-index. De zonkracht kan een getal hebben van één tot tien of hoger.

Hoe meer uv-straling er wordt verwacht, hoe hoger het getal is. De zonkracht zegt iets over hoe lang je je huid kunt blootstellen aan de zon voordat je huid verbrandt. Het is dus handig om te weten welke zonkracht er verwacht wordt, want dan weet je of je extra moet beschermen tegen de zon. Bij één is er geen uv, bij zeven en acht kan je onbeschermde huid al na tien minuten verbranden. In Nederland komt de zonkracht normaal gesproken tussen de één en acht. In Europa komt deze niet boven de 12, maar rond de evenaar kan deze oplopen tot wel 18.

'Kijk vooral naar de uv-index'

Volgens dermatoloog en huidkankerexpert Daniel Kadouch zijn we heel erg gewend om naar het weer te kijken of er een wolkje of zonnetje staat. "Maar kijk ook vooral naar de uv-index, zeker in de lente en zomer. De uv-index zegt alles over de zonkracht. Als we dat meer als maatstaf gaan houden, dan weet je veel beter hoe je je op een dag het beste tegen de zon kunt beschermen. Want op een bewolkte dag kan de uv-index alsnog een zes zijn, en dat is voor veel mensen al genoeg om te verbranden. Het advies is daarom om je vanaf een uv-index van drie in te smeren."

Het advies is om je vanaf een uv-index van drie in te smeren

De zonkracht verschilt per dag: hoe kan dat?

De ene dag is de zonkracht hoger dan de andere dag. De hoeveelheid uv-straling hangt onder andere af van hoe hoog de zon staat en hoe dik de ozonlaag is. De positie van de zon hangt af van de seizoenen en het moment van de dag. Ook de dikte van de ozonlaag - die het aardoppervlak tegen uv-straling beschermt - verandert door het jaar heen. In Nederland is de ozonloog eind april, begin mei gemiddeld het dunst.

Of het warm of koel weer is, maakt niet uit. Wolken, vocht en stof in de atmosfeer houden de uv-stralen wel een beetje tegen. Zo zorgt een volledig bewolkte hemel op een zomerse dag voor een beschermingsfactor vergelijkbaar met SPF 5. Dat is zeer laag en beschermt de huid onvoldoende. 

Zo bescherm je jezelf goed tegen de zon

Zoals we weten, is de belangrijkste oorzaak van huidkanker een overmatige blootstelling aan uv-straling. Hoe snel je daadwerkelijk verbrandt hangt - naast de zonkracht - ook af van je huidtype. Verbranding merk je niet meteen, de roodheid ontstaat pas later. Kortom: je wilt zonverbranding voorkomen. Dat doe je in drie stappen, aldus Kadouch:

1. Blijf uit de zon (vooral als de zonkracht het hoogst is: tussen 11.00 en 15.00 uur)
2. Draag uv-werende kleding
3. Smeer je in met zonnebrandcrème van minimaal factor 30 (liefst factor 50)

Lees ook: Dermatoloog Daniel Kadouch: ‘Insmeren alleen is niet genoeg’

Zonkrachtschaal van het KNMI