Koper, een spoorelement

Net als chroom en zink is koper een zogenaamd spoorelement. Spoorelementen zijn mineralen, maar dan mineralen waar je maar een heel klein beetje van nodig hebt. Koper speelt een rol bij de vorming van bindweefsel, botten en pigment. Daarnaast is het belangrijk voor een goede afweer, energie, bloedstolling en zuurstoftransport door het lichaam. 

Groente, fruit, cacao, graanproducten, orgaanvlees, zeevis, schaal- en schelpdieren en noten bevatten allemaal koper.

Kopertekort

Volwassenen hebben dagelijks 1,5 milligram koper nodig, zwangere vrouwen wat meer. In Nederland komt een kopertekort eigenlijk niet voor. Het risico op een tekort is groter voor pasgeboren en te vroeg geboren baby’s en kinderen die ondervoed zijn geweest. En als je meer ijzer, zink en vitamine C binnenkrijgt dan er in de normale voeding zit, neemt je lichaam minder goed koper op.

Bij een ernstig kopertekort kun je last krijgen van bloedarmoede en botontkalking. Ook het afweersysteem werkt dan minder goed.

Maximale dosis

Volgens de Gezondheidraad is de maximale veilige dosis voor volwassenen 5 milligram koper per dag. De kans dat je via voeding te veel koper binnenkrijgt, is klein. De lever zorgt ervoor dat overbodige koper afgescheiden wordt.

De oorzaak van een overschot aan koper is meestal verontreiniging van voedingsmiddelen. Extreem veel koper kan leiden tot geïrriteerde darm- en slijmvliezen, waardoor je misselijk wordt, moet overgeven of diarree krijgt.

Ziekte van Wilson

Mensen die de ziekte van Wilson hebben, worden wel ziek van koper. Bij deze erfelijke stofwisselingsziekte werkt de afvoer van koper namelijk niet goed. Zij missen een enzym waardoor de koper zich opstapelt in de lever en in een later stadium ook in de hersenen. Dit kan tot allerlei klachten leiden die te maken hebben met de lever en/of de hersenen. Bijvoorbeeld geelzucht, leverontsteking, bloedarmoede, levercirrose, verkramping van spieren, spraakmoeilijkheden, gedragsveranderingen enzovoort. Een van de meest opvallende kenmerken bij de koperopstapelingsziekte is een bruingroene ring in het hoornvlies van de ogen.

Als je de ziekte van Wilson hebt, mag je geen koperrijk voedsel eten en heb je daarnaast medicijnen nodig die zorgen voor de afvoer van koper. Raakt de lever onherstelbaar beschadigd, dan heb je zelfs een levertransplantatie nodig.